Cebuano Curse

Ang kadaghanan mohunong sa pagbasa dinhi ug dili na buot nga mopadayon sa unahan. Kon kini nga mga pulong mao ang bug-os nga hunahuna nga buot ipasabut ni apostol Pablo, ang tawo mahatagag katarungan sa pagtoo nga ang mga nanagpaninguha sa pagtuman sa Napulo ka Sugo sa Dios nailalum sa tunglo. Apan kini sila mapakyas sa pagkaplag sa matuod nga punto nga buot ipasabut sa apostol. Himatikdi nga ang versiculo nagapadayon sa pag-ingon: ““kay nahisulat kini nga nagaingon, “Matinunglo ang ang tanan nga wala magbantay sa tanang kalagdaan nga nahisulat sa basahon sa kasugoan, aron sa pagtuman niini.”

Ang kamatuoran niini mao, sila matinunglo, dili tungod kay ilang gibantayan ang Kasugoan, apan tungod kay sila napakyas sa pagtuman niini. Pinaagi sa masusihong pagtoon, atong makita nga ang tunglo mao ang tunglo nga sangputanan tungod sa paglapas sa kasugoan.

Ang kalapasan mismo sa Kasugoan sa Dios mao ang tunglo, ug ang tunglo nga sangputanan niini mao ang kamatayon. Ang kamatayon nabugkos kauban sa sala, “maingon nga ang sala misulod sa kalibutan pinaagi sa usa ka tawo ug ang kamatayon misulod pinaagi sa sala” Roma 5:12. Kon wala ang sala, wala ang kamatayon, tungod kay “ang ikot sa kamatayon mao ang sala” 1 Corinto 15:56. Nan ngano mang nag-ingon ang apostol nga “ang tanan nga nagasalig sa mga buhat sa pagbantay sa kasugoan nailalum sa tunglo”? Tungod ba kay ang Kasugoan usa ka tunglo? Dili, ang apostol sa iyang kaugalingon nagapamatuod nga “ang kasugoan balaan, ug ang sugo balaan, matarung, ug maayo” Roma 7:12.

Kon ang Kasugoan aduna pay sayup, kita masayud sa walay pagduhaduha nga wala unta kini tumana ni Cristo sa tanang bahin niini (tan-awa ang Juan 15:10). Nan, ngano man nga ang tanan nga nagasalig sa mga buhat sa pagbantay sa kasugoan nailalaum sa tunglo? Tungod kay “nakasala man ang tanan ug nakabsan sa himaya sa Dios” Roma 3:23. Ang tanan napkyas sa pagtuman sa mga buhat sa Kasugoan sa ilang kinabuhi. Busa ang bisan kinsa nga maninguha, pinaagi sa mga maayong binuhatan, sa pagwagtang sa tunglo nga midangat kanila tungod sa ilang paglapas niana nga Kasugoan mailalum gihapon niana nga tunglo.

Makita nato ang maong samang prinsipyo sa pagpadapat sa mga tawhanong kasugoan. Ang mga kasugoan nga nagadomili sa tawo sa pagpanikas ug pagbuhat og kadautan batok sa iyang silingan dili usa ka tunglo, o usa ka pagkaulipon. Hinonoa, sa pagkatinuod, kita mouyon nga kini mga kasugoan nga nagahatag kasigurohan sa atong kagawasan, ug adunay mga silot alang kanila nga managlapas niini. Kini nga prinsipyo makita usab sa mga balaod nga nagaghum sa atong mga kadalanan o trapiko, ug kon adunay makaplagan sad-an sa paglapas sa balaod sa katulin sa pagpadagan sa sakyanan, ang iyang maayong pagpadagan o pagmaneho unya sa umalabut nga panahon dili makaluwas kaniya gikan sa obligasyon sa pagbayad sa multa niini.

Niini nga hinungdan, walay kalainan ang paagi sa Napulo ka Sugo sa Balaod sa Dios. Gitawag kini ni Santiago nga “hingpit nga kasugoan nga nagahatag sa kagawasan” Santiago 1:25. Kini nga Kasugoan mabahin sa duha ka dagkung bahin: ang unang upat ka mga sugo nagapamulong sa atong relasyon sa Dios, nagapahayag kanato sa paagi sa kinabuhi nga uyon sa atong Magbubuhat -- ang Tinubdan sa atong kinabuhi. Ang ikaduhang bahin, o ulahing unom ka sugo, nagapamulong sa atong relasyon ngadto sa atong isigkatawo, nagapahayag kanato sa paagi sa pagkinabuhi nga adunay panag-uyon sa atong mga silingan. Ug ang bisan kinsa nga magalapas sa bisan unsa nga bahin niini nga Kasugoan mailalum sa tunglo niini.

Sa dihang gikuha sa Dios ang Iyang mga katawhan gikan sa pagkaulipon sa Egipto, Iya silang gihatagan sa duha ka matang sa mga saad. Ang usa gipasumikad sa binuhatan sa pagkamatinumanon, ug ang usa sa binuhatan sa pagkamasupilon (tan-awa ang Deuteronomio 11:26-28). Samtang sila nagapadayon sa pagtuman sa Dios, sila nakabaton sa mga panalangin, apan sa dihang ilang gipili ang pagsupil, sila nakadawat sa tunglo. Gisulti sa Dios kini nga mga pulong dili lamang alang sa Israel. Apan kining napulo ka mga sugo alang sa tanang katawohan. Dili lamang ang katungod sa kaanakan sa Israel ang buot panalipdan sa Dios, apan sa tanang katawohan. Dili lamang ang katawhan sa Israel ang bugtong pundog sa katilingban nga gibuot sa Dios nga magkinabuhi nga uyon sa mga prinsipyo sa Iyang gobyerno.

Dili ka gayud makakaplag sa bisan unsa nga pagsugyot o pasabut sa mga sinulat ni Pablo nga nagaingon nga dili na pagatumanon ang Kasugoan, o nga kini gipapas o giusab. Ang pangutana mao nga kon angay bang tumanon ang Kasugoan, apan kon unsaon kini pagbantay.

Tungod kay “nakasala man ang tanan ug nakabsan sa himaya sa Dios” (Roma 3:23) sa paglapas sa Iyang Kasugoan, walay bisan kinsang makalingkawas sa pagbayad sa sala pinaagi sa pagtuman sa Kasugoan sa umalabut nga panahon -- bisag unsa pa ka maayo o kahingpit ang iyang pagbantay niini. Tungod kay ang Kasugoan walay paagi sa pagpapas sa nangagi nga mga kalapasan. Ang Kasugoan walay paagi sa pagpapas o sa pagpasaylo sa atong nangaging mga sala ug sa paghimo kanato nga matarung. Ang Kasugoan nagakondenar lamang ug nagahatag sa tunglo sa kamatayon ngadto kanila nga nanaglapas niini.

“Kay sa atubangan sa Dios walay tawo nga pagamatarungon pinaagi sa pagtuman sa kasugoan, kay pinaagi sa kasugoan nagaabut hinoon ang kahibalo mahitungod sa sala....Sila pagamatarungon pinaagi sa iyang grasya ingon nga gasa, pinasikad sa pagkatinubos tungod kang Cristo Jesus nga gitanyag sa Dios ingon nga halad pasig-uli pinaagi sa iyang dugo, sa maong halad nga pagadawaton pinaagi sa pagtoo. Kini maoy pagpakita sa pagkamatarung sa Dios, kay sa iyang langitnong pagkamainantuson gisayloan man lamang niya ang kasal-anan nga nangahimo kaniadto; kini maoy pagpamatuod karong panahona nga siya matarung ug nga magamatarung sa tawo nga may pagtoo kang Jesus. Nan, hain man ang atong pagpagarbo? Gipalagpot na sa gawas. Pinasikad sa unsang lagda? Sa lagda ba sa mga buhat? Dili, hinonoa pinasikad sa lagda sa pagtoo. Kay maoy atong pag-isip nga ang tawo pagamatarungon pinaagi sa pagtoo, pinagawas sa mga pagtuman sa kasugoan.” Roma 3:20, 24-28.

Busa, pinaagi lamang sa pagtoo sa dugo ni Cristo kita makabaton sa kapasayloan sa atong nangaging mga sala, ang atong utang sa kalapasan mabayran, ang tunglo sa kamatayon makuha, ug kita mapakamatarung pinaagi sa grasya ug pagkamatarung ni Cristo Jesus!

Apan kining gasa sa pagpakamatarung pinaagi sa pagtoo alang lamang sa “kasal-anan nga nahimo kaniadto” ug wala naglakip sa bisan unsang umalabut nga sala. Busa human nga kita gipakamatarung pinaagi sa pagtoo ug namahimong matarung pinaagi kang Cristo, magpadayon pa ba kita sa paglapas ug sa pagpawalay hinungdan sa Kasugoan sa Dios? Si Pablo nagaingon:

“Apan karon sa among pagpaningkamot aron kami pagamatarungon diha kang Cristo, kami makaplagan nga mga makasasala diay usab, nan, si Cristo alagad ba diay sa sala? Dili gayud! Apan kon tukoron ko pag-usab kadtong mga butang nga ako nang gibungkag, nan, ginahimo kong malinapason ang akong kaugalingon.” Galacia 2:17-18.

Busa human nga kita gipakamatarung, unya atong pillion ang paglapas sa Kasugoan sa Dios ug ang pagbuhat sa sala, wala na kita nagpabilin nga gipakamatarung tungod kay ato mang gihimong ang atong mga kaugalinon nga makasasala pag-usab. Wala kita ni Cristo gitubos gikan sa kinahanglanong pagtuman sa napulo ka sugo, apan “gilukat kita ni Cristo gikan sa tunglo sa kasugoan sa diha nga nahimo siyang tunglo alang kanato...” Galacia 3:13.

Si Cristo naghimog paagi alang sa tanan nga magadawat Kaniya ingon nga ilang Manluluwas sa pagpapas sa ilang nangaging mga sala, uban sa tunglo sa kamatayon aron sila mamahimong matarung ug balaan sa atubangan sa Dios! Apan kini nahitabo tungod lamang kay si Cristo nahimong sala alang kanato ug miantus sa pagdawat sa atong silot sa kamatayon. Daw unsa nga gugma ang gipadayag ni Cristo ngadto sa matag-usa kanato! Gikuha ni Cristo ang tunglo sa Kasugoan gikan kanato pinaagi sa pagpas-an niini sa Iyang kaugalingon aron nga kita mapakamatarung o matawag nga matarung.

Sa atong pagbasa sa saysay nga “walay tawo nga pagamatarungon sa atubangan sa Dios pinaagi sa kasugoan; kay ‘Mabuhi ang namatarung pinaagi sa pagtoo’” (Galacia 3:11), mahinungdanon kaayo nga aduna kitay matin-aw nga pagsabut sa pulong nga “gipakamatarung” ug “matarung.” Ang “gipakamatarung” nagakahulogan nga ang usa giisip nga matarung o walay sala (tan-awa ang pulong nga “justified” sa Strong’s Exhaustive Concordance, Greek word #1344). Samtang ang “namatarung” nagakahulogan sa usa ka tawo nga balaan o matarung (tan-awa ang pulong nga “just” sa Strong’s Concordance, word #1342). Busa ang namatarung, o kadtong mga balaan ug matarung, “mabuhi pinaagi sa pagtoo.”

Tungod kay “sala ang tanang kalapasan” o dili pagkamatarung (1 Juan 5:17), ug ang tanang “pagpakasala mao may paglapas sa sugo” (1 Juan 3:4), nan ang tanang kalapasan o dili pagkamatarung maoy paglapas sa Kasugoan. Busa sa laing pagkasulti, ang pagkamatarung mao ang pagtuman niana nga Kasugoan. Ug sa ingon niana, aron nga ang usa ka tawo matawag nga matarung, gikinahanglan nga wala silay gisalikway sa bisan unsa nga latid sa Kasugoan sa Dios sa ilang tinuyoang buot. Sa matin-aw si Pablo nagaingon: “kay dili ang nanagpatalinghug sa kasugoan maoy matarung sa atubangan sa Dios, kondili ang mga nanagtuman sa kasugoan mao ang pakamatarungon.” Roma 2:13.

“Gilansang ako sa krus uban kang Cristo; ; dili na ako ang nabuhi, kondili si Cristo ang nabuhi sa sulod nako; ug ang kinabuhi nga karon akong ginakinabuhi sa lawas akong ginakinabuhi pinaagi sa akong pagtoo sa Anak sa Dios, nga nahigugma kanako ug mitugyan sa iyang kaugalingon alang kanako.” Galacia 2:20.

Kini nga paagi sa pagtugot nga si Cristo sa sulod nimo gitawag nga “pagkinabuhi alang sa Dios” (Galacia 2:19) ug “pagkamatay na sa sala” (Roma 6:2). Kini gitawag usab nga “pagsul-ob nato ni Ginoong Jesu-Cristo, ug ang walay pagtagana alang sa unod, sa pagpatagbaw sa mga pangibog niini” (Roma 13:14). Kini usab nagpasabut nga atong pillion ang pagtuman sa kabubut-on sa Dios sa tanang panahon ug sa tanang dapit. Sa ingon niini atong ginasundog ang kinabuhi ni Cristo, ang atong dakung Panig-ingnan. “Kay sa maong paggawi gipnanagtawag kamo, maingon nga alang kaninyo miantus man usab si Cristo, nga nagbilin kaninyog panig-ingnan aron kamo managsunod sa iyang mga tunob. Siya walay nahimo nga pagpakasala; walay hingkaplagang limbong diha sa iyang baba.” 1 Pedro 2:21-22. (Tan-awa usab ang Efeso 5:1-8; Colosas 3:5-17). Ug tungod kay si Cristo nagbantay man sa tanang sugo sa Iyang Amahan, kon ato Siyang tugotan nga magkinabuhi sa sulod nato pinaagi sa pagtoo, nan ato usab bantayan ang tanang sugo sa Dios.

“Ug kamo, nga kaniadto mga nahimutang sa halayo ug mga mabinatukon diha sa panghunahuna, nga nanaghimo sa mga dautang buhat, karon iya nang napasig-uli ngadto kaniya diha sa iyang tawhanon nga lawas pinaagi sa iyang kamatayon, aron iya kamong ikapaatubang nga binalaan ug dili masaway ug dili mabadlong diha sa iyang atubangan, kon kamo magapadayon gayud sa pagtoo, dili matarug, malig-on, dili mobulag sa paglaum sa Maayong Balita nga inyong gipatalinghugan, nga gikawali ngadto sa tanang mga binuhat sa silong sa langit, ug niini ako, si Pablo, nahimong ministro. Sa tinago nga nalilong sulod sa mga katuigan ug mga kaliwatan apan karon gikapadayag na ngadto sa iyang mga balaan. Gibut-an sa Dios ang pagpaila ngadto kanila sa kadau gayud sa mga kadagaya sa maong tinago alang sa mga Gentil, ang tinago nga si Cristo anaa kaninyo, ang paglaum alang sa himaya. Siya mao ang among ginasangyaw sa among pagpanambag sa tanang mga tawoug sa among pagpanudlo sa tanang mga tawo diha sa tanang kaalam, aron among ikapaatubang silang tanan ingon nga mga hingkod diha kang Cristo. Alang niini ako nagapangabudlay nga nagapanlimbasug sumala sa iyang kusog nga iyang gipalihok nga makagagahum gayud sa sulod nako.” Colosas 1:21-23, 26-29.

Kini nga pagbantay sa napulo ka sugo sa Dios dili makab-ot pinaagi sa atong kaugalingong kusog. Kini nga kasugoan mabantayan pinaagi lamang Kaniya nga bugtong maayo -- ug kini mao ang Dios. Kon adunay bisan unsa nga kaayohan nga makaplagan sa atong kaugalingon, kini tungod kay ang Dios nagalihok sa sulod nato. Ug kon ang Dios nagalihok sa sulod nato, nan ang matag-usa sa mga sugo mabantayan nato sa hingpit!

“Karon hinaut nga ang Dios sa kalinaw nga nagbanhaw sa atong Ginoong Jesus, ang dakung magbalantay sa mga karniro, pinaagi sa dugo sa dayon nga pakigsaad, magasangkap unta kaninyo sa tanang maayong butang aron kamo makatuman sa iyang kabubut-on, nga magabuhat diha kaninyo sa makapahimuot sa iyang pagtan-aw, pinaagi kang Jesu-Cristo; kang kinsa maiya unta ang himaya nga hangtud sa kahangturan. Amen.” Hebrohanon 13:20-21.

Sa dihang kita natabonan sa gi-ula nga dugo ni Cristo, ang atong mga sala napasaylo, ug ang pagkamatarung ni Cristo napaangkon ngari kanato pinaagi sa pagtoo nga nagahimo kanato nga gipakamatarung ug takus sa atubangan sa Dios. Ug dayon, sa atong pagbuot sa pagtugot nga si Cristo magkinabuhi sa sulod nato ug maglihok sa sulod nato, ang Iyang pagkamatarung mapaambit ngari kanato ug atong mahimo ang mga binuhatan Niya “nga nagtawag kaninyo gikan sa kangitngit ngadto sa iyang katingalahang kahayag.” (1 Pedro 2:9). Busa ang pagkamatarung ni Cristo gipaangkon (imputed) kanato tungod kay atong nalapas ang Kasugoan sa Dios, ug gipaambit (imparted) kanato aron karon ato na kining mabantayan. Sa ingon, si Jesus mao “SI JEHOVA ANG AMONG PAGKAMATARUNG” (Jeremiah 23:6) tungod kay “ako gibistihan niya sa mga bisti sa kaluwasan, ako gisul-oban niya sa kupo sa pagkamatarung” (Isaias 61:10).

Pinaagi sa pagtoo sa Dios nga nagalihok sa sulod nato, ug sa atong pagpili sa pagbuhat uyon sa Iyang kabubut-on sa matag gutlo, o sa atong pagpakumbuya sa pagtoo ug binuhatan, kita mamahimong magtutuman sa Iyang Kasugoan ug magapabilin nga matarung. Ang Kasugoan hilabihan ka balaan nga tungod niana ang batakan nga ipakab-ot niini kanato labing daku kay sa makab-ot ni bisan kinsa sa iyang kaugalingong kusog. Ang hingpit nga pagtuman makab-ot lamang pinaagi sa gahum sa Dios. Apan ang diosnong gahum sa iyang kaugalingon walay mahimo kon wala ang atong kabubut-on sa pagpili sa pagbuhat uyon niini.

“Sa ingon usab niana, ang pagtoo patay kon kini walay binuhatan....masabut mo nga ang iyang (Abraham) pagtoo diay naglihok duyog sa iyang binuhatan, ug nga ang iyang pagtoonahingpit pinaagi sa iyang binuhatan?...kay maingon nga patay ang lawas nga mahimulag sa espiritu, mao man usab patay ang pagtoo nga mahimulag sa binuhatan.” Santiago 2:17, 22, 26.

Ang dili modaug sa atong sala alang kanato kon wala atong pagtabang! Atong mabansaybansay ang tanang pagtoo sa kalibutan, apan ang pagtoo sa iyang kauglingon dili makapahimo kanato sa pagtuman sa tanang sugo sa Dios. Gikinahanglan kita magabuhat uyon sa atong pagtoo. Kinahanglan nga ang atong pagtoo maglihok ug buhi, dili magapabilin nga walay lihok ug patay. Busa ingon nga pinaagi sa pagtoo atong gidawat si Cristo, Siya magakinabuhi sa Iyang hingpit nga Kasugoan sa sulod nato.

“Karon sa wala pa moabut ang pagtoo, kita gibilanggo ilalum sa kasugoan, pinugngan hangtud nga ang pagtoo igapadayag. Busa ang kasugoan nahimong atong magtatagad sa pag-agak ngadto kang Cristo, aron kita pagamatarungon pinasikad sa pagtoo. Apan karon nga ang pagtoo miabut na, wala na kita nailalum sa magtatagad.” Galacia 3:23-25.

Sa laing pagkasulti, kita nailalum sa tunglo sa Kasugoan tungod sa atong paglapas niini ug pagpakasala. Ang Kasugoan dili makapasaylo kanato, apan ingon nga magtatagad o magtutudlo nagapakita kanato sa tin-aw nga si Cristo mao ang bugtong paagi nga kita makalingkawas gikan sa pagkailalum sa tunglo niini pinaagi sa pagpahinlo ug pagpakamatarung sa Iyang giula nga dugo pinaagi sa pagtoo. Busa, human nga miabut ang pagtoo, dili na nato kinahanglan kini nga magtatagad sa pagtudlo kanato ngadto kang Cristo alang sa paghinlo -- tungod kay kita napakamatarung na gikan sa sala.

Ang uban naghunahuna nga kini nga teksto nagatudlo nga adunay gitagana nga panahon alang sa pag-abut sa pagtoo ug nga gikinahanglan ang pagbantay sa Kasugoan kutob sa pag-abut niini nga panahon. Gitohoan sa kadaghanan nga human sa pag-abut sa pagtoo, sila luwas na sa pagtuman sa Kasugoan. Kini nga pag-abut sa pagtoo gitohoan nga mao ang pagpadayag ni Cristo dinhi sa kalibutan. Apan kanus-a man moabut ang pagtoo?

Sa atong pagdawat sa Pulong sa Dios -- ang pulong sa saad sa atong kasingkasing, ang kinatibuk-an sa Kasugoan sa Dios maga-uban niini, ug kon kita dili na magasupil batok niini nga kamatuoran, apan magatugyan sa atong kaugalingon niini, nan ang pagtoo nga buhi moabut ngari kanato ug kita mahimong may kagawasan sa pagkatinuod.

Si Cristo wala mianhi sa pagluwas kanato uban sa atong mga sala apan gikan sa atong mga sala (tan-awa ang Mateo 1:21). Ang kaluwasan nga Iyang gidala alang kanato dili lamang alang sa pagluwas kanato gikan sa silot sa sala, apan alang sa kadaugan batok sa sala mismo. “Gilukat kita ni Cristo gikan sa tunglo sa kasugoan” (Galacia 3:13), gikan sa sala ug kamatayon. Kini Iyang gihimo “sa diha nga nahimo siyang tunglo alang kanato,” ug sa ingon nahimo kitang luwas gikan sa tanang gihunahuna nga dili malikayang pagkahulog sa sala ––dili gikan sa gikinahanglanong pagtuman sa Kasugoan sa Dios. Ang sala dili na makagahum kanimo kon imo lamang dawaton si Cristo sa pagkamatuod ingon nga imong manluluwas, sa pagtugot Kaniya sa pagkinabuhi sa sulod nimo ug pinaagi nimo, ug dayon sa imong pagpadayon sa pagpili sa pag-alagad ug pagtuman Kaniya inay nga sa imong kaugalingon sa matag gutlo sa matag adlaw.

“Ug siya miingon sa tanan, ‘Kon adunay buot mosunod kanako, kinahanglan magdumili siya sa iyang kaugalingon ug magpas-an sa iyang krus matag-adlaw ug magasunod kanako....Kay bisan kinsa nga magakaulaw tungod kanako ug sa akong mga pulong, siya igkaulaw man sa Anak sa Tawo inig-abut niya diha sa iyang himaya ug sa himaya sa Amahan ug sa mga balaang manolunda’....(tungod kay) siya (Cristo) nahimong tuboran sa dayong kaluwasan alang sa tanang magasugot kaniya.” Lucas 9:23, 26; Hebrohanon 5:9.


	"LET THERE BE LIGHT" Ministries home \| Cebuano Tracts ANG TUNGLO SA KASUGOAN “Kay ang tanan nga nagasalig sa mga buhat sa pagbantay sa kasugoan nailalum sa tunglo...” Galacia 3:10. Ang kadaghanan mohunong sa pagbasa dinhi ug dili na buot nga mopadayon sa unahan. Kon kini nga mga pulong mao ang bug-os nga hunahuna nga buot ipasabut ni apostol Pablo, ang tawo mahatagag katarungan sa pagtoo nga ang mga nanagpaninguha sa pagtuman sa Napulo ka Sugo sa Dios nailalum sa tunglo. Apan kini sila mapakyas sa pagkaplag sa matuod nga punto nga buot ipasabut sa apostol. Himatikdi nga ang versiculo nagapadayon sa pag-ingon: ““kay nahisulat kini nga nagaingon, “Matinunglo ang ang tanan nga wala magbantay sa tanang kalagdaan nga nahisulat sa basahon sa kasugoan, aron sa pagtuman niini.” Ang kamatuoran niini mao, sila matinunglo, dili tungod kay ilang gibantayan ang Kasugoan, apan tungod kay sila napakyas sa pagtuman niini. Pinaagi sa masusihong pagtoon, atong makita nga ang tunglo mao ang tunglo nga sangputanan tungod sa paglapas sa kasugoan. Ang kalapasan mismo sa Kasugoan sa Dios mao ang tunglo, ug ang tunglo nga sangputanan niini mao ang kamatayon. Ang kamatayon nabugkos kauban sa sala, “maingon nga ang sala misulod sa kalibutan pinaagi sa usa ka tawo ug ang kamatayon misulod pinaagi sa sala” Roma 5:12. Kon wala ang sala, wala ang kamatayon, tungod kay “ang ikot sa kamatayon mao ang sala” 1 Corinto 15:56. Nan ngano mang nag-ingon ang apostol nga “ang tanan nga nagasalig sa mga buhat sa pagbantay sa kasugoan nailalum sa tunglo”? Tungod ba kay ang Kasugoan usa ka tunglo? Dili, ang apostol sa iyang kaugalingon nagapamatuod nga “ang kasugoan balaan, ug ang sugo balaan, matarung, ug maayo” Roma 7:12. Kon ang Kasugoan aduna pay sayup, kita masayud sa walay pagduhaduha nga wala unta kini tumana ni Cristo sa tanang bahin niini (tan-awa ang Juan 15:10). Nan, ngano man nga ang tanan nga nagasalig sa mga buhat sa pagbantay sa kasugoan nailalaum sa tunglo? Tungod kay “nakasala man ang tanan ug nakabsan sa himaya sa Dios” Roma 3:23. Ang tanan napkyas sa pagtuman sa mga buhat sa Kasugoan sa ilang kinabuhi. Busa ang bisan kinsa nga maninguha, pinaagi sa mga maayong binuhatan, sa pagwagtang sa tunglo nga midangat kanila tungod sa ilang paglapas niana nga Kasugoan mailalum gihapon niana nga tunglo. Makita nato ang maong samang prinsipyo sa pagpadapat sa mga tawhanong kasugoan. Ang mga kasugoan nga nagadomili sa tawo sa pagpanikas ug pagbuhat og kadautan batok sa iyang silingan dili usa ka tunglo, o usa ka pagkaulipon. Hinonoa, sa pagkatinuod, kita mouyon nga kini mga kasugoan nga nagahatag kasigurohan sa atong kagawasan, ug adunay mga silot alang kanila nga managlapas niini. Kini nga prinsipyo makita usab sa mga balaod nga nagaghum sa atong mga kadalanan o trapiko, ug kon adunay makaplagan sad-an sa paglapas sa balaod sa katulin sa pagpadagan sa sakyanan, ang iyang maayong pagpadagan o pagmaneho unya sa umalabut nga panahon dili makaluwas kaniya gikan sa obligasyon sa pagbayad sa multa niini. Niini nga hinungdan, walay kalainan ang paagi sa Napulo ka Sugo sa Balaod sa Dios. Gitawag kini ni Santiago nga “hingpit nga kasugoan nga nagahatag sa kagawasan” Santiago 1:25. Kini nga Kasugoan mabahin sa duha ka dagkung bahin: ang unang upat ka mga sugo nagapamulong sa atong relasyon sa Dios, nagapahayag kanato sa paagi sa kinabuhi nga uyon sa atong Magbubuhat -- ang Tinubdan sa atong kinabuhi. Ang ikaduhang bahin, o ulahing unom ka sugo, nagapamulong sa atong relasyon ngadto sa atong isigkatawo, nagapahayag kanato sa paagi sa pagkinabuhi nga adunay panag-uyon sa atong mga silingan. Ug ang bisan kinsa nga magalapas sa bisan unsa nga bahin niini nga Kasugoan mailalum sa tunglo niini. Sa dihang gikuha sa Dios ang Iyang mga katawhan gikan sa pagkaulipon sa Egipto, Iya silang gihatagan sa duha ka matang sa mga saad. Ang usa gipasumikad sa binuhatan sa pagkamatinumanon, ug ang usa sa binuhatan sa pagkamasupilon (tan-awa ang Deuteronomio 11:26-28). Samtang sila nagapadayon sa pagtuman sa Dios, sila nakabaton sa mga panalangin, apan sa dihang ilang gipili ang pagsupil, sila nakadawat sa tunglo. Gisulti sa Dios kini nga mga pulong dili lamang alang sa Israel. Apan kining napulo ka mga sugo alang sa tanang katawohan. Dili lamang ang katungod sa kaanakan sa Israel ang buot panalipdan sa Dios, apan sa tanang katawohan. Dili lamang ang katawhan sa Israel ang bugtong pundog sa katilingban nga gibuot sa Dios nga magkinabuhi nga uyon sa mga prinsipyo sa Iyang gobyerno. Dili ka gayud makakaplag sa bisan unsa nga pagsugyot o pasabut sa mga sinulat ni Pablo nga nagaingon nga dili na pagatumanon ang Kasugoan, o nga kini gipapas o giusab. Ang pangutana mao nga kon angay bang tumanon ang Kasugoan, apan kon unsaon kini pagbantay. Tungod kay “nakasala man ang tanan ug nakabsan sa himaya sa Dios” (Roma 3:23) sa paglapas sa Iyang Kasugoan, walay bisan kinsang makalingkawas sa pagbayad sa sala pinaagi sa pagtuman sa Kasugoan sa umalabut nga panahon -- bisag unsa pa ka maayo o kahingpit ang iyang pagbantay niini. Tungod kay ang Kasugoan walay paagi sa pagpapas sa nangagi nga mga kalapasan. Ang Kasugoan walay paagi sa pagpapas o sa pagpasaylo sa atong nangaging mga sala ug sa paghimo kanato nga matarung. Ang Kasugoan nagakondenar lamang ug nagahatag sa tunglo sa kamatayon ngadto kanila nga nanaglapas niini. Nan unsaon man nato pagbaton sa kapasayloan sa nangaging mga sala ug sa ingon makabaton sa kinabuhi? “Kay sa atubangan sa Dios walay tawo nga pagamatarungon pinaagi sa pagtuman sa kasugoan, kay pinaagi sa kasugoan nagaabut hinoon ang kahibalo mahitungod sa sala....Sila pagamatarungon pinaagi sa iyang grasya ingon nga gasa, pinasikad sa pagkatinubos tungod kang Cristo Jesus nga gitanyag sa Dios ingon nga halad pasig-uli pinaagi sa iyang dugo, sa maong halad nga pagadawaton pinaagi sa pagtoo. Kini maoy pagpakita sa pagkamatarung sa Dios, kay sa iyang langitnong pagkamainantuson gisayloan man lamang niya ang kasal-anan nga nangahimo kaniadto; kini maoy pagpamatuod karong panahona nga siya matarung ug nga magamatarung sa tawo nga may pagtoo kang Jesus. Nan, hain man ang atong pagpagarbo? Gipalagpot na sa gawas. Pinasikad sa unsang lagda? Sa lagda ba sa mga buhat? Dili, hinonoa pinasikad sa lagda sa pagtoo. Kay maoy atong pag-isip nga ang tawo pagamatarungon pinaagi sa pagtoo, pinagawas sa mga pagtuman sa kasugoan.” Roma 3:20, 24-28. Busa, pinaagi lamang sa pagtoo sa dugo ni Cristo kita makabaton sa kapasayloan sa atong nangaging mga sala, ang atong utang sa kalapasan mabayran, ang tunglo sa kamatayon makuha, ug kita mapakamatarung pinaagi sa grasya ug pagkamatarung ni Cristo Jesus! Apan kining gasa sa pagpakamatarung pinaagi sa pagtoo alang lamang sa “kasal-anan nga nahimo kaniadto” ug wala naglakip sa bisan unsang umalabut nga sala. Busa human nga kita gipakamatarung pinaagi sa pagtoo ug namahimong matarung pinaagi kang Cristo, magpadayon pa ba kita sa paglapas ug sa pagpawalay hinungdan sa Kasugoan sa Dios? Si Pablo nagaingon: “Apan karon sa among pagpaningkamot aron kami pagamatarungon diha kang Cristo, kami makaplagan nga mga makasasala diay usab, nan, si Cristo alagad ba diay sa sala? Dili gayud! Apan kon tukoron ko pag-usab kadtong mga butang nga ako nang gibungkag, nan, ginahimo kong malinapason ang akong kaugalingon.” Galacia 2:17-18. Busa human nga kita gipakamatarung, unya atong pillion ang paglapas sa Kasugoan sa Dios ug ang pagbuhat sa sala, wala na kita nagpabilin nga gipakamatarung tungod kay ato mang gihimong ang atong mga kaugalinon nga makasasala pag-usab. Wala kita ni Cristo gitubos gikan sa kinahanglanong pagtuman sa napulo ka sugo, apan “gilukat kita ni Cristo gikan sa tunglo sa kasugoan sa diha nga nahimo siyang tunglo alang kanato...” Galacia 3:13. Si Cristo naghimog paagi alang sa tanan nga magadawat Kaniya ingon nga ilang Manluluwas sa pagpapas sa ilang nangaging mga sala, uban sa tunglo sa kamatayon aron sila mamahimong matarung ug balaan sa atubangan sa Dios! Apan kini nahitabo tungod lamang kay si Cristo nahimong sala alang kanato ug miantus sa pagdawat sa atong silot sa kamatayon. Daw unsa nga gugma ang gipadayag ni Cristo ngadto sa matag-usa kanato! Gikuha ni Cristo ang tunglo sa Kasugoan gikan kanato pinaagi sa pagpas-an niini sa Iyang kaugalingon aron nga kita mapakamatarung o matawag nga matarung. Sa atong pagbasa sa saysay nga “walay tawo nga pagamatarungon sa atubangan sa Dios pinaagi sa kasugoan; kay ‘Mabuhi ang namatarung pinaagi sa pagtoo’” (Galacia 3:11), mahinungdanon kaayo nga aduna kitay matin-aw nga pagsabut sa pulong nga “gipakamatarung” ug “matarung.” Ang “gipakamatarung” nagakahulogan nga ang usa giisip nga matarung o walay sala (tan-awa ang pulong nga “justified” sa Strong’s Exhaustive Concordance, Greek word #1344). Samtang ang “namatarung” nagakahulogan sa usa ka tawo nga balaan o matarung (tan-awa ang pulong nga “just” sa Strong’s Concordance, word #1342). Busa ang namatarung, o kadtong mga balaan ug matarung, “mabuhi pinaagi sa pagtoo.” Tungod kay “sala ang tanang kalapasan” o dili pagkamatarung (1 Juan 5:17), ug ang tanang “pagpakasala mao may paglapas sa sugo” (1 Juan 3:4), nan ang tanang kalapasan o dili pagkamatarung maoy paglapas sa Kasugoan. Busa sa laing pagkasulti, ang pagkamatarung mao ang pagtuman niana nga Kasugoan. Ug sa ingon niana, aron nga ang usa ka tawo matawag nga matarung, gikinahanglan nga wala silay gisalikway sa bisan unsa nga latid sa Kasugoan sa Dios sa ilang tinuyoang buot. Sa matin-aw si Pablo nagaingon: “kay dili ang nanagpatalinghug sa kasugoan maoy matarung sa atubangan sa Dios, kondili ang mga nanagtuman sa kasugoan mao ang pakamatarungon.” Roma 2:13. Busa human nga kita gipakamatarung, kinahanglan nga dili lamang kita managpatalinghug sa Kasugoan sa Dios, managtuman niini. Apan unsaon man? Unsaon nato pagkinabuhi? “Gilansang ako sa krus uban kang Cristo; ; dili na ako ang nabuhi, kondili si Cristo ang nabuhi sa sulod nako; ug ang kinabuhi nga karon akong ginakinabuhi sa lawas akong ginakinabuhi pinaagi sa akong pagtoo sa Anak sa Dios, nga nahigugma kanako ug mitugyan sa iyang kaugalingon alang kanako.” Galacia 2:20. Kini nga paagi sa pagtugot nga si Cristo sa sulod nimo gitawag nga “pagkinabuhi alang sa Dios” (Galacia 2:19) ug “pagkamatay na sa sala” (Roma 6:2). Kini gitawag usab nga “pagsul-ob nato ni Ginoong Jesu-Cristo, ug ang walay pagtagana alang sa unod, sa pagpatagbaw sa mga pangibog niini” (Roma 13:14). Kini usab nagpasabut nga atong pillion ang pagtuman sa kabubut-on sa Dios sa tanang panahon ug sa tanang dapit. Sa ingon niini atong ginasundog ang kinabuhi ni Cristo, ang atong dakung Panig-ingnan. “Kay sa maong paggawi gipnanagtawag kamo, maingon nga alang kaninyo miantus man usab si Cristo, nga nagbilin kaninyog panig-ingnan aron kamo managsunod sa iyang mga tunob. Siya walay nahimo nga pagpakasala; walay hingkaplagang limbong diha sa iyang baba.” 1 Pedro 2:21-22. (Tan-awa usab ang Efeso 5:1-8; Colosas 3:5-17). Ug tungod kay si Cristo nagbantay man sa tanang sugo sa Iyang Amahan, kon ato Siyang tugotan nga magkinabuhi sa sulod nato pinaagi sa pagtoo, nan ato usab bantayan ang tanang sugo sa Dios. Kini nga pagbantay sa Kasugoan sa Dios pinaagi sa pagtoo nga si Cristo nabuhi diha sa sulod nimo gitawag usab nga pagpakabalaan pinaagi sa Espiritu, ug maoy paglaum ug tumong sa matag matuod nga Cristohanon. “Ug kamo, nga kaniadto mga nahimutang sa halayo ug mga mabinatukon diha sa panghunahuna, nga nanaghimo sa mga dautang buhat, karon iya nang napasig-uli ngadto kaniya diha sa iyang tawhanon nga lawas pinaagi sa iyang kamatayon, aron iya kamong ikapaatubang nga binalaan ug dili masaway ug dili mabadlong diha sa iyang atubangan, kon kamo magapadayon gayud sa pagtoo, dili matarug, malig-on, dili mobulag sa paglaum sa Maayong Balita nga inyong gipatalinghugan, nga gikawali ngadto sa tanang mga binuhat sa silong sa langit, ug niini ako, si Pablo, nahimong ministro. Sa tinago nga nalilong sulod sa mga katuigan ug mga kaliwatan apan karon gikapadayag na ngadto sa iyang mga balaan. Gibut-an sa Dios ang pagpaila ngadto kanila sa kadau gayud sa mga kadagaya sa maong tinago alang sa mga Gentil, ang tinago nga si Cristo anaa kaninyo, ang paglaum alang sa himaya. Siya mao ang among ginasangyaw sa among pagpanambag sa tanang mga tawoug sa among pagpanudlo sa tanang mga tawo diha sa tanang kaalam, aron among ikapaatubang silang tanan ingon nga mga hingkod diha kang Cristo. Alang niini ako nagapangabudlay nga nagapanlimbasug sumala sa iyang kusog nga iyang gipalihok nga makagagahum gayud sa sulod nako.” Colosas 1:21-23, 26-29. Kini nga pagbantay sa napulo ka sugo sa Dios dili makab-ot pinaagi sa atong kaugalingong kusog. Kini nga kasugoan mabantayan pinaagi lamang Kaniya nga bugtong maayo -- ug kini mao ang Dios. Kon adunay bisan unsa nga kaayohan nga makaplagan sa atong kaugalingon, kini tungod kay ang Dios nagalihok sa sulod nato. Ug kon ang Dios nagalihok sa sulod nato, nan ang matag-usa sa mga sugo mabantayan nato sa hingpit! “Kay diha sa sulod ninyo ang Dios mao ang nagapalihok sa inyong pagtinguha ug pagpaningkamot alang sa iyang kaugalingong kahimuot.” Filipos 2:13. “Karon hinaut nga ang Dios sa kalinaw nga nagbanhaw sa atong Ginoong Jesus, ang dakung magbalantay sa mga karniro, pinaagi sa dugo sa dayon nga pakigsaad, magasangkap unta kaninyo sa tanang maayong butang aron kamo makatuman sa iyang kabubut-on, nga magabuhat diha kaninyo sa makapahimuot sa iyang pagtan-aw, pinaagi kang Jesu-Cristo; kang kinsa maiya unta ang himaya nga hangtud sa kahangturan. Amen.” Hebrohanon 13:20-21. Kon atong tugotan ang Dios sa paglihok sa sulod nato pinaagi kang Jesus, wala bisan unsa nga sala nga dili nato madaug kauban Niya! “Mahimo ko ang tanang butang pinaagi Kaniya (Cristo) nga nagapalig-on kanako.” Filipos 4:13. Sa dihang kita natabonan sa gi-ula nga dugo ni Cristo, ang atong mga sala napasaylo, ug ang pagkamatarung ni Cristo napaangkon ngari kanato pinaagi sa pagtoo nga nagahimo kanato nga gipakamatarung ug takus sa atubangan sa Dios. Ug dayon, sa atong pagbuot sa pagtugot nga si Cristo magkinabuhi sa sulod nato ug maglihok sa sulod nato, ang Iyang pagkamatarung mapaambit ngari kanato ug atong mahimo ang mga binuhatan Niya “nga nagtawag kaninyo gikan sa kangitngit ngadto sa iyang katingalahang kahayag.” (1 Pedro 2:9). Busa ang pagkamatarung ni Cristo gipaangkon (imputed) kanato tungod kay atong nalapas ang Kasugoan sa Dios, ug gipaambit (imparted) kanato aron karon ato na kining mabantayan. Sa ingon, si Jesus mao “SI JEHOVA ANG AMONG PAGKAMATARUNG” (Jeremiah 23:6) tungod kay “ako gibistihan niya sa mga bisti sa kaluwasan, ako gisul-oban niya sa kupo sa pagkamatarung” (Isaias 61:10). Pinaagi sa pagtoo sa Dios nga nagalihok sa sulod nato, ug sa atong pagpili sa pagbuhat uyon sa Iyang kabubut-on sa matag gutlo, o sa atong pagpakumbuya sa pagtoo ug binuhatan, kita mamahimong magtutuman sa Iyang Kasugoan ug magapabilin nga matarung. Ang Kasugoan hilabihan ka balaan nga tungod niana ang batakan nga ipakab-ot niini kanato labing daku kay sa makab-ot ni bisan kinsa sa iyang kaugalingong kusog. Ang hingpit nga pagtuman makab-ot lamang pinaagi sa gahum sa Dios. Apan ang diosnong gahum sa iyang kaugalingon walay mahimo kon wala ang atong kabubut-on sa pagpili sa pagbuhat uyon niini. “Sa ingon usab niana, ang pagtoo patay kon kini walay binuhatan....masabut mo nga ang iyang (Abraham) pagtoo diay naglihok duyog sa iyang binuhatan, ug nga ang iyang pagtoonahingpit pinaagi sa iyang binuhatan?...kay maingon nga patay ang lawas nga mahimulag sa espiritu, mao man usab patay ang pagtoo nga mahimulag sa binuhatan.” Santiago 2:17, 22, 26. Ang dili modaug sa atong sala alang kanato kon wala atong pagtabang! Atong mabansaybansay ang tanang pagtoo sa kalibutan, apan ang pagtoo sa iyang kauglingon dili makapahimo kanato sa pagtuman sa tanang sugo sa Dios. Gikinahanglan kita magabuhat uyon sa atong pagtoo. Kinahanglan nga ang atong pagtoo maglihok ug buhi, dili magapabilin nga walay lihok ug patay. Busa ingon nga pinaagi sa pagtoo atong gidawat si Cristo, Siya magakinabuhi sa Iyang hingpit nga Kasugoan sa sulod nato. “Karon sa wala pa moabut ang pagtoo, kita gibilanggo ilalum sa kasugoan, pinugngan hangtud nga ang pagtoo igapadayag. Busa ang kasugoan nahimong atong magtatagad sa pag-agak ngadto kang Cristo, aron kita pagamatarungon pinasikad sa pagtoo. Apan karon nga ang pagtoo miabut na, wala na kita nailalum sa magtatagad.” Galacia 3:23-25. Sa laing pagkasulti, kita nailalum sa tunglo sa Kasugoan tungod sa atong paglapas niini ug pagpakasala. Ang Kasugoan dili makapasaylo kanato, apan ingon nga magtatagad o magtutudlo nagapakita kanato sa tin-aw nga si Cristo mao ang bugtong paagi nga kita makalingkawas gikan sa pagkailalum sa tunglo niini pinaagi sa pagpahinlo ug pagpakamatarung sa Iyang giula nga dugo pinaagi sa pagtoo. Busa, human nga miabut ang pagtoo, dili na nato kinahanglan kini nga magtatagad sa pagtudlo kanato ngadto kang Cristo alang sa paghinlo -- tungod kay kita napakamatarung na gikan sa sala. Ang uban naghunahuna nga kini nga teksto nagatudlo nga adunay gitagana nga panahon alang sa pag-abut sa pagtoo ug nga gikinahanglan ang pagbantay sa Kasugoan kutob sa pag-abut niini nga panahon. Gitohoan sa kadaghanan nga human sa pag-abut sa pagtoo, sila luwas na sa pagtuman sa Kasugoan. Kini nga pag-abut sa pagtoo gitohoan nga mao ang pagpadayag ni Cristo dinhi sa kalibutan. Apan kanus-a man moabut ang pagtoo? “Busa ang pagtoo magaabut gikan sa madungog, ug ang madungog magaabut pinaagi sa pagwali mahitungod kang Cristo.” Roma 10:17. Sa atong pagdawat sa Pulong sa Dios -- ang pulong sa saad sa atong kasingkasing, ang kinatibuk-an sa Kasugoan sa Dios maga-uban niini, ug kon kita dili na magasupil batok niini nga kamatuoran, apan magatugyan sa atong kaugalingon niini, nan ang pagtoo nga buhi moabut ngari kanato ug kita mahimong may kagawasan sa pagkatinuod. Si Cristo wala mianhi sa pagluwas kanato uban sa atong mga sala apan gikan sa atong mga sala (tan-awa ang Mateo 1:21). Ang kaluwasan nga Iyang gidala alang kanato dili lamang alang sa pagluwas kanato gikan sa silot sa sala, apan alang sa kadaugan batok sa sala mismo. “Gilukat kita ni Cristo gikan sa tunglo sa kasugoan” (Galacia 3:13), gikan sa sala ug kamatayon. Kini Iyang gihimo “sa diha nga nahimo siyang tunglo alang kanato,” ug sa ingon nahimo kitang luwas gikan sa tanang gihunahuna nga dili malikayang pagkahulog sa sala ––dili gikan sa gikinahanglanong pagtuman sa Kasugoan sa Dios. Ang sala dili na makagahum kanimo kon imo lamang dawaton si Cristo sa pagkamatuod ingon nga imong manluluwas, sa pagtugot Kaniya sa pagkinabuhi sa sulod nimo ug pinaagi nimo, ug dayon sa imong pagpadayon sa pagpili sa pag-alagad ug pagtuman Kaniya inay nga sa imong kaugalingon sa matag gutlo sa matag adlaw. “Ug siya miingon sa tanan, ‘Kon adunay buot mosunod kanako, kinahanglan magdumili siya sa iyang kaugalingon ug magpas-an sa iyang krus matag-adlaw ug magasunod kanako....Kay bisan kinsa nga magakaulaw tungod kanako ug sa akong mga pulong, siya igkaulaw man sa Anak sa Tawo inig-abut niya diha sa iyang himaya ug sa himaya sa Amahan ug sa mga balaang manolunda’....(tungod kay) siya (Cristo) nahimong tuboran sa dayong kaluwasan alang sa tanang magasugot kaniya.” Lucas 9:23, 26; Hebrohanon 5:9.