Fijian Latter Rain

Sa bau levu toka na duidui ni vakanananu se na ka e nanumi, kei na veivakabauta era vakavuvulitaka tu e daidai enai ulutaga me baleta na Uca Taumuri kei na Kaci Vakadomoilevu – vakabibi sara ga ena gauna me tekivu kina. Me vaka e da sa kila ena kena sa liwavi keda tu na veicagi ni veivakavuvuli, eda sa na yaco me da vakasaurarataki me da na tarogi keda vakataki keda ena taro oqo : Na vei ka beka au sa rogoca se vakabauta enai ulutaga oqo sai koya beka na dina? Se edua ga na vakasama se nodra nanuma na tamata? Oqo e dua na taro bibi, baleta na veika ko na vakabauta se ko sega beka ni na vakabauta enai ulutaga bibi oqo ena rawa ni tara ka yavalata vakalevu na gaunisala ni nomu vakabulai!

“Ko sa bau taroga, A cava meu cakava meu rawata kina na bula? E dodonu me da biuta tu ena mata ni katuba ni noda vakasaqaqara na veivakasama kece e dau tu vei keda e liu, na veivakanananu eda sucu kaya mai kei na nanuma cala e dau tu e lomada. Kevaka eda vakasaqara ena i vola tabu mo vakadonuya ga kina na nomu vakanananu se nanuma ko na SEGA ni na yacova yani na dina. Vakasaqaqara mo rawa ni vulica kina na ka e tukuna na Kalou. Ke sa yaco mai vei iko mo vakadinata na kena dina ena nomu vaka saqaqara tiko, kevaka ko sa raica ni nomu vakasaqaqara e sega ni duavata kei na dina, kakua ni vakadewataka vakatani na dina, me dodonu ga kina na nomu i le se vakabauta, ia mo ciqoma na rarama sa soli mai. Mo dolava na nomu vakasama kei na yalomu me rawa kina vei iko mo raica na veika veivakurabuitaki mai na vosa ni Kalou.” Christ’s Object Lessons, p 112.

O koya gona oqo au sa kerei kemuni kina vakabibi me vakatikitiki na veivakasama kece e tu vei keda e liu, na veivakanananu eso eda sucu kaya mai se na vei nanuma cala e dau tu e lomada me biu toka mai ena katuba ni noda vakasaqaqara ena vuku ni tukutuku bibi oqo ni Uca Taumuri kei na Kaci Vakadomoilevu ka tomani au ena vakasaqaqara enai Vola Tabu taucoko kei nai Tukutuku kei Jisu ( se Yalo ni Parofisai- Vakatakila 19:10) ena vuku ni ka e kaya na Kalou ni ka dina, ka me da masu vagumatua vua na Kalou me solia vei keda na veivakararamataki VaKalou, vakabibi ena nona solia mai na nona Yalo Tabu talei me rawa kina vei keda me da kila na cava na dina.

“Sai koya gona nai tosotoso e vakatakarakarataki tiko mai na Agilosi e lako sobu mai lomalagi, vakararamataki vuravura tiko ena nonai ukuuku,a sa kaci ena domo levu sara ko koya, ka kacivaka tiko nai valavalaca nei Papiloni. Ena kena semati vata nai tukutuku oqo nei Papiloni kei na kena rogoci na kaci 'Dou lako tani mai vua oi kemudou na noqu tamata.'” Spirit of Prophecy, Vol 4, p 422 (Great Controversy, p 604).

Na ka eda raica rawa enai yaloyalo ni Vakatakila 18 sai koya edua nai tosotoso! Na nodrai tosotoso oqo na tamata ni Kalou e tautauvata sara ga kei na veitosotoso ena gauna sa oti: me vakataka na nodra Lakoyani na Tamata ni Kalou mai Ijipita se o ira na Lotu Vakarisito Taumada mai na lotu Vakajiu (Judaism), se o ira na Reformers mai na Lotu Katolika se na lotu Kavitu mai na Veilotu Vakarisito. Ia nai tosotoso oqo ni Vakatakila 18 e sega ni tosotoso ni Lotu Kavitu. Nai Tosotoso oqo sai koya nai otioti ni Tosotoso nodra na Tamata ni Kalou e kunei ni volai tu enai vola ni Vakatakila ni se bera vakalailai ni mai sogoti na katuba ni loloma ki vuravura taucoko. O koya gona sa rui ka bibi kina vei ira kece era mai sema enai tosotoso oqo me ra kila ka matata vinaka tu vei ira na veika me baleta nai tukutuiku oqo!

“Sa oti na veika oqo, kau a raica e dua tani tale na Agilosi sa lako sobu mai lomalagi sa levu na nona kaukauwa a sa rarama ko vuravura ena nona i ukuuku. A sa kaci ena domo levu sara ka koya ka kaya, sa bale ko Papiloni na koro levu sa bale,a sa yaco me nodrai tikotiko na tevoro kei na qara ni yalo velavela kecega kei na qara ni manunanu vuka kecega sa tawa savasava ka sevaki. Ni ra sa bale na veivanua kecega ni ra gunuva na waini ni cudru ni nona dautagane, a ra sa veibutakoci kaya na tui kei vuravura, a ra sa vutuniyau na tamata dauveivoli ena vuku ni nona daugarogaro. Ia kau a rogoca e dua tani tale na vosa mai lomalagi, sa kaya, Dou lako tani mai vua oi kemudou na noqu tamata mo dou kakua ni cala vata kaya ka me kakua ni tauvi kemudou na nona mate ca . Ni sa yacovi lomalagi na nonai valavalaca a sa nanuma na Kalou na nonai valavala ca.”

“E sega ni dua na gauna vakatabakidua meu tukuna rawa kina se na gauna cava sara beka ena sovaraki mai kina na Yalo Tabu--ena gauna ena lako sobu mai kina na agilosi kaukauwa oqo mai lomalagi…” Bible Commentary, Vol 7, p 984 (Review and Herald, March 29, 1892).

O cei beka e tukuna nai volatabu ni vakaraitaki koya tiko na agilosi kaukauwa ena Vakatakila18? Na Yalo Tabu. Ia oqo eda kila ni Yalo Tabu e a sega ni dua na ka e a buli se dua na agilosi buli.Na vosa na “agilosi” e kenai balebale na “daukauitukutuku”(raica Strong’s, word #32). Me vakataki Karisito ga me vakaraitakakoya tu me o “Maikeli na agilosi kaukauwa”, e sega ni ka buli ia e a daukauitukutuku ga ni Kalou ka vaka talega kina vua na Yalo Tabu.

O koya gona na agilosi kaukauwa enai Vakatakila 18 oqo evakaraitaki tiko ni Yalo Tabu. Ka qai lako sobu tiko mai vei? Mai lomalagi. Sai koya gona na Yalo Tabu e lako sobu mai lomalagi se sovaraki sobu mai lomalagi. Ka cava tale e dua na yacana e dau vakatokai kina na kena sovaraki sobu mai lomalagi na Yalo Tabu? Na Uca Taumuri (raica Acts of Apostles, p 55).

Ia oqo, e a vagagalu tu na agilosi kaukauwa oqo ena nona sovaraki sobu mai lomalagi? E sega, baleta ni a kaci ena domolevu sara ko koya, se na Kaci Vakadomoilevu (raica Testiomonies, Vol 8, p 118), ka vakaraitaka tiko na bale nei Papiloni. Sai koya gona Na gauna e sovaraki sobu mai kina Na Yalo Tabu se na tau ni Uca Taumuri, ena kauta vata mai nai tekitekivu ni Kaci Vakadomoilevu.E rui ka bibi dina meda kila na tikina oqo. Ena gauna e sovaraki sobu mai kina Na Yalo Tabu ena Uca Taumuri, E kauta vata mai nai tekitekivu ni Kaci Vakadomoilevu ni Vakatakila 18.

Na cava nai vakatakarakara ni vuravura? Na yaloda – na qele ni yaloda. Na vosa vakaibalebale nei Karisito baleta na dau kakaburaki, kaburaka na sore ni kau ena va na kena dui qele ka vakaraitaka tiko na yaloda. O koya gona ena gauna e sovaraki mai kina na Yalo Tabu, e dua na ka e tara na vuravura se tara na yalo ni tamata.

“Me vaka na kaukauwa levu kei nai ukuuku ena mai vukea na kena vakaotia na cakacaka, o ira na tamata yalo dodonu ni Kalou era na vakaivotavota enai ukuuku koya. Sa i koya na Uca Taumuri ena vakabulabulataki ira me ra lako curuma rawa yani na gauna ni rarawa. Na matadra ena serau enai ukuuku ni rarama koya, o koya ena mai vukea nai katolu ni agilosi.” Testimones, Vol 1, p 353.

Na cava e vakaraitaka tiko me vakataka nai ukuuku ena mai tiko vata kei na i katolu ni Agilosi? Na Uca Taumuri. Ka cava nai tukutuku ni katolu ni Agilosi? Ena kunei ena I Vakatakila 14:9-12: tukuna tiko nai vunau ni Kalou vakabibi na kena laveti cake tiko ni Siga Tabu se nai ka va ni vunau ni Kalou. E wili tale ga kina e dua na veivakasalataki me da kakua ni qarava na manumanu kei na nona matakau ka rawata talega na nona i Vakatakilakila. Nai Vakatakilakila ni manumanu sai koya na qaravi Kalou ena Siga Sade ni sa oti na kena vakatulewataki. Kevaka era na rawata na tamata na nona i Vakatakilakila ka digitaka me qarava na manumanu, se nona matakau, ena gunuva ko koya na wai ni cudru ni Kalou ka na sovaraki mai ena mate ca e vitu.

Sa i koya oqo nai ukuuku ena mai vakararamataka na yaloda e vakatakarakarataka tiko na Uca Taumuri o koya ena mai vukea nai tukutuku ni katolu ni agilosi.Oqo, yalo vinaka sara mo rogoca sara vakavinaka, baleta na vosa ni Kalou e vakaraitaka tale ga e duatani tale na ka me baleta na I ukuuku tale ni agilosi ni Vakatakila 18.

“Na vuravura taucoko ena vakararamataki enai ukuuku ni dina ni Kalou. Na Kalou ena sega mada ni sogota na katuba ni loloma, ka vakavo ni sa tukuni oti vakamatata ka kacivaki na veivakasalataki oqo. Na davui me na uvuci ena kena i rogorogo e ganita. Nai vunau ni Kalou me vakalevulevui, na veitikina kece me tukuni ena kena dina, kei na kena i valavala vakatabui me rawa kina vei ira na tamata me ra lewa se me ra tokona se sega na dina. Ia na cakacaka ena vakalekalekataki ena vuku ga ni nona yalo dodonu. Na i Tukutuku ni Yalo dodonu i Karisito me na vakarogotaki mai na yasa ni vuravura kadua kina yasana kadua. Sai koya oqori nai ukuuku ni Kalou ena mai vakaotia na cakacaka ni katolu ni Agilosi.” Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G.White, p 179 (Letter 2c 1892).

Na cava beka e cauraka tiko na vosa ni Kalou mei vakaraitaki tiko ni ukuuku ni Agilosi ni Vakatakila 18 o koya ena mai tiko kina ka sogota tale ga na cakacaka ni katolu ni Agilosi? E i vakaraitaki ni tukutuku ni yalo dodonu i Karisito. Ka da sa wilika oti talega mai ni tukutuku oqori sai vakaraitaki talega ni kena sovaraki sobu mai na Uca Taumuri!

Mai na kedrau vakatauvatani na vosa ni Kalou, eda kunea ni Uca Taumuri e vakaraitaki ni ni sai koya na kena “sovaraki sobu mai na Yalo Tabu”(Acts of Apostles, p 55). Eda sa raica oti mai ni Uca Taumuri e kenai balebale “talega nai ukuuku ni agilosi ni Vakatakila 18” (Testimonies, Vol 1, p 353; Early Writings, p 279; Testimonies to Ministers, p 469; Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G.White, p 234). Ka da sa raica oti talega ni Uca Taumuri e kenai balebale nai “tukutuku ni Yalododonu i Karisito”(Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G. White, p 179; Testimonies, Vol 6, p 19; Manuscript Releases, Vol 1, p 172). Kuria tiko na noda veivaqaqai eda raica talega ni Uca Taumuri e kenai “balebale talega na veivakabulabulataki mai vua na Kalou” – se veivakabulabulataki mai vei Jisu (Testimonies, Vol 1, p 183; Early Writings, p 71, 279; Review & Herald, Vol 2, p 482; Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G. White, p 234). Kei na kena I otioti eda raica talega ni Uca Taumuri sai koya “nai vakatekivu ni Kaci Vakadomoilevu” (Testimonies, Vol 1, p 183). (Kevaka ko vinakata mo vulica eso tale nai balebale ni Uca Taumuri e tiko tale e dua na kenai vola 35 na drauni pepa e rawa me nomu, kevaka ko vinakata e dua na kena copy, volavola mai kina Ministry oqo).

Eda sa qai raica rawa ni Uca Taumuri sai koya e dua nai vakatakarakara e vakaraitaka tiko na kena sovaraki ni Yalo Tabu, nai ukuuku ni Agilosi ena Vakatakila 18, nai Tukutuku ni Yalododonu i Karisito, na veivakabulabulataki mai vei Jisu, kei na vakatekivu ni Kaci Vakadomoilevu. Ia na Yalo Tabu sai koya nai “DOLA” me na rawati kina na veika kece ni veivakalougatataki mai lomalagi.

Ke sega na Yalo Tabu, ko na sega ni rawata na Uca Taumuri, ka na sega vei iko nai ukuuku, ko na sega ni vakayarayarataki ki nai tukutuku dina, sega na veivakabulabulataki, sega nai tekitekivu ni Kaci Vakadomoilevu, ena sega vei iko ko Jisu. Sa na qai kena i balebale, ni sega nai tukutuku ni Yalo dodonu i Karisito, ena sega ni na tauci iko na Uca Taumuri. Ia ena rawa beka vakacava na veitikina kece oqo me ra mai vakaduavatataki semati vata ena ruku ni vakatakarakara ni Uca Taumuri?

“Na Kalou sa vakatovolei ira tiko na tamata e daidai me vakataka sara ga na nona vakatovolei ira na Jiu ena gauna koya. Ena gauna e vakauta yani kina na nona i tukutuku ni loloma, na rarama ni nona dina, E vakauta tiko yani na yalo ni dina vei iko, ka kevaka ko na ciqoma nai tukutuku, ko sa ciqomi Jisu kina yalomu.” Review & Herald, April 11, 1893 (Vol 3, p 38).

O ni na rawa ni raica rawa beka eke ni mai umani vata ga vakadua ena dua nai yaloyalo na veivakasama kece oqo? Ni solia mai na Kalou na nona i tukutuku ni loloma, na rarama ni nona dina, e vakaraitaka tiko mai na yalo dodonu kei na dina e tiko ena i tukutuku ni loloma ko ya, mo ciqomi Jisu ena nomu bula, ena yalomu taucoko!

“Ni sa bulataki na dina ni rarama kei na kena rawarawa kece ena yalo dina ena veivanua kecega, na Kalou sa na qai cakacaka ena lomadra na nona agilosi me vaka e a cakacaka ena siga ni Penitiko, kei na yalo ena veisautaki vakarawarawa sara o koya ena kunei kina e dua nai vakaraitaki ena kena sovaraki sobu mai na Yalo Tabu.” Special Testimonies, Series B#7, p 63.

“‘O koya (Yalo Tabu) ena vakarokorokotaki au(Jisu).’ ‘Sai koya oqo na bula tawamudu, me ra kilai kemuni na Kalou Dina duaduaga kei Jisu Karisito o koya ko ni a tala mai.’ Na Yalo Tabu e vakarokorokotaka na Kalou ena nona Vakatakila na nona i valavala vei ira na nona tamata ka sa yaco kina me ka e cecere duadua ka taleitaki ena noda bula, oqori na kena kilai kei na vakaraitaki ni nona i valavala ena nodra bula. Era na raica votu ga ni sega ni bau dua bulu nai valavala dodonu e tu ena vuravura qo. Ia na nona duadua ga. E sega na vinaka sara e kunei ena vuravura oqo. Ia na nona ga se o koya ga e lako mai vua. Ena gauna sa sovaraki mai kina mai lomalagi na Yalo Tabu ena Siga ni Penitiko, na lotu e a luvuci ena rarama , Ia ko Karisito ga na vuni rarama koya. Na yacana era vakatusa na yame kecega. Na nona loloma e vakasinaita na yalo kecega. Ia ena vakatalega kina na nona lako mai na agilosi koya mai lomalagi, sa levu na nona kaukauwa, a sa rarama ko vuravura ena nonai ukuuku. Me vukei ira na nona tamata na Kalou me ra raica rawa ka kila na cava na dina.” 1888 Materials, Vol 3, p 1017 (Letter 25b, August 30, 1892).

O koya oqo ena gauna e a sovaraki mai kina na kaukauwa ni Uca Taumada ena Siga ni Penitiko, na lotu e a luvuci ena rarama ka kena usutu ko Jisu Karisito. Na cava ena yaco ena gauna ena tau mai kina na Uca Taumuri e daidai? Ena vaka tiko ga kina, o ira na tamata ni Kalou era na vakasinaiti ena rarama koya, ia o Karisito na kena usutu se vu ni rarama koya.

“Au a vakaraitaka[ena bose levu ni General Conference Session 1888] ni na yaco mai e dua na rarama uasivi sara vei ira na tamata ni Kalou ena nodra sa volekata na kena mai sogoti nai tukutuku ni veigauna ni vuravura oqo. E dua tale na agilosi ena lako sobu mai lomalagi vata kei na dua nai tukutuku, a sa rarama ko vuravura ena nonai serau.” Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G. White, p 64 (Letter 22, January 18, 1889).

E da sa vulica oti mai ni Uca Taumuri e dodonu me a tau vata kei na dua nai “Tukutuku”. Ia nai tukutuku cava beka oqorii? Nai tukutuku ni Yalo Dododnu I Jisu Karisito – Na bula vakadonui kei na bula vakatabui ena vuku ni vakabauta – sai koya oqo nai tukutuku dina ni katolu ni Agilosi (Evangelism, p 190) – nai vakatekivu ni Kaci Vakaidomoilevu! E dua tale na yasana me da raica kina na dina oqo, na Kalou e gadreva me vakatauca mai me vaka na uca na nona yalododonu vei ira na nona tamata!

Sai koya gona na gaunisala duadua ga ena rawa me sovaraki mai kina na Yalo Tabu ena kaukauwa ni Uca Taumuri sai koya na “dina.” E kenai balebale ni Uca Taumuri ena mai tau vata kei na dua nai Tukutuku ni Dina, ia nai Tukutuku ni Dina oqori sai koya na Yalo Dodonu i Karisito.

“Na nodra i vakabula na tamata ena vakarokorokotaki, kei na vuravura ena vakarokorokotaki enai serau lumilumisa ni rarama ni nona yalododonu. Sai koya nai vurevure ni rarama, kei na rarama mai na matamata dola tu ka sa rarama tu vei ira na nona tamata na Kalou me ra na laveti koya cake kina ena Nona i tovo lagilagi ena matadra era dabe tiko ena butobuto.” Review and Herald, November 29, 1892.

Ena vuku walega i Jisu Karisito vata kei na nona Yalo Dodonu ena rawa kina vua e dua na tamata ni Kalou me na sega ni vakarokorokotaka na manumanu kei na nona matakau, se na ciqomi kei na rawati ni kena i Vakatakilakila! Sai koya ga na kena rawati na i tovo ni Kalou me noda ena vuku ni vakabauta, ena noda raici koya tiko ka dua vata kei Karisito kei na noda bula vata kaya ena nona loloma kei na nona kaukauwa, ena qai rawa kina vua e dua na tamata ni Kalou me vakabulai. Ia sai koya beka oqori nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu?

Na cava na vunau eda wiliki raraba vata kina? Mai na nomu sa wiliki mo tiki Papiloni ko sa votai talega ena nona i valavala ca kecega! (E na rawa ni raici na vakasama oqo ena Jeremaia 26:15; Josua 7:1-26; Testimonies, Vol 3, p 265-269. E tiko talega e dua na vuli e vakamatataka talega vakavinaka sara na dina e baleta na noda wiliki raraba mai nai Vola Tabu kei na Yalo ni Parofisai o koya kona rawa ni taukena ke ko volavola mai kina Ministry oqo).

Me vaka ni sa yacovi lomalagi na nona i valavala ca, ka sa nanuma na Kalou se sa vaqaqa oti, sa kenai balebale ni sa sinai na nona bilo, na veilewai sa tau oti kei na katuba ni loloma vakaisoqosoqo sa mai sogoti vei Papiloni. Ena kena oti ga na sogo ni katuba ni loloma oqo vei Papiloni, sa na qai rawa kina vua na Kalou me kacivi ira tani mai na nona tamata me ra dro tani mai Papiloni ke me ra kakua ni rusa vata kaya.

Yalo Vinaka, mo nanuma vinaka sara na tikina oqo: Nai tosotoso oqo ni Vakatakila 18 e sega ni laurai, na Uca Taumuri ena se sega ni rawa ni tau mai kei nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu ena sega ni soli yani, me yacova na gauna e sa na mai sogoti kina vakadua na katuba ni loloma kin a lotu vakaisoqosoqo kece ka ra sa wili tu me ko Papiloni. Ni sa sogoti oti na katuba ni loloma ena qai yaco kece mai na veika oqori, na Kalou ena kacivi ira tani mai na nona tamata mai Papiloni ka na tovolea me na vakabulai ira me ra kakua ni rusa vata kaya.

Oqori e sa mai vakaraitaka vakamatata na duidui ni kena sogoti ni katuba ni loloma vei Papiloni, na ka levu kei na kena sogoti ni katuba ni loloma vua na tamata yadua ena lomai Papiloni! Na kena sogoti tiko ni katuba ni loloma vei Papiloni e sega ni kenai balebale ni sa sogoti talega vei ira era se tu ena i loma i Papiloni. E baleta na Kalou e se kacivi ira tikoga na nona tamata me ra lako tani mai vua.

A CAVA beka na Papiloni? Papiloni e tukuni ni o koya edua na yalewa tawa savasava (Vakatakila17:1-5). Ena cava beka e i vakaraitaki ni yalewa ena i volatabu? E dua na lotu (raica Jeremaia 6:2; Efeso 5:23-27). Sa kenai balebale ni o Papiloni e i vakaraitaki ni dua na lotu tawasavasava ka dukadukali.

“...nai tukutuku e kacivaka tiko na bale nei Papiloni e vakaibalebaletaki tiko vua edua nai soqosoqo Lotu e a savasava tu ena dua na gauna eliu ka sa yaco oqo me dukadukali….Papiloni e i vakaraitaki ni dua na yalewa, edua nai vakatakarakara vakaivolatabu me vakatakarakara taka edua na lotu. Na yalewa savasava e vakaraitaka na lotu savasava,na yalewa dukadukali ei vakaraitaki ni lotu dukadukali. Papiloni e kainaki ni okoya edua na yalewa dautagane…” Spirit of Prophecy, vol 4, p 232-233 (Great Controversy, p 381).

Sa yaco kina o Papiloni me i vakaraitaki ni dua na lotu dautagane ena dua na gauna e a savasava, se duana gauna e a digitaki ka vakayagataki mai vua na Kalou me watina yalodina, ia sa qai digitaka me biuti Karisitio, ka ia na dautagane se veidauci ka sa yaco kina me vakatokai me Papiloni.

A cava na qara? Na qara sai koya edua na ka e sogoti ki loma ka taqomaki na ka e maroroi kina me kakua ni dro tani mai kina. Ka sai koya dina oqori nai balebale ni vosa Vakiriki oqori me baleta na qara (raica na vosa #5438 ena Strong’s Concordance). Na vosa oqo na qara e kenai balebale e dua na ka e tauri keda tu se vale ni veivesu se vanua eda vesuki tu kina se na vanua era maroroi tu kina na tamata vesu me ra kakua ni dro mai kina. O koya gona oqo sa na i vakaraitaki vinaka ni dua na lotu (raica Testimonies to Ministers, p 265; Review & Herald, February 26, 1895) okoya e sa mai vukici se veisautaki me vakataka e dua na qara se vale ni veivesu ka tovolea me tarovi ira na lewena me ra kakua ni dro tani mai vua, ka dua nai vakarau ni lotu kei na i vakavuvuli me vakatautauvatani kei na dua na ka e sogoti tu me vakataka e dua na qara! Ia na mataqali tamata vakacava era lewa tu na qara se vale ni veivesu oqo?

“Ena kedra maliwa na noqu tamata ena kunei kina na tamata ca: Ni sa kunei vei ira na noqu tamata na tamata ca eso: era sa lawa koto me vakataki koya sa daubiri dai; era sa ia na cori, era sa corita na tamata. Me vaka nai su sa oso ena manumanu vuka, sa vaka kina na nodra veivale [vale ni lotu] sa sinai e nai lawaki ka ra sa yaco kina me levu ka vutuniyau mai?” Jeremaia 5:26-27.

O koya gona na qara ni manumanu vuka kecega sa tawa savasava ka sevaki e i vakaraitaki ni dua na lotu e tu vua edua na veiliutaki ni veivakaduiduitaki ni kena cicivaki ka sega ni dodonu ena vakataka edua na vale ni veivesu ka sinai tu ena tamata ca. Ko ira na kena i liuliu era maroroi ira na lewena me kakua ni dua me dro tani mai ki tuba. Evica beka na lotu e kunei ena i Vakatakila 18 me ra duavata kei Papiloni na ka Levu?

“Sa dua vata tiko na veilotu ni Kalou vata kei ira na veilotu edaidai. Era sa vakayacora sara tikoga na Parofisai nei Joni. ‘Nira sa bale na veivanua kecega ni ra gunuva na wai ni cudru ni nona dautagane.’” Bible Commentary, Vol 7, p. 979 (Letters 78, 1900).

O koya gona na “veivanua kecega” e i vakaraitaki ni “veilotu kecega” se vei matalotu kecega – ka sega tale ni dua me yali mai kina.O ira kece na veilotu era vakadeitaki ka vakamatanitutaki, wili kece kina ni ra tiki kei Papiloni na ka levu ka ra willi vata kece kei nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu . Ia na cava beka era cakava na veilotu oqori?

Na waini nei Papiloni sai koya na nonai vakavuvuli lasu kei na vosa “fornication” e kenai balebale “commit harlotry” se cala vata kaya (Strong’s word #4202). O ira kece na veilotu edaidai era sa volai ni ra sa ciqoma, maroroya ka ra mateni enai vakavuvuli lasu kei Papiloni, ka ra sa moce vata ena nona i mocemoce ka duavata kaya ena nona cala. O koya era sa vakatokai kina me dautagane kei Papiloni.

E kenai balebale beka oqo ni vakatakarakarataki ira nai liuliu ni veimatanitu e vuravura? Se vakaibalebaletaki vakayalo? Nai volatabu e vakaraitaka ni ko ira na Tui kei vuravura ena vakasama vakayalo ni sai ira oqo era sa ciqomi Jisu oti kei na nona dina, ka ra sa curuma yani na nona cakacaka – ka sa volai tu na yacadra ena i Vola ni Bula ni Lami (raica Vakatakila 1:5-6, 5:10, 17:14, 21:24-27). Io na cava beka era sa qai cakava na vei tui oqo, o koya me ra lewa vata kei Jisu kevaka era yacova nai vakataotioti? Sa cala okoya ni rau sa “veidauci” kei na lotu daugane! Se dua tale na kenai tukutukuni erau sa veilomani me rau duavata ena nona dautagane kei na nona lotu.

Oqo e sega ni kenai balebale na kaukauwa vakailavo kei vuravura, ia e tiko talega na kena i balebale vakayalo. Ka vakaraitaki tiko me rai talatala. Vakatakila 18:13 e vakamatatataki ira na dauveivoli oqo ni sa ira era dau voli ira na bobula kei na yalo ni tamata. (Aisea 23:8, Osea 12:7). Sa vakaraitaki ira na dauveivoli oqo ni sai ira nai talatala ena veilotu dautagane oqo. Ia e vakacava beka o ira nai talatala oqo?

Na vosa na “abundance” e kenai balebale eke na “kaukauwa, se kaukauwa vuni, veivakasaurarataki, cakacaka kaukauwa, kei ira na dau cakacakamana” (Strong’s word # 1411). Kei na vosa “delicacies” e kenai balebale eke na i “gu” (Strong’s word # 4764). Sa ira saraga na i talatala oqo era sa vakavutuniyautaki ena levu ni nodra dautagane se dua tale na kenai vosavosa, sa soli vei ira na lewa kaukauwa me ra lewai ira kina na nodra lewe ni lotu, ena veivakasaurarataki kei na i valavala kaukauwa ke rawa, baleta na kaukauwa vuni esa soli tu mai vei ira era veiliutaki ena nodra lotu dau veivakasaurarataki koya.

Ni da sa raica rawa ni veilotu vakapapiloni oqo era sa cicivaki tu ena dua na lewa me vakataka edua na bai sogolati me rawa ni tarovi ira na lewena me ra dro mai ki tuba, ia na mataqali veiliutaki vakaoqo e ganita vinaka na kena kainaki tiko na bai sogolati (cage). Na Lotu ni Kavitu beka era okati se wili ena Kaci Vakadomoilevu oqo? E cici tu beka na Lotu ni Kavitu ena dua na i vakavuvuli Vakapapiloni – edua na i vakarau ni veiliutaki me vakataka e dua na bai sogolati, o koya e solia vei ira na i talatala kei ira na i liuliu lelevu ni Lotu na kaukauwa me ra lewai ira kina na Lewe ni Lotu? Me da laiva vei ira na i liuliu ni lotu me ra sauma na taro bibi oqo!

“Na dina ka sega ni vakalasui rawa sa i koya na lotu ni kavitu e sega vakadua ni wili okoya ena lotu vaka ‘congregational’ ‘se vavakoso’ (e dina e tu vua nai vakarau ni congregationalism) ia o koya e “hierarchical se bai sogolati.” Neal C. Wilson (past President of the General Conference), Court Transcript of United States vs the Seventh-day Adventist Church, Equal Employment Opportunity Commission vs the Pacific Press Publishing Associatiion and the General Conference Reply Brief for Defendants, Civil Case #74-2025 CBR,trial from 1974 - 1975 (parentheses in original).

“…na lotu e lewai tu mai ena dua nai vakarau ni lewa...o koya e tokoni tu vakaukauwa, mai na kenai tutu vakalawa, na mataqali i vakarau vata ga (na veibasai saraga ni ‘congregationalism’) o koya e taurivaki mai nai vakarau ni ‘Hierarchical’.” Neal.C.Wilson, Court Transcript of United States vs Seventh Day Adventist Church Equal Employment Opportunity Commission vs The Pacific Press Publishing Association kei na General Conference, Reply Breif for Defendants, Civil Case #74 - 2025, page 29 (parentheses in original).

“...sa vakadeitaki na mataqali veiliutaki oqo mai vei...” Walter Douglas (Chairman ni Lotu ni Kavitu, History Dept, F.T. Andrews, University Theological Seminary), ena Adventist Review (The official General Paper of the Seventh Day Adventist Church), Special Edition, October, 1994, p 51.

“...nai walewale ni veiliutaki ni Lotu ni Kavitu e tautauvata kei na dua nai bai sogolati... sega ni soli na dodonu vei ira na lewe ni lotu me ra wasea na nodra vakanananu kei na nodra vaka tutu…” Walter Scragg (President ni South Pacific Division of the Seventh-day Adventist Church), ena Record, June 23, 1990, p 4-5.

“Na lotu ni kavitu e muria mai edua na mataqali veiliutaki e veisautaki mai ena lewa vaka – Roma, Katolika…” Douglas Devenich (President of the Canadian Union of the Seventh-day Adventists), ena Messenger (Official Journal ni Canadian Union Conference), December, 1993, p 2.

“Na lotu ni Kavitu...sa tautauvata saraga kei na dua na bai sogolati.” Neal. C. Wilson ena Court transcript ni United States Secretary ni Labour vs Pacific Union Conference kei na General Conference ni Seventh-day Adventist Church, Case CV. 75 - 3032-R, presided over Judge Manual L. Real, February 6, 1976.

O ira nai liuliu ni Lotu ni Kavitu era sa vakaraitaka raraba mai ni veiliutaki ni lotu oqo e sa vakataka edua na bai sogolati, e sega ni caka me muria na Lotu Vakarisito dina ena Veiyalayalati Vou enai Vola Tabu ia sa vaka main a Lotu Katolika Vakaroma. O koya gona sa rawa me da raica kina ni veimatalotu kece va karisito wili talega kina na Lotu ni Kavitu, era sa wili me Papiloni na ka Levu ka ra sa sega talega ni wili me i lakolako se i tosotoso ni Kalou.Era sa yaco me qara ni manumanu vuka kecega sa tawasavasava ka sevaki. Ko ira nai liuliu ni lotu, ka ra sa saga kaukauwa me tarovi ira na nodra lewe ni lotu me kakua ni ra dro tani ki tuba. (Ke ko via kila tale eso nai vakamacala ni nona vakaraitaka na nona lotu dina kei ira na nona tamata dina na Kalou, yalovinaka volavola mai kina Ministry oqo).

Ena sega ni rawa vua edua me kacivaka nai tukutuku ni loloma oqo kevaka ena sega taumada ni kacivi ira mai ki tautuba o ira kece na lewei Papiloni Bale mai na nodra vei mata lotu. Na Kalou e sega ni vakayagataka na vosa “Papiloni”enai otioti ni tukutuku ni loloma oqo me vakabeka edua na ka e rui mumucu kina daligadra na tamata era rogoca. Na Kalou e nakita me biuta na vosa oqo “Papiloni” ena loma ni Kaci Vakadomoilevu oqo ena dua na vuna vinaka- o koya me rawa kina vei keda kece meda yadrava rawa na kena rogo kaukauwa ka da tekivu kina me da vakataroga, “sa dina beka na veika kece oqo?”

Ia eso era tukuna ke rawa ga me biu tani na vosa na “P” Se Papiloni mai nai tukutuku,sa na levu sara na tamata era sa na veisautaki mai. Ia e kaya vakacava nai volatabu ni tukutuku oqo ni Vakatakila 18 – o koya e mai duavata kei nai tukutuku ni ka tolu ni Agilosi – e dodonu me soli yani?

“Ko Setani e sa vakarautaka tu e levu na ka me sota kaya na kena kacivaki nai tukutuku oqo, na kacivaki na i tukutuku ni ka tolu ni Agilosi sa na mai tarovi toka mada vakawawa. E dodonu meda kila na nonai nakinaki kei na nonai lawaki. Sa na sega ni rawa me vakalailaitaki na domo ni tukutuku oqo. Nai katolu ni tukutuku ni Agilosi me vakaukauwataki ka vakadeitaki. Nai ka 18 ni wase ni vola ni Vakatakila e vakaraitaka na bibi ni kena soli yani na dina ena kenai vakatagedegede e cake sara, lako vata kei na kena kaukauwa….E sa rui levu na were ubiubi ena kena kacivaki nai tukutuku ni katolu ni agilosi. Nai tukutuku oqori e sega ni se bau soli yani ena kena dodonu kei na kena kaukauwa taucoko me vaka na kenai naki.” Evangelism, p 230.

E kaya na Kalou me soli vakacava nai tukutuku ni Vakatakila18? E kaya ni dodonu me soli ena kena i “vakatagedegede e cake duadua”, ka o ira na nona tamata e sega ni dodonu me ra “were ubiubi” tiko ena gauna era solia kina nai tukutuku oqo. Io na i tukutuku oqo e dodonu me soli yani ena kena dodonu kei na kena kaukauwa taucoko! Baleta?

E dodonu li me da rere se taqaya ena kena kacivaki se tukuni e matana levu na dina ka sa tukuna vei keda na Kalou meda solia? Meda na rere beka ena tukuna e matana levu Ki vei ira ya dudua na lewe ni lotu ka ra sa lako tani mai ena dina ni nodra lotu dautagane e sa tiki talega ni Papiloni Bale, ka ra na rusa talega kevaka era na lewena tikoga? Sega. Ia e sa dina ni sa dodonu meda kacivaka na i tukkutuku kaukauwa oqo e na vuku kei na yalomatua, na lewa e loma savasava, ka me ra na rogoca na tamata ka na vakarautaki me ra na kila ka ciqoma na dina savasava oqo.

Ia era na tiko ga eso ka ra na vakaiulubale tu ga ena veigaunisala eso me rawa ni ra na galala mai na kena kacivaki e matana levu na lotu dautagane kei Papiloni Bale – me yacova sara edua na gauna tawa macala Mai muri. Ka na so tale vei ira e vakabauta ni lotus a Papiloni Bale ia sa ra qai vakasoqoni ira vata na tamata ni Kalou mera bosea me se kua mada ni se vakatokai vei ira na yaca “Papiloni” me yacova ga e dua na gauna era sa na qai vinakata kina e muri. Ia ka so tale vei ira era na cikeva me dua tani tale na vosa me ra vakayagataka me kua ga ni Papiloni, ka me ra rawa ni lewe levu na tamata e ciqoma, ka so tale era na cikeva me soli tale edua tale na gauna ni bera ni ra vakayacani me ko Papiloni. Eso era na cikeva me kakua ni vakayagataki raraba na yaca Papiloni, ia me na qarauni na nodra liutaki na tamata ki na nodra digidigi vakaira ena vei ka ga era sa vulica rawa vakai ira. Ia na tikina ka vakaloloma duadua oqo, ni kevaka me nodrai ulubale kece kei na nodra bosebose e sega ni muri se vakayacori, ko ira na tamata oqo era sa na lako tani se tawase tani mai na nodra tovata kei ira na veitacini – ka sa na vakabauti ni ko ira na tacidra oqo era sa cala ena nodra sega ni via vakamurimuria na nodra vakasala ka sa i ira ga e tiko vei ira na yaloyalo dina ni kena tukuni nai tukutuku.

“Nai valavalaca nei Papiloni sa dodonu me kilai….Udolu vaka udolu era se sega ni se bau rogoca vakadua nai tukutuku oqo. Ena kidroa levu era rogoca na i tukutuku ni sa Papiloni na lotu, bale baleta na nona cala kei na i valavalaca, baleta na nona besetaka se ciqoma na dina kei na rarama ka soli mai vua mai lomalagi. Era laki tarogi ira na nodrai talatala se vakavuvuli ena nuiqawaqawa, Sa dina li nai Tukutuku oqo?” Spirit of Prophecy, Vol 4, p 424 (Great Controvesy, p 606-607).

Me vakaga ni sega ni lasu se cala nai tukutuku oqo, e na matata vei ira na tamata ni Kalou ni ra lewe vuqa sa na rawarawa me ra ciqoma nai tukutuku ni nodra lotu sa Papiloni Bale! Ia ni ra sa rogoca oti era sa na qai vakatekivu me vakatataro “Edina li nai tukutuku oqo ?” Ia me vakaga ni ra qai rogoca nai tukutuku kei Papiloni sa qai vakavuna na nodra vakasaqaqara vakatitobu kina dina oqo, ia ke a sega na nodra vakasaqaqara vagumatua kina dina oqo era sa qai kila kina na i tukutuku kei Papiloni!

Ia me vaka ni sa ka dina oqo, o cei o keda meda tukuna tiko ena noda nanuma ga vakatamata ni sega ni dua e dodonu me vunautaka nai tukutuku kei Papiloni se me kua ni dua e vakayagataka tiko na vosa “Papiloni” me qai yacova ga na gauna e ganita? E sega ni dua vei keda e Kalou! Ka sega li ni dodonu kina vei keda meda solia ga vua na Kalou na galala me vakauqeti ira na nona tamata se gauna cava e ganita kei na gaunisala cava me vakayacori kina? Sa dina ni Kalou e kila vakavinaka cake mai vei keda na gauna me vunautaki kina nai tukutuku kei Papiloni vei ira yadua na tamata ena kena gauna!

Ia e se tikoga na duidui ena kedra maliwa na veitacini ni kua ena kena vunautaki nai tukutuku kei Papiloni, ka sa kauta tiko mai na tawase ena keda maliwa, ena gauna e vakarota kina na Kalou meda veilomani ka duavata! Yalovinaka mo na wilika sara vakavinaka se na cava na vu ni nodra duidui na veitacini ka tukuni tiko oqo ena gauna ni kena vakatovolei na dina:

“Na qaqarauni sa gadrevi; ia ni ra qarauni tiko na cakacaka ka vakusakusa tiko, kevaka era sega ni duavata ena cakacaka o ira era raica ni gadrevi me vakayacori na kena vakaraitaki, era sa na yali dina. Na nodra digidigi sa na lako siviti kei na nona dolava tu vei ira na Kalou na nona veivakarautaki sa na sega ni rawati.” Evangelism, p 228-229.

Kemuni na veiwekani e dodonu meda kila ni enai tosotoso oqo ni Vakatakila wase 18 e sega ni da lewa na cakacaka me vakatau kina noda nanuma se vakananu. Na i otioti ni tosotoso oqo e vakatulewa duadua ga kina na Yalo Tabu kei na Kalou ka na liutaki ira tiko na nona tamata me ra vakayacora na lomana ka tukuna na nona vosa ena gauna esa na tabaki se lumuti ira kina.

“Meu tukuna vei kemuni ni Kalou ena vakayacora na i otioti ni nona cakacaka ena nona vakayagataka na vei ka wale ka na vakarota na vei ka kei na gaunisala ena kena veibasai saraga kei na nanuma ni tamata. Era na tiko eso ena keda maliwa era na via lewa na cakacaka ni Kalou me ra via lewa se vakarota se tosotoso cava me vakayacori ena gauna sa toso tiko kina ki liu na cakacaka ena nona veiliutaki na agilosi ka mai duavata kei nai katolu ni agilosi ena kena kacivaki nai tukutuku ki vuravura. Na Kalou ena vakayacora na veika oqo ena gaunisala me na rawa kina ni na raica tiko ni o koya ga e tara tiko e ligana na lewa.” Testimonies to Ministers, p 300.

Yalovinaka e dodonu meda na kila tiko edua na tikina bibi. Na Kalou e vinakati keda enai tosotoso oqo ni Vakatakila 18 me da duavata kei koya ka meda dua bau sara ka sa na qai rawa me na vakaoti kina na cakacaka. Me vaka ni sa nakita tu mai na Kalou ni tukutuku oqo ni Vakatakila 18 era na mai duavata kina na nona tamata!

“Ena kaukauwa levu kei na lagilagi e soli vua na agilosi, ena nona lako sobu mai, e vakasinaiti ko vuravura ena rarama kei na nona ukuuku….Na nona cakacaka na agilosi oqo e yaco donu saraga mai ena kena gauna, ka mai duavata se semati vata kina kei na cakacaka levu ni tukutuku ni ka tolu ni agilosi me yacova ni sa kaukauwa cake tikoga na Kaci Vakadomoilevu. Ia ko ira na tamata ni Kalou era sa na vakatikori ena veiyasana kecega mera na sotava na veivakatovolei levu ena yaco vei ira. Ia kau a raica edua na rarama levu e tu vata kei ira ka ra vakacegu tu ia era duavata tu ga enai tukutuku, ena kaukauwa kei na qaqa levu era na kacivaka na i tukutuku ni ka tolu ni agilosi….Na lagilagi ni Kalou sa tiko vata kei ira ka solia tiko na vakacegu vei ira na nona tamata dauvosota, o ira na nona era waraki koya, ka ra na solia tikoga nai otioti ni vakasala ka kacivaka tiko na bale nei Papiloni, ka kacivi ira tani tiko mai na tamata ni Kalou me kakua ni yacovi ira na nona cudru.” Spiritual Gifts, Vol 1, p 193-194.

Okoya gona o ira na tamata ni Kalou e dodonu me ra na duavata tiko enai tukutuku ni Vakatakila 18! Ka na sega kina ni rawa me ra na duavata ko ira era saqata tiko nai tukutuku kei Papiloni se ko ira ka ra se vakabauta tiko me se kua mada ni vunautaki. E baleta ni tukutku ni Vakatakila 18 duaduaga e a sa nakita tu na Kalou me na rawati kina na duavata!

“Na davui ena dodonu me na solia tiko edua nai rogorogo ka koto kina na vakanuinui. Ka matata, rawarawa na kena rogoci tiko yani, ‘Papiloni na ka levu sa bale, sa bale….Dou lako tani mai vua oi kemudou na noqu tamata, mo dou kakua ni cala vata kaya ka me kakua ni tauvi kemudou na nona mate ca.’” Review and Herald, December 9, 1902 (Vol 4, p 472).

Eda a vulica taumada ni bera ni mai soli tiko nai tukutuku oqo ni Vakatakila 18 kei na i vakatekivu ni sa kaukauwa cake mai na Kaci Vakadomoilevu, na Yalo Tabu sa na sovaraki mai ena Uca Taumuri kei na kaukauwa enai tukutuku ni dina oqo. Ia me vaka eda sa kila tiko nai tukutuku ni dina oqo – na Yalododonu i Karisito, sa na qai kena gauna li oqo me sovaraki kina na Yalo Tabu? Ia ke vaka kina sa tau tiko li na Uca Taumuri ?

E lewe vuqa e vakaraitaka vakamatata ka vakadeitaka: Sega! Era tukuna ni na sega na Uca Taumuri ka me na vakayacori mada na Lawa ni Siga Sade. Lako vata tiko kei na nodra vakadeitaka me tukuna ni se sega ni gauna oqo me vunautaki kina na i tukutuku ni Vakatakila 18, baleta ni se sega ni se sovaraki na Yalo Tabu ena kaukauwa ni Uca Taumuri e tiko enai tukutuku me na qai rawa kina me tubu me Kaci Vakadomoilevu ka vakasinaiti vuravura ena nona lagilagi. Ia na ka meda nanuma tiko ni oqo edau nodrai vosavosa ga ko ira era vakabauta ni sa dina kece na ka era sa vulica se kila vakatamata. Ia na cava e kaya na Kalou? E dodonu li meda waraka me dua tale na gauna mai muri me na qai tauci keda na Uca Taumuri?

“Ko ira walega era bulataka cake tiko na rarama ena vakalevutaki cake tale vei ira na rarama oqo. Kevaka eda na sega ni toso tiko ki liu ena veisiga ena kena bulataki tiko nai tovo nei Karisito, e da na sega ni vakila rawa na kena vakamataliataki na Yalo Tabu ena gauna e tau tiko kina na Uca Taumuri. E sa na tau tiko beka vei ira era tu vakawavolivoliti keda tu, ia koi keda eda na sega tu ni vakila baleta gona ni da sega tu ni ciqoma.” Testimonies to Ministers, p 507 (Review and Herald, March 2, 1897).

Ia na Kalou sa vakaraitaka vei ira na nona tamata ni Yalo Tabu ena kaukauwa ni Uca Taumuri ena rawa ni na tauci ira e yasamu, ia era lelevu e na sega ni yacovi ira se ra na vakila. Na cava na vuna e tukuni tiko kina ni nomu vakatulewa e loma e gadrevi ni bera ni tauci iko na Uca Taumuri? Baleta ni dodonu me rau lako vata mai kei na dua nai tukutuku – nai tukutuku ni Yalododonu I Karisito! Ia me vaka ni a se soli sara mai na i tukutuku oqo ena yabaki 1888, ka sa kenai balebale oqo ni Yalo Tabu e a sa sovaraki mai vata kei nai tukutuku vakamareqeti oqo ena gauna koya! O Koya gona sa kaya tiko kina vei keda na Kalou ni sa tau tiko ki na yalodra era tu e yasada. Ka sa kenai balebale oqo ni a sa tau tiko na Uca Taumuri ena gauna koya, ka se tau tiko ena gauna oqo, ka se rawa tiko me tauci keda ena gauna oqo! Ka sa sega kina ni dodonu me da waraka ena dua na gauna mai muri baleta ni rawa ni tauci keda na Uca Taumuri NI KUA.!

Ka na vakatalega kina ena gauna oqo! O ira na tamata ni Kalou era na rawa ni taukena na Yalo Tabu ena kaukauwa ni Uca Taumuri ena gauna saraga OQO! Ka sega ni dua tale na gauna mai muri ena gauna saraga oqo! Ka sega kina ni na dua na kena yaga meda na rai tale tiko kina dua na gauna mai muri me na qai tekivu na Uca Taumuri. Baleta ni sa rawa saraga ni ko taukena ni kua!

“Meda sa gole sara yani ena yalo e bibivoro kei na dau masu vagumatua, ni oqo na gauna ni Uca Taumuri, na mirimiri vakayalo ni loloma me tauci keda….E sa gauna ni Uca Taumuri, na gauna ena solia mai kina vakayauyau na Kalou na nona Yalo Tabu.” Testimonies to Ministers, p 509, 512 (Review and Herald, March 2, 1897).

Kemuni na wekaqu lomani, na Kalou e sa vakaraitaka vakamatata tiko vei keda ni oqo na gauna sa tau tiko kina na Uca Taumuri ka sa tekivu tau oti tiko mai! O koya gona mo kakua sara ni vakatara me dua nai soqosoqo se Talatala Qase ni lotu se i liuliu ni lotu se dua ga na tamata, e na vakacalai iko mo vakabauta ni Uca Taumuri ena qai tau ena dua na gauna mai muri, baleta na Kalou e kaya ni sa kena gauna saraga oqo!

Me vaka ni sa mai tekivu tau oti tiko na Uca Taumuri, ka vakatalega kina ena nodrau a mai duavata nai tukutuku bibi oqo ni Yalo dodonu i Karisito kei na i Vakatakila 18 ena kena vunautaki ena vakabauta me rawa na veivutuni ena kaukauwa ni Yalo Tabu mai vei ira e lewe vica ena gauna nei Ellen White, eda sa na vakadinata kina ni a sa mai rogo levu cake kina na Kaci Vakadomoilevu ena gauna koya. Ko vakabauta se sega na i sau ni taro oqo IO – E sa tekivu oti!

“Na gauna ni veivakatovolei sa tu oqo e matada. Na Kaci Vakadomoilevu ni katolu ni Agilosi sa tekivu oti ena i Vakatakila ni nona Yalododonu ko Karisito, na i Vakabula dauloloma. Sa i koya oqo na i tekitekivu ni nonai serau na Agilosi ka na mai vakasinaiti vuravura ena nona i ukuuku.” Review and Herald, November 22, 1892.

Yalovinaka kakua ni nanuma ni sa mai yaco ena gauna koya na kena kaukauwa taucoko, baleta ni sega ni vaka kina, ka se bera talega ni se yaco me kena kaukauwa taucoko oqo. Ia meda kila deivaki ni sa mai tekivu oti, ka sa mai vakararamataki oti eso na yasa i vuravura ena nona i ukuuku se serau!

“Na cakacaka ka dodonu me vakayacori saraga NIKUA sa i koya na kena kacivaki nai otioti ni tukutuku ni loloma kina vuravura ka sa lutu dromu tiko oqo….Na cakacaka sa na tubu cake tikoga me kaukauwa ka sega ni dodonu me vakamamadataki ena i otioti ni gauna. Ia ko ira era vakayacora tiko na cakacaka ni Kalou era na yalo vakacegu ena nodra yalodina ena vakabauta ka soli vei ira na tamata ni Kalou. Ko ira (tamata ni Kalou) era na sega sara ni ra na vuki tani mai na i tukutuku ni gauna. Oqo, o koya ka sa vakararamataki vuravura tiko ena nonai ukuuku.” Selected Messages, book 2, p 114.

E dina ga ni se sega ni se yacova sara yani na kena kaukauwa na Kaci Vakadomoilevu, se me tubu cake, ia e sega ga ni kenai balebale ni Kaci Vakadomoilevu e a se sega ni kaukauwa ka a sega ni vakararamataki eso na yasai vuravura ena kena i ukuuku se serau! Ia me vaka ni a sa mai tekivu oti na Kaci Vakadomoilevu. Sa na vakaraitaki vakamatata vei ira era muria na Kalou ni kua ni gauna erau sa na mai duavata kina nai tukutuku bibi ni katolu kei na i ka va ni Agilosi me ratou sa na qai duavata kei na kaukauwa levu ni Yalo Tabu, sa na toso tikoga ki liu na Kaci Vakadomoilevu – me yacova mai oqo ni kua!

E lewe vuqa sara era vulica ni o ira na tamata ni Kalou e dodonu mera waraka na lawa ni Siga Sade se ena dua tale na gauna mai muri,me ra na qai tucake ka kacivaka nai tukutuku bibi oqo ena kaukauwa ni Yalo Tabu. Era vakabauta oqo baleta ni ra a vakavulici ni lawa ni Siga Sade sa na qai kenai vakatakilakila vei ira ni sa na qai tau kina na Uca Taumuri ka sa gauna talega me qai tekivu kina na Kaci Vakadomoilevu. E sa qai vakavuna me ra nanuma ni sa qai okoya oqo na gauna me tubu cake kina me vakasinaiti vuravura na i ukuuku se serau ni Kalou. Ia na kena dina oqo e dodonu meda kila ni o ira na tamata ni Kalou era a sa mai kacivaka tiko nai tukutuku bibi oqo ena gauna nei Ellen White baleta na Kaci Vakadomoilevu e sa mai tekivutaki oti ka sa tu sara tu ga oqo, ka sa kaukauwa sara tiko ga oqo!

Kemuni na wekaqu lomani sa kena gauna oqo me sa tau tiko kina na Uca Taumuri! Ka sa tekivu tau oti tiko! Yalovinaka mo vakasamataka sara vakabibi ka kakua ni vakatara na tevoro me kauta tani mai vei iko na bibi ni vakasama oqo! Kakua ni vakatarai setani ena nona vakayagataki ira mai eso na Ministry se so na i talatala, se talatala qase se liuliu ni lotu, se dua ga na tamata, me ra na mai vakacalai iko ena nomu vakabauta ni Uca Taumuri ena qai rawa ni na qai mai tau ena dua na gauna e muri baleta ni Kalou e sa tukuna tiko ni sa kena gauna sara ga oqo!

Ia kevaka me sa dina oqo, e kenai balebale ni Uca Taumuri e sa tau tiko mai ena 100 na yabaki Sa oti. A cava tale beka eda se tikoga ga kina eke ni kua? Na vuna levu duadua ni noda se tiko voli ga kina eke ni kua, baleta ni Lotu ni Kavitu e a vakanadakuya na dina levu oqo, vakalialia, na vakasama ni Uca Taumuri e a sa tau tiko ia era dredrevaka ka vakalewa ka ra besetaka na Yalododonu i Karisito!

“Era sega ni taleitaka se via muria na kena tu taki na vakanananu se me ra ciqoma na dina oqo, ka vakadavori ena yavu ni ra levu ena i to kadua e vakaraitaki mai Mineapolis ka saqata na i tukutuku ni Kalou mai vei Brethren {E.J.} Waggoner kei {A.T.} Jones. Ena nona vakauqeti ira nai to kadua ko setani e a qaqa me sogota tani mai vei ira na lewe vuqa na kaukauwa digitaki ni Yalo Tabu ka a vinakata na Kalou me solia vei ira. Na meca e a tarova mai vei ira na kena rawati na gumatua ka dodonu me nodra kera a kauta na dina ki vuravura, me vaka na nodratou a kacivaka na i Apositolo ni oti na siga ni Penitiko. Na rarama ka dodonu me vakararamataki vuravura kina ena nona i ukuuku e a besetaki kei na ka era a vakayacora na tacida ka sa vakavuna me sa mai kau tani kina edua na ka bibi e vuravura.” Selected Messages, book 1, p 234-235.

“Na lotu ena keda maliwa ena gauna oqo sa na vaka na lotu vukitani vakai ira na Isireli, baleta ni ra sa lomana ga na nodra gaunisala vakai ira ka ra biuta tani na sala ni Kalou. Na lotu dina sa i koya ga na lotu mai na i Vola Tabu ka vakatavuvulitaka ni veivosoti e rawati walega ena nona mai mate ka tucake tale na nodai vakabula na kena tu taki na yalododonu ena vakabauta na luve ni Kalou, ia sa mai vakamamadataki, vosataki, vakasewasewani. E a sa mai saqati ena kena liutaki kina kena vinakati vakaukauwa kei na kena marautaki.” Testimonies to Ministers, p 467-468.

O ira na Lotu ni Kavitu era vakalialia na vakasama ni sa tau tiko na Uca Taumuri, era vakasewasewana vakalewa, vosataka, ka ra besetaka na i tukuktuku ni Yalododonu i Karisito, ka vakatalega kina na nodra besetaka na Uca Taumuri, besetaka na Yalo Tabu , ka vakatalega kina na nodra sa vakoti Jisu bulabula kina kauveilatai!

“Na Turaga na Kalou, o koya ka tiko mai na Loqi Tabu, ka raica tu mai na yalo yadudua, era vakaraitaka tu na nodra veibeci ena kena vakaraitaki na nona Yalo Tabu. Na Kalou e a sa vakaraitaki koya vakavuqa,vakalevu sara ena i vakatakilakila kei nai valavala mai Battle Creek, Na Kalou e a solia vaka i-yauyau na nona Yalo Tabu ki vei ira na vakabauta mai kea. E a yaco vakidacala ena so na gauna ka sa yaco me yavalati vakaukauwa na yalo kei na vakasama. Na veivakalougatataki sa tete yani vei ira na lewe vuqa. Eso era sega ni marautaka na kena sovaraki. Ia na nodra vakayago kei na nodrai naki sa vakamatatataki. Era kaya, ‘Oqo edua walega na veivakayavalati; e sega ni Yalo Tabu, sega talega ni kena tau ni Uca Taumuri mai lomalagi.’ Sa dua na yalo ni tawa vakabauta levu ka ra sega ni via gunu mai na Yalo Tabu ia era sa qai gaga ena yalodra.

“Ena vuqa na gauna sa daucakacaka na Yalo Tabu; ia ko ira era biliraka na Yalo Tabu ni Kalou mai Minneapolis era a waraka me na dua tale na gauna me ra na qai lakova na vanua vata oqo, baleta ni Yalo e tautauvata….Ia ko lomalagi taucoko e a mai vakadinadinataka na nona mai vakamaduataki ena nodrai tovo na Luve ni Kalou, ka vakatakarakarataki koya tiko mai na Yalo Tabu. Ke a mai bula ko Jisu vei ira ena gauna edaidai, ke ra cakava talega vei koya na ka vata ga era a cakava vua na Jiu ena gauna koya….

“Sa lako tiko mai na noda Turaga ia ko ira ka ra bolea me saqata na rarama ni Kalou ka soli vakaiyauyau vei ira mai Mineopolis, o ira era a sega ni bau via vakamalumalumutaka na yalodra vua na Kalou, era na muria ga na sala ni veisaqasaqa, ka kaya, ‘O cei na Kalou oqo meu mai talai rawarawa tiko kina domona?’ Na kuila kece era na tokona na domo ni tukutuku ni katolu ni agilosi sa mai ubi ena dua tani tale na roka, dua tani sara ka vakavuna na kena mate. Oqo sa vakayacori oti. Oi kemuni na noda meda tatakube matua kina dina?” Series A #6, p 19-20, 26.

“Ke a vakaoti na cakacaka ena gauna ka vakayacori kina nai otioti ni Conference se Bose Levu mai Battle Creek, ke a tiko na Kalou me vakaraitaka se vakayacora na ka e dodonu me vakayacori ena kena cavuraki laivi na vei wakatu ni valavala ca ena yalodra, mai vua na Turaga ka colata na nodai colacola, kevaka walega me ra a vakamalumalumutaka na yalodra me liutaki kina cakacaka ni veivutuni kei na veivakatabui, ka kevaka me ra a solia na i vakadinadina me ra a ciqoma na veivakasalataki kei na i vakasala ka solia na Kalou me ra vakadodonutaka na nodra cala, ke a dua na veivakabulabulataki levu e a mai yaco ena siga ni Penitiko.

“Ke a dua na cakacaka totoka ka rawa ni yaco vei ira nai kumukumu lewe levu ka ra a soqoni vata tiko mai Battle Creek ena General Conference ni 1901, kevaka walega me ra a veitauriliga ka lomavata na i liuliu ni cakacaka. Ia na cakacaka ka waraka tu ko lomalagi me cakava ena gauna ga era sa vakarautaka kina na tamata na sala, e a sega ni vakayacori. Ni ko ira na i liuliu ni cakacaka era a sogota ka lokataka na katuba me kakua ni curu na Yalo Tabu. E a mai tarovi vakalekaleka na ka taucoko me sorovaki vua na Kalou. Na yalo kecega ka dodonu me vakasavasavataki mai na tiki ni gauna koya era sa qai vakaukauwataki enai valavalaca. Na katuba sa mai sogolati kina viko vakalomalagi, ka a rawa me savata ka kauta tani kece na ca. Ko ira na tamata era sa qai laiva tu na nodrai valavalaca ka sega ni vakatusai. Era sa qai tara cake na nodra bula ena nodra i valavala ca, ka ra sa qai tukuna kina Yalo Tabu ni Kalou, ‘Lako mada ena gauna oqo, ena gauna au na qai vinakati iko kina au na qai kacivi iko.’” Battle Creek Letters, p 55-56 (Letter 123, August 5, 1902).

Ni kua o ira na tamata ni Kalou e sega ni dodonu me ra muria na we ni yavadra na Lotu ni Kavitu. Ka sega ni dodonu me ra saqata na kena ciqomi na vakasama ni kena sovaraki na Yalo Tabu sa yaco oti, e sa tekivu tau tiko, ia ena tawa vakabauta era tovolea me vakayagoyago vinakataka na nodra nuiqawaqawa me ra vakabauta ni dua na gauna e muri e sa na qai tau kina na Uca Taumuri. Ka sega ni rawa me ra ciqoma na veivosa ni vakasala ni Kalou me ra kila ni sa kena gauna sara ga oqo!. E vuqa vakavuqa na tuakada, ganeda era sa vakila ni sa ka dina oqo, rai vei Jisu, ka tawase ka lako mai vei Karisito ena nomu muria na i tukutuku ni ka tolu kei nai ka va ni Agilosi me sa na qai rawa me sovaraki mai vakalevu na Uca Taumuri, na Kaci Vakadomoilevu sa na tomani tikoga me levu ena kaukauwa ka na tubu tikoga me levu cake tikoga me yacova sara ni sa vakasinaiti vuravura taucoko ena nonai ukuuku na Kalou kei ira na tamata kecega e vuravura era sa na vakayacora na nodra digidigi – vua na Kalou se vei Papiloni.

Sivia e 100 na yabaki sa oti, na Kalou, Jisu kei na Yalo Tabu kei ira na agilosi mai lomalagi era a waraka tu ena nuiqawaqawa me ra levu na lewe ni lotu me ra vakabauta ka muria na Yalo ni Parofisai, ka mera tucake ena nodra solia nai tukutuku bibi oqo ki vuravura.Ia era a lewe lailai ga era a lomarawarawa me ra vakayacora ena gauna ko ya, ka sega kina ni rawa me a tubu cake ki na kenai yacoyaco na Kaci Vakadomoilevu. Ia kevaka mera a ciqoma nai tukutuku me tubu na Kaci Vakadomoilevu, ia na Lotu ni Kavitu e a besetaka nai tukutuku bibi oqo – na kena besetaki e se tomani tikoga me yacova saraga na siga ni kua! Ia ka sa kenai balebale ni ra sa sega ni ciqoma se vinakati mai vua na Kalou, ia sa kacivi ira kece tiko na nona tamata yalodina mai na Lotu ni Kavitu me ra lako tani mai vua ka me ra rawa ni vukea na kena vakaoti na cakacaka ka dodonu me vakayacora na lotu ka ra besetaka ena loma ni 100 na yabaki sa oti!

Ia ki vei ira era sa tawasei ira tani mai vei ira kece na lotu dautagane oqo – wili kina na Lotu ni Kavitu, na Kalou, Jisu, na Yalo Tabu kei ira na agilosi vakalomalagi era se waraka tikoga ena nuiqawaqawa levu meda kila ni Kaci Vakadomoilevu e a sa tekivu tubu cake ena gauna nei Ellen White ka sa na matata kina vei keda ena noda dodonu me da vukea na kena tubu cake vakalevu ena gauna oqo! Na dodonu oqo ena nodra walega era na tucake ka ra sa vakadeitaka kece vakadua mera talairawarawa ki nai tukutuku vaka i ira – ena nodra vakasavasavataka na yalodra mai na nodra tawase tani mai nai valavalaca kece sara, tawase tani mai vei ira kece na veilotu dauveivakacalai ka ra sa Papiloni bale, ka mera vunautaka nai tukutuku bibi oqo ki vei ira na wekada.Ni sa na yaco me lewe vuqa vaka vuqa na tacida, ganeda me ra kila na dina oqo, ka dua vata kei na i “tosotoso kei na vakatakilakila ni Agilosi” ena Vakatakila 18, ena levu sara na Uca Taumuri ena sovaraki mai, na Kaci Vakadomoilevu sa na tubu cake tikoga vakaukauwa ka na tubu, tubu ka yacova sara na gauna me ra sa vakayacora na nodra digidigi na tamata se me ra tu vata kei Jisu kei na nonai kumukumu savasava yalododonu lewe lailai, se ko na tu vata kei Setani kei na nona ca dauveivakacalai, lewe levu!

Kevaka ni sega ni na soli yani nikua nai tukutuku ni Vakatakila 18 ka duavata kei na i tukutuku ni katolu ni Agilosi, ia ena sega ni na dua na kaukauwa e levu cake ena Kaci Vakadomoilevu! Ia na cava eda na qai raica ena kedra maliwa na wekada? Era yalorawarawa sara mera vunautaka nai tukutuku ni katolu ni Agilosi ia me yaco mai na gauna me soli kina nai tukutuku ni ka va ni Agilosi sa dua na bese vakaitamera, ka ra sega saraga vakadua ni via vunautaka.Ia sa qai raica tu mai na Kalou ni Kaci Vakadomoilevu sa dodonu me kaukauwa cake me vaka nona a waraka tiko mai ena loma ni 100 na yabaki sa oti oqo, Sa qai vakasaurarataki me raica ni sa kidomoki baleta ni ra lewe lailai era vinakata me ra solia yani nai tukutuku ni Vakatakila 18 me vaka na nona gagadre!

Ia kevaka walega meda a vakila na nodai tavi vua na Kalou kei ira na wekada me da tucake ena domo levu ka solia yani nai tukutuku ni Vakatakila 18 me duavata kei na i katolu ni tukutuku ni agilosi sa na qai tubu cake me rogo levu ka rogo levu tikoga me yacova sara ni sa kama vaka na buka ena i serau se i ukuuku ni Kalou na vuravura taucoko. Ke a sa mai cava na cakacaka! Ia oqo ena vakatau tiko vei ira na tamata ni Kalou era kila tiko na gauna, oya na gauna cava eda sa bula donuya tiko oqo!

“E dodonu me da na rogoca kece na tamata nai vakasala ni tukutuku oqo. Na Parofisai ena i vola ni Vakatakila, wase 12 -18 e sa vakayacori oti. Ena wase 18 e a volai me i otioti ni kaci kina vei tamata lotu kece. Na kaci sa dodonu me soli sara ga yani ena gauna oqo.” Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G. White, p 83 (Manuscript 75, September 20, 1906) (raica talega na Upward Look, p 277).

Kemuni na lomani, ena vakavica beka na nona via vakamatatataka tiko na Kalou? “Na kaci sa dodonu me soli sara ga yani ena gauna oqo”! Era na tikoga eso era na vakatara tiko na tevoro me temaki ira mera vakabauta ni gauna e tukuna kina na Kalou “Ni kua” e kena i balebale dina “Vakamalua”. Me vukei iko mo dro tani mai na nona cudru waqawaqa kei na nona dai na tevoro, oqo eso na i vakadinadina ena nona vakaraitaka na Kalou ni walega oqo, ia me “oqo” saraga, se ni kua ga!

Ena nona veivakauqeti na Kalou sa vakamatataka ni Vakatakila 18 e sa dodonu me i “tukutuku ni gauna oqo”, ka “sa dodonu me” soli tiko ni kua. Baleta? E cava baleta? Baleta ni “kaci vakadomoilevu ni katolu ni agilosi e sa tekivutaki oti”, ka sa tekivu me “tubu cake kina na kaci vakadomoilevu”, ia sa “tekivu me vakararamataki vuravura ena nona i serau”! Ia meda nanamaki ni na tiko eso era na saqata se gaunisala cava ga era na vakayacora me ra na tarova se vakamatea kina nai tukutuku oqo. Ka ra na saga mera moica vakatani me ra kaya ni dodonu me na qai soli ena dua na gauna mai muri. Ia na Kaci Vakadomoilevu e a sotava edua na gauna dredre ena kena tovolei me vakararamataki ko vuravura ena i serau ni Kalou baleta ni ra a lewe lailai ga na domo era vinakata me kaci!

E vakacava ko iko na wekaqu? Ko dua beka vei ira ka vinakata me tarova nai tukutuku lagilagi oqo ni Vakatakila 18, me toso ki liu ena nomu vakabauta ni se sega ni kena gauna me tukuni kina na Kaci Vakadomoilevu? Se ko iko edua vei ira na yadra tiko ka vinakata mo solia nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu me kaukauwa cake tikoga me vakarokorokotaki kina na Kalou?

Ko sega beka ni raica rawa na gauna eda sa tiko kina oqo? Eda sa tiko sara tikoga oqo ena gauna ni Uca Taumuri – na gauna sa na kaukauwa cake kina na Kaci Vakadomoilevu!.E sega beka ni ko raica rawa nai solisoli e solia tiko mai vei keda yadudua na Kalou? Na vakacegu kei na dokai ena noda ena gauna saraga OQO ni da vakatavitaki keda ena kena kacivaki vakadomoilevu ena kena levu taucoko me vakasinaiti vuravura ena gauna OQO na i ukuuku se kaukauwa ni Kalou! Isa kemuni na ganequ, taciqu, sa dua na vakacegu levu ni vakacavari nai tavi ena loloma sa soli tu mai vei keda yadudua ni kua! E sega li ni da vinakata meda taukena?

Yalovinaka kakua ni vakatara na tevoro me vesuki iko ka vakawelei iko, mo vakabauta ni tukutuku bibi ni Uca Taumuri e se sega ni kena gauna me tau; se, sega ni gauna me soli kina na i otioti ni tukutuku ni loloma; ka sega ni gauna me sa sogo kina na nodra katuba ni loloma na veimata lotu; ka se sega ni dodonu meda se lako tani mai vei ira na lotu ka ra sa vakatokai me Papiloni na ka levu; se na kena tekivu na Kaci Vakadomoilevu ese bera ni yaco, se, sebera ni tekivu me kaukauwa cake sara – baleta na veika kece e tukuni toka mai cake e sega ni ka dina! Na Kalou sa tukuna vakamatata ki vei keda kece, okoya sa vakadaligana me mani rogoca sara.

“Na cakacaka sa dodonu me vakayacori tiko ena gauna oqo sai koya na kena vakarogotaki yani nai otioti ni tukutku ni loloma ki na vuravura ka sa lutu dromu tiko oqo… Na cakacaka oqo ena toro cake na kena titobu ka na vakadinati cake sara ni sa voleka mai nai vakataotioti ni gauna. O ira kece era duavata kei na Kalou ena nona cakacaka era na marau ka vakacegu vakaidina ena nodra vakabauta na savasava ka a soli taumada vei ira na nona digitaki na Kalou. Era na sega vakadua ni na vagolei tani mai na tukutuku ni dina ena gauna oqo. Ka sa tekivu oti me vakararamataki vuravura ena nona i serau. Ka sega ni dua na ka e yaga me da veileti kina ia me kaukauwa ga ni Kalou. Na vatu ga me na tudei tu sai koya na Uluvatu. Na dina ga mai vua na turaga ko Jisu sai koya ena nodai drodro ena gauna veivakacalai oqo.” Selected Messages, book 2, p 114.

Parofisai? Ko kila li na dina, ko kila ni otioti ni tukutuku ni veivakasalataki sa soli ki vuravura – nai otioti ni kaci ni loloma e sa vakarogotaki? Ko vakabauta ni ko Setani ea lako sobu mai ena kaukauwa levu, ka cakacaka vata kei ira na dauveivakacalai tawa yalo dodonu ena veivanua kecega? Ko vakabauta ni ko Papiloni na ka levu sa bale ni sa yacovi lomalagi na nonai valavalaca ka sa nanuma na nonai valavalaca na Kalou? Ka sa na cudruvi mai vua na Kalou me vakarua vua me vaka na nonai valavalaca kei nona daugarogaro?’...Kevaka esa rawa vua na meca me tarovi ira na nona tamata cakacka na Kalou mai na kena vakatetei nai tukutuku, ena vakayacora vaka kina.” Fundamentals of Christian Education, p 362-363.

Ko cei ena vakayagataka na Kalou me solia nai tukutuku bibi oqo? Na Kalou ena vakayagataki ira na turaga kei na marama era yalomalumalumu, yalo lokomi, ka yalo malua (Evangelism p 699; Faith I Live By, p 330), yalomalumalumu, ka beci mai vei ira na tamata (Great Controversy, p 142). Ko ira e sa vakatabui tu na nodra bula ki na cakacaka ni Kalou (Evangelism, p 699; Faith I Live By, p 335), sai ira era vakabauta ka daumasu, kei ira era cikeva na vakatabui kei na gumatua (Evangelism, p 700; Faith I Live By, p 330). E sega ni ko ira ka rawata na nodra mata ni vola mai na veikoro ni vuli ni toro cake, ia ko ira ga era rawata na yalo tabu (Evangelism, p 700; Faith I Live By, p 330).

“Na Kalou vakataki koya ena kacivi ira na nona tamata, me vaka na nona a kacivi ratou taumada na nona gonedau, ka o koya saraga vakataki koya ena solia na i vakaro me baleta na veika era na cakava kei na kenai cakacaka me ra na vakamuria. Ena kacivi ira mai na rara ni siviara se mai na veivanua ni cakacaka me ra na tukuna se kacivaka na i otioti ni vakaro vei ira na yalo era gadreva mera vakabulai.” Last Day Events from the Letters and Manuscript of E.G.White, p 80 (Letter 210, September 21, 1903).

Sa kenai balebale oqo ni Kalou ena rawa ni vakayagataki iko kei au! Kevaka walega me daru na yalomalumalumu vakaoti ka vakararavi vua na Kalou, muria na dina me rawa ni vakasuasua taka na mamaca ni yaloda, sa na qai rawa meda vakayacora na lomana me da duavata kei koya ena kena soli yani nai otioti ni tukuktuku ni loloma ki vei ira na yalo ka ra gadreva tu me ra vakabulai.

“Nai otioti ni veivaluvaluti levu sa tu sara tu ga oqo e matada, ia na veivuke ena soli mai vei ira era lomana na Kalou ka talairawarawa ki na nonai vunau, ia na vuravura taucoko sa na vakasinaiti ena nona rarama na Kalou. ‘E dua tani tale na Agilosi’ ena lako sobu mai lomalagi. Na Agilosi oqo e vakatakarakarataka na kena soli na Kaci Vakadomoilevu ena lako tiko mai vei ira era sa vakarau tu me ra kaci ena nodrai gu kece kei na domo e kaukauwa, ‘Papiloni na ka levu, sa bale, sa bale, a sa yaco me nodrai tikotiko na tevoro, kei na qara ni yalovelavela kecega, kei na qara ni manumanu vuka kecega sa tawa savasava ka sevaki.’ (Vakatakila 18:1-2 ).

“E tiko edua nai tukutuku ni veivakatovolei meda solia kau sa vakaroti meu tukukna vei ira na noda, ‘Me da duavata, meda duavata.’ Ka da sega ni dodonu meda duavata kei ira era lako tani main a vakabauta, ka ra vakarorogo kina yalo veivakacalai kei nai vakavuvuli ni tevoro. E na yaloda savasava, lomavinaka ka dina, meda toso ga ki liu ka kacivaka nai tukutuku, ka kakua ni vakarorogo vei ira era liutaki keda tani mai na dina.” Selected Messages, book 3 p 412 (Manuscript 31, 1906).

E dua beka vei keda enai tosotoso ni Vakatakila 18 oqo e dodonu me duavata kei ira na lewe ni veilotu tale eso ka ra a saqata ka besetaka nai tukutuku mai lomalagi? SEGA! E sega sara ga, kevaka eda muria na Kalou! Ke dua na ka o cakava mo duavata kina kei ira era saqata nai tukutuku kei na tosotoso ni otioti ni gauna, ena solia wale tiko ga na gauna kei na kaukauwa vua na meca me na liutaki ira tani main a dina ka yalolailai, ka sa na qai vakavuna mera cakitaka ka beitaka na Kalou.

Na cava e vakayadrati ira na tamata lotu dina kei na lotu ca main a nodra moce? Na rarama ni tukutuku ni Vakatakila 18 – kei na Yalododonu i Karisito ni katolu ni Agilosi kei na tukutuku ni tawase tani ki vei Karisito, mai na lotu veivakacalai. Ena dua tale na kena i vosavosa, o ya na Kaci Vakadomoilevu ka vakayadrati ira! Sa i rau nai tukutuku oqo ni rau duavata sa na qai kaukauwa cake se tubu cake kina na Kaci Vakadomoilevu, ka sai koya oqo ena vakayadrati rau na i to erua oqo. Ko ira era muri koya na Kalou kei ira era muria na tevoro mai na nodra moce. O i rau na i to ruarua oqo erau na vakayacora na nodrau digidigi me rau duavata se saqata nai tukutuku. O i rau na i to oqo sa na qai vakavotukanataki – edua ena duavata kei nai tukutuku ka dua ena saqata. Ia mo nanuma tiko ni sai koya nai tukutuku ni Vakatakila 18-ena kena vunautaki e a vakayadrati ira enai matai ni gauna! Au nuitaka ni ko ni sa na rawa ni na vakila tiko na bibi ni tukutuku ni “Lotu sa Papiloni” nai tukutuku ni Vakatakila 18, baleta ni tukutuku saraga oqo ena vakamatatataka ka vakatakilakilataki kina ko ira era digitaki me ra i yaragi ni cakacaka ni Kalou, mai vei ira ka ra vinakata me ra i suwai ni cakacaka se i to nei Setani!

“Sa voleka ni lesu mai na Turaga, sa dodonu me dua na gauna ni veivakasavasavataki, veisiviraki ena veilotu taucoko, baleta ni ra tu maliwai keda eso na tamata ca sara ka ra sega ni lomana na dina. Sa gadrevi na veisau ni bula kei nai tovo. Ena tutaka li na lotu me daramaka nai sulu savasava kei na Yalododonu i Karisito? Sa na voleka ni na qai vakarairaitaki mai ko ira na nona i yaragi yalodina. ‘Sa oti na veika oqo, kau a raica edua tani tale na agilosi sa lako sobu mai lomalagi, sa levu na nona kaukauwa, a sa rarama ko vuravura ena nonai ukuuku. A sa kaci ena domo levu sara ko koya, ka kaya, Sa bale, sa bale, ko Papiloni na koro levu, a sa yaco me nodrai tikotiko na tevoro , kei na qara ni yalo- velavela kecega, kei na qara ni manumanu vuka kecega sa tawasavasava ka sevaki.’ ‘Ni ko ni na lesu mai ka lewa vei ira na yalododonu kei ira nai valavalaca, vei ira era qaravi kemuni na Kalou kei ira era sega ni qaravi kemuni. Raica, sa yaco mai na siga ena vaka na kama ni lovo kei ira kece na viavialevu, io, kei ira sa dau kitaka nai valavalaca, ena vaka na qa ni sila ni na yaco mai na siga Era na vakamai, sa kaya ko Jiova ni lewe vuqa, ka na sega tale ni vo edua na tikidra, na wakana kai na tabana. Ia ki vei ira era rerevaka na yacaqu ena cudru mai vei ira na mata ni siga ni Yalododonu kei na tabana sa dauveivakabulai.’

“Eke sa na qai laurai vakamatata se ko cei dina ei yaragi ni nona cakacaka ka ni na tauci ira na Uca Taumuri. O ira kece era na kitaka tikoga nai valavalaca ena mata ni rarama ka cilava tiko mai na i lakolako era sa qai vakabutobutotaki sara vakalevu ena nona veivakacalai ko Setani. Sa vakarau mai cava nai lakolako oqo, ka da volekata sara tiko yani oqo na kena na mai sogo na i tukutuku ni bula kei vuravura. Sa evei ko ira na Yadra yalodina ena bai kei Saioni, era na sega ni moce, ia ena yalodina era tukuna tiko sa voleka na bogi?” Review and Herald, March 19, 1895 (vol 3, p 239).

Sai koya nai tukutuku ni Vakatakila 18 ka vakatara meda na raici ira vakamatata ko ira era muria ka cakacaka tiko vua na Kalou, mai vei ira ka muria tiko ka cakacaka vua na tevoro! Ni sa ka dina oqo, ko tu evei ena gauna oqo? Ko cakacaka vata tiko beka kei na tevoro se ko gadreva mo caka- caka vua na Kalou ena nomu solia se kacivaka nai tukutuku ni sa “Papiloni Bale na lotu baleta na nona i valavalaca kei na nona besetaka na dina ka soli mai vua mai lomalagi”? Ia ke sega, me vakayadrati iko na Kalou mai na nomu moce vakayalo mo kila na vanua ko tu kina ni se bera ni mai cava na bula ni vuravura oqo, ka solia vei iko na kaukauwa mo tu taka na Kalou ka mo wili ena nona yasana ena nomu bula taucoko mai na tukutuku ko na vakaraitaka!

Sai koya na i tukutuku ni Vakatakila 18 ka vakayadrati ira na tamataca kei na tamata vinaka ni sai ira na tawa vakabauta oqo era na cata na i tukutuku ka ra na segata ena gaunisala cava ga era cakava me tarova, ke ra na mani yacova sara yani na ligani lawa ia sa na kenai balebale ni sa na rawa me sa na laveti cake kina na kena vakakaukauwataki na lawa ni Siga Sade.

E rawa beka ni sa dina na ka oqo? E dina beka ni kena a soli yani na Kaci Vakadomoilevu ka kauta mai na kena vakaukauwataki na lawa ni Siga Sade, ka sega ni kena vakaukauwataki na lawa ni Siga Sade ka sikinalataka na gauna me soli kina na Kaci Vakadomoilevu? Yalovinaka wilika vaka- vinaka sara na ka e kaya na Kalou ena dina ni sau ni taro oqo.

“Ia na i valavalaca nei Papiloni ena vakaraitaki e matana votu. Na rerevaki ni ka ena yaco ni sa na dua vata na lotu kei na matanitu ena kena curuma na bula vakayalo, e vakamalua ka sega ni vakilai na kaukauwa vakavuravura ena vakarairaitaki mai. Ena veivakaroti oqo era na vakayavalati na tamata. Udolu vakaudolu e sega ni se bau rogoca na vosa me vakaoqo. Ena kidroa levu era rogoca nai tukuktuku ni sa Papiloni na lotu, bale ena nona veivakacalai kei na i valavala ca ena nona besetaka na dina ka soli mai vua mai lomalagi. O ira na tamata era sa qai lako vei ira na nodra i liuliu ena yalo vakatataro, sa dina beka na veika oqo? Ia ko ira nai talatala sa qai vakaraitaka vei ira eso nai talanoa, parofisai me rawa ni vakalomavinakataki ira me vakayalia na nodra rere se nuiqawaqawa ka vakayalia sobu na vakayadrati ni nodra vakasama. E vuqa era na sega ni se yaco ga e kea ena kedra lewe levu na tamata, era na tukuna vakaukauwa mera kila se ‘Na cava e kaya na Kalou?’ O ira na veisoqosoqo kilai levu me vakataki ira na farisi ena gauna e liu era sa qai cudru vakalevu ni ra vakatarogi ko ira na nodrai vavakoso, era vakalasuya nai tukutuku, ka ra kaya ni lako mai vua na tevoro na i tukutuku ka vakauqeti ira era lomana nai valavalaca me ra vakalewa ka vakalialia, ka vakararawataki ira era kacivaka.

“Ena kena sa na tubu cake tikoga me levu na veileti ena veibuturara ni ni noda lotu, kei na nodra vakasama na tamata sa vaka me ra liaca mai na kena sa buturaki sobu nai Vunau, oqo sa vakayavalati kina ko setani. Na kaukauwa e tiko enai tukutuku oqo e rawa ni na vakacacana na uludra era vinakata me ra saqata. Ko ira nai talatala ni veilotulotu era toso vakaukauwa ki liu ena nodra kaukauwa vakatamata ni ra segata me tarova se sogota tani na rarama ena nodra rerevaka de na qai cilavi ira na nodra lewe ni soqosoqo ni lotu. Ia mai na nodrai vakaro era segata me vakasaurarataki ira e na kena veivosakitaki na vei taro bibi oqo. Na lotu sa qai kerekere cake ki na liga ni matanitu, ena cakacaka gona oqo, sa qai ciqi mai kina na lotu Katolika me mai vukea na veilotu Vakarisito. Nai tosotoso ni kena vakasaurarataki na lawa ni Siga Sade sa veivosakitaki vakaukauwa. Na lawa sa vakayagataki me saqati ira na maroroya nai Vunau e Tini.” Spirit of Prophecy, vol 4, p 424-425.

“Nikua, ena vaka ga ena gauna nei Ilaijia, na nomu digidigi ko digitaka mo na duavata kei ira era maroroya nai Vunau ni Kalou se ko ira era qarava na Kalou lasu. A sa toro voleka vei ira kecega na tamata ko Ilaijia ka kaya, ‘E bogi vica mada kemuni na lomalomarua tiko kina?’ ‘Kevaka sa Kalou ko Jiova mo ni muri koya, ia kevaka ko Peali mo ni muria koya.’ 1Tui 18:21. Ka sa i tukutuku ni kua: ‘Papiloni na ka levu sa bale, sa bale….Dou lako tani mai vua o kemudou na noqu tamata, mo dou kakua ni cala vata kaya ka me kakua ni tauvi kemudou na nona mate ca. Ni sa yacovi lomalagi na nonai valavalaca, a sa nanuma na nonai valavalaca na Kalou.’ Vakatakila 18:2, 4, 5.

Sa qai dina ga ni tukutuku ni Vakatakila 18 ena Kaci Vakadomoilevu ena soli taumada, ka sa i koya na dina oqo ka sa na qai kauta mai na lawa ni Siga Sade! Ka sega ni okoya oqo na ka era a tukuna tiko na Independent Ministry kei ira nai talatala vei ira na tamata ni Kalou ena vica na yabaki sa oti – ni sai koya na lawa ni Siga Sade sa na qai Vakatakilatakila ni kena vakayacori na Kaci Vakadomoilevu!

Na cava ena kauta mai na gauna rerevaki ni bula kei vuravura? Na kena kacivaki na dina – vakabibi na Kaci Vakadomoilevu ni tukuktuku ni Vakatakila 18 ka duavata kei nai katolu ni agilosi. Oqo ga nai otioti ni tukutuku ni loloma ena yaco mai vei ira na tamata ni Kalou. Ka sa kena gauna oqo meda tucake, talairawarawa ka kacivaka ena domo levu sara nai tukutuku ni bula kei na mate oqo vei ira na tamata kecega, se ra na vakarorogo se ra na kakua ga. (raica, Isikeli 3:10-11, 17-21).

Enai tukutuku ni katolu kei nai ka va ni agilosi, na lotu kece wili kina na Lotu ni Kavitu e sa vakaraitaki ni ra sa Papiloni Na Ka Levu! Ka sa kacivi ira tani tiko mai na Kalou na nona tamata me ra lako tani ka tawase tani mai vei ira na taba ni lotu cava ga era lewena, baleta ni ra sa semati tu vei Papiloni. Ia ko ira era besetaka ni biuta na nodra lotu dautagane era sa na beitaki ena nona i valavalaca na lotu ka na rusa vata kei kaya!

E rawa vakacava? E rawa vakacava me dua nai tukutuku ka kena usutu ko Karisito kei na nona Yalododonu kei na i tukutuku ni tawase tani mai na lotu dautagane me duavata ka lomavata ena dina ka yacana nai otioti ni tukutuku ni loloma? Era lewe vuqa era tovolea ena nodrai gu me ra vakaduatani taki rau nai tukutuku oqo, e dodonu li me rau duidui? Se vinakata na Kalou me rau duavata?

Nai tukutuku ni Vakatakila 18 e i otioti ni veimama ni tukutuku ni loloma sa qai sema ki na i tukutuku ni Yalododonu i Karisito enai tukutuku ni katolu ni agilosi ki na Kaci ena lomaloma ni bogi semati vata kei nai tukutuku ni karua ni Agilosi. (raica Early Writings, p 277). Me da sa vakadikeva sara yani se na vakayacori vakacava.

Nai tukutuku ni katolu ni Agilosi e dusi ira se kauti ira na yalo ka ra viakana se viagunu tu ki vei Jisu. Nai tukutuku ni Vakatakila 18 e tawasei ira tani mai na nodra lewa vakatamata kei na nodra vakabobulataki tu me ra sereki vei Jisu! Na i katolu ni tukutuku ni agilosi e tawasei ira tani na yalo ka sa vakadukadukalitaki tu enai valavalaca ni tamata yadua, nai tukutuku ni ka va ni agilosi e tawasei ira tani mai na dukadukali ni valavalaca ni soqosoqo lewe ni lotu raraba se lotu era lewena! Sai koya oqo e okati kina me rau i tukutuku ni tawase tani mai, dua mai na nomui valavala ca ni tamata yadua , kenai karua nai valavalaca ni nomui soqosoqo lotu. Na nomu na sega ni ciqoma nai tukutuku sa na vakavuna mo na sega ni na rawata vakadua na i vakatagedegede ni bula savasava se ko galala mai nai valavalaca – vakatamata yadua se vakaisoqosoqo lotu. Ka na sega ni rawa vei iko mo na vakaraitaka tiko na savasava kei na dodonu ni valavala se bula i Karisito ena nona vakatabui kei na sega ni tauvi duka, baleta ni ko sa tauvi duka enai valavalaca , ka na sega kina ni rawa me ko na vakarokoroko se vakalagilagiya na Kalou!

Sai koya gona, ena nomu sega ni ciqoma se talairawarawa ki nai tukutuku oqo, ko na vakacalai tu ga enai valavala ca, vakatamata yadua se vakaisoqosoqo lotu. E kenai balebale e sa kunei ni ko sa cala ena nomu bese ni ciqomi Jisu, ni ko sega ni colata na nomu kauveilatai – mo lako tani mai na nomui valavala ca, ka sai koya oqo nai tukutuku ni katolu ni agilosi, se ko sega ni colata na nomu kauveilatai mo lako tani mai vei ra nai soqosoqo ka ra sa nakita me ra i valavalaca tu ga, ka sa i koya na i tukutuku ni ka va ni agilosi. Ko na sega kina ni rawata nai vakatakilakila ni Kalou. Na nomu besetaka mo biuta tani na nomui valavalaca taucoko, se na nomu besetaka mo lako tani mai ena lotu dautagane, ko na sega ni rawata nai Vakatakilakila ni Kalou!

Ia ke ko sa rawata mo biuta tani na nomui valavalaca vakatamata yadua, ka sega ni via biuta na nomu lotu veivakacalai, ko na sega ni yacova nai vakagedegede ni bula savasava ka vinakati tiko me da na rawata na tamata. Ena sega ni rawa vei iko mo na rawata nai vakatakilakila ni Kalou ena vuku ni nomu tawa savasava.

“Ena ka dredre sara vei iko mo na duavata tiko kei ira era sa vakacalai, ka qai nanuma tiko ni ko sa dodonu. ‘Me ra soqoni vata li vakaevei na yalododonu kei na tawayalododonu? Se me rau tiko vata vakacava na rarama kei na butobuto? Se me rau duavata vakaevei ko Karisito kei Peali?’ Na Kalou kei Karisito kei ira na lewei lomalagi era vinakata mera kila na tamata ni kevaka era na tiko vata se duavata kei ira na vakacalai era na yaco talega me ra na vakacalai.” Review and Herald, ,January 2, 1900 (vol 4, p 137).

Na kena muri se vunautaki ni tukutuku ni Yalododonu i Karisito ka sega ni muri nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu ena laivi ira tu ga na tamata me ra na vakadukadukalitaki tu ga ena nodrai valavalaca vakaisoqosoqo. Ka na vakavuna me ra na rusa. Ia ena nomu muria se vunautaka nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu ka sega ni dusi ira yani na tamata ki vei Karisito kei na nona yalododonu ko sa na vakalaivi ira tu ga kina na tamata mera na vakadukadukalitaki tu ga ena nodrai valavalaca vakatamata yadua. Ka sa na vakavuna me ra na sega ni rawata na bula tawamudu. Nai tukutuku ruarua oqo ni katolu kei na ka va ni Agilosi e dodonu meda talairawarawa kina me na qai rawa ni da rawata na yalododonu ka vakagalalataki vakaoti mai nai valavalaca ki vei Jisu.

Me vaka ni sa i koya oqo nai otioti ni tukutuku ena rogoci vei ira kecega e vuravura, e vakatautauvatataki kina dua na katuba sa sogoti . Kevaka eda sa talairawarawa meda besetaka nai tukutuku e rua oqo nai tukutuku ni yalododonu i Karisito kei na tukutuku ni Vakatakila 18 sa na qai sega tale ni dua nai tukutuku ena rawa me kauti iko lesu vua na Kalou. Ni ko sa lewa mo besetaka edua vei rau. Na nomu katuba ni loloma sa sogo!

“Eda kila, ni gauna oqo na ka kece ga sa veilecayaki. Nai tukutuku ni katolu ni agilosi ena gauna sara ga oqo, e sa dodonu mei tukutuku bibi duadua. Nai tukutuku oqo ena vakatau kina na bula kei na mate.” Last Day Events from the Letters and Manuscripts of E.G.White, p 76 (Letter 28, February 17, 1900).

Sai koya oqo nai otioti ni tukutuku ni loloma ni nomu bula se na mate! Kei na i tukutuku ni katolu kei na i ka va ni Agilosi sai otioti ni tukutuku ni loloma me soli yani vei ira na i taukei ni vuravura i valavalaca oqo. Ia kevaka nai tukutuku ni Yalododonu i Karisito mai vua nai katolu ni Agilosi – me rawa ni rawati kina na veivutuni mai nai valavalaca kece sara ni se bera ni lesu mai ko Jisu (raica Acts of the Apostles, p 531) – sa lewai me besetaki ka biu laivi, san a sogoti kina na katuba ni loloma vakatamata yadua. E sa na sogoti ga na katuba ni loloma ni ko se bula voli. Ia ni sa sogoti na nomu katuba ni loloma ni ko se bula tiko, na cava sa na yaco tiko mai lomalagi ena Vale Tabu? Na veilewai levu sa na yaco tiko mai lomalagi ena vuku ni yacada yadudua!

Ia kevaka me ciqomi nai tukutuku ni katolu ni agilosi, ia nai tukutuku ni Vakatakila 18 – mo lako tani mai vakatamata yadua mai na nomu lotu vakapapiloni – ko sa lewa mo besetaka ka biuta laivi, ia ko sa sogota tikoga vakataki iko na nomu katuba ni loloma ni ko se bula tiko! Au sa nuitaka ni da raica vakayalomatua sara, ni tukutuku bibi oqo ni katolu kei nai kava ni agilosi e semai vata sara tikoga ga mai kei nai tukutuku ni noda veilewai oi keda eda bula tiko!

Sai koya ga oqo nai otioti ni tukutuku ni loloma ka na soli tiko yani ki vuravura. Ia ke sa na qai yaco me vakadeitaki na kena besetaki, sega ni vinakati me yaco e dua vei ira oqo, sa na qai sega ni dua nai nuinui ni bula tawamudu, baleta ni sa sega tale ni dua na gauna sa vo.

“Ko ira ka tu vei ira na rarama ni dina, ka ra rogoca tiko na i tukutuku ni vakasala, ena rogoca tiko na veisureti ni vakayakavi ni vakawati--o ira na dauteitei, ko ira na dauveivoli, o ira na dau ni lawa, kei ira na i vakatawa ni sipi vakailasu, ka ra buturaka sobu na nodra via kila na dina na tamata, ko ira na tamata yadra sega ni yalodina ka sega ni via vakarogotaka na i vakasala se kila na gauna ni bogi--o ira kece ka ra besetaka me ra talairawarawa kina lawa ni matanitu ni Kalou, sa sega na nodra tikina ena vanua vakarautaki.” Testimonies to Ministers, p 235.

“Nai tukutuku ka sa soli tiko yani ena gauna oqo, sa i koya na i otioti ni tukutuku ni loloma kina vuravura ka sa lutu dromu tiko, kei ira era sa vakayacora tikoga na nodra besetaka me kauwaitaka na i vakasala, era sa biuta nai otioti ni nodra i nuinui ni bula tawamudu. Sa sega tale ni dua na i karua ni gauna me ra na vosoti kina.” Testimonies, vol 6, p 19.

Sai koya gona oqo na vuna, sa levu kina na nuiqawaqawa, ena noda sega ni moce rawa, ena veivaluvaluti sa yaco tiko ki na noda lewa e loma ena gauna oqo. Ia na katuba ni loloma sa sogoti tiko vei ira era sa digitaka me ra besetaka nai tukutuku ni kena sogoti na katuba,sai koya nai tukutuku ni katolu kei nai kava ni agilosi.

Ia e lewe vuqa vei ira na lewe ni lotu era na sega ni vakila na gauna ni bogi, era na sega tu ni via ciqoma vakatikina se taucoko na kaci Vakadomolilevu. Ena nodra vakayacora oqo era sa kauta tani “nai otioti ni nuinui ni nodra vakabulai.” Vakauasivi vuqa vaka vuqa ena noda loma ni lotu ni ra lewe levu nai wiliwili ni lewe ni lotu ni kavitu era besetaka nai tukutuku ni Vakatakila 18 ka ra sega ni vinakata me tawasei ira tani mai na nodra lotu vakapapiloni. Ka sa na lako siviti ira na tatamusuki, na veilewai sa na vakarogotaki vei ira ena gauna ga era se bula tiko kina, sa na sogoti vei ira na nodra katuba ni loloma, kei nai otioti ni nuinui ni nodra vakabulai sa na kau laivi vakadua.Ni gauna sa ra na qai vakila mai kina na vei ka oqo, era sa na qai seretaka ena rarawa ka qoqolou ena taqaya levu!

“…era lewe vuqa vei ira na lewe ni lotu edaidai era kila wale tu ga vakalailai nai balebale dina ni rarama ni gauna nikua….Isa!,e lewe vica beka era a sega ni bau vakarautaka tu na yalodra na nodra sasaga bula sa na vaka e dua na tagi ni yaluma: ‘Sa oti na vulai matua, sa oti na vulai katakata, ia koi keda eda sa sega ni vakabulai’ [Jeremaia 8:20]!” Testimonies, vol 8, p 252.

Na cava e yacovi ira na Lotu ni Kavitu ka vakavuna nodra talaidredre? “Na dina ni gauna ni-kua”! Kei na cava sa lako siviti ira? Na gauna ni tatamusuki! Kau sa vakabauta ni ko sa na rawa ni raica vakamatata na kedraui sema na gauna ni tatamusuki kei na kena kacivaki na dina ni gauna ni kua! Ka cava nai tukutuku ni dina ka sa dodonu me kacivaki nikua? Na Kaci Vakadomoilevu ni tukutuku ni Vakatakila 18!

Ia na cava beka era sega ni raica rawa kina na Lotu ni Kavitu na kena bibi kei na dina ni ka sa yaco tiko ena gauna oqo, ka yadra mai na nodra moce? A cava beka e sega kina ni rawa me ko ira kei ira na lewe ni veimata lotu vukitani mera raica ka kila na veika bibi sa raica na Kalou ka sega ni ka era nanuma na tamata? Na Kaci Vakadomoilevu sa na toso ki liu ena gauna oqo, ko ira era vakayadrati, ka vulica vakai ira, kei ira era na muria ka ciqoma nai tukutuku bibi oqo era sa na tamusuki tani mai vua na lotu mate ka dautagane koya. Ia ko ira ka ra sa vakayadrati era sa vulica vakai ira, ia ka ra sega ni via ciqoma ni sa Papiloni na lotu kei na tukutuku ni lako tani mai vua, era sa na lako siviti, sa na oti na tatamusuki – era sa na biu tu me ra rarawa ka totogitaki vata kei na nodra veilotulotu dautagane.

Au sa nuitaka ni sa na rawa mo kila ni Kalou e sa nakita mei tukutuku oqo ni Vakatakila 18 sai tukutuku ni tatamusuki, ia ko Setani kei ira na nonai lawalawa dauveivakacalai ena loma ni lotu ka vakabibi vei ira era vakaitutu ena lotu tu vakataki ira se (Independent) era saga sara tiko vakaukauwa me vakamoceri ira tikoga na tamata ni Kalou, saga mera kakua ni rogoca se muria nai tukutuku bibi oqo. Baleta? Ni tevoro e vinakata me lako siviti ira na tatamusuki ka vakavuna mera sa na yali kina vakadua!

“Nai tukutuku ni Agilosi [ni Vakatakila 18] e muria nai katolu ni Agilosi, sa dodonu me sa soli sara tikoga ena gauna oqo ki na veiyasai vuravura taucoko. Ka sai koya oqo nai tukutuku ni tatamusuki, ka sa vakararamataki ko vuravura taucoko enai ukuuku ni Kalou. Na Kalou esa tiko edua nai [otioti] ni kaci ni loloma [me solia] ki vuravura, ia ena nodra vukitani na tamata sa yaco me veisautaka na cakacaka mai na dina me veisaqasaqa kei na rarama, sa sasaga, ka gu vakaukauwa ena maliwa ni butobuto vei ira na tamata ka ra nanuma ni tu vei ira na kila, mera cakava na cakacaka ka sega ni digitaki ira kina na Kalou.” Last Day Events from the letters and Manuscript of E.G.White, p 78 (Letter 86, June 18, 1900).

Na gauna ni tatamusuki e sa na qai yaco ena gauna sa yacovi iko kina na Kaci Vakadomoilevu! Na nomu bula tawamudu sa na vakatau ena nomu vakatu lewa ena nomu nanuma se cava ko na vakayacora ena vuku ni tukutuku bibi oqo! Ka sa kenai balebale ni gauna ni tatamusuki e sega tale ni na qai dua na gauna mai muri me vaka na lawa ni Siga Sade, ia e yaco ena gauna era rogoca kina na tukutuku talei oqo! Na tatamusuki sa yaco sara tikoga ena gauna OQO!

Ko ira era sa gadreva mera saqata ka besetaka nai tukutuku oqo era sa vakadinadinataki ira vakataki ira ni ra sa sega ni yaga ena bula tawamudu, ka ra sa vakatulewataka ga vakataki ira na nodra vakarusai ka sega tale ni dua na gauna me soli tale vei ira. Na nodra katuba ni loloma sa na sogo ni ra se bula tikoga ka sa vakaraitaki ni nodra kisi sa lewai mai lomalagi! Sa kenai balebale oqo ni veilewai vei ira na bula vakatamata yadua sa tekivutaki oti! Ka sa gauna ni tatamusuki oqo saraga – na nodrai veilewai na bula sai koya sara ga oqo – vei ira era rogoca ka besetaka nai otioti ni tukutuku ni loloma! Ka na vakatubura na yalokatakata ka tukuni vei ira kece na tamata ni Kalou na ka saraga oqo!

“Laivi rau merau tubu vata me yacova na tatamusuki. Sa qai vakatala mai na Kalou na nona dautatamusuki me kumuni ira vata na sila ca vesuki ira vata me vakamai, ka kumuni ira vata na sila vinaka ki nai lololo vakalomalagi. Na gauna ni veilewai edua na gauna bibi vakaidina ni sa na kumuni ira vata na Kalou na nona ena kedra maliwa na sila ca. Ko ira era lewe ni matavuvale vata era sa veitawasei. Sa ra na vakatakilakilataki na nona tamata yalododonu.” Testimonies to Ministers, p 234.

Edua na vosa bibi e vakayagataki tiko eke “dou kakua ni tara na ka sa sega ni savasava.” Ena rawa vakacava meda “tara” na ka sa sega ni savasava se lotu tawa savasava? E rawa ni da na tara na lotu sega ni savasava ni da lotu vata tiko kei ira, ka vakalevu ni da se lewena tiko.

Na nomu lewena tiko edua na lotu dauveivakacalai ka saqata tiko na dina ka dautagane ko sa na semati se tarai iko na nona tawasavasava kei na nona dautagane na lotu koya. Kevaka sara madaga ko sa biuta na lotu, ia ka se volai tikoga na yacamu enai vola ni lotu koya, na nomu se lewena tiko e se tarai iko tikoga mai na tawasavasava ni lotu koya. Ko sa tara tiko na ka tawasavasava ena kena se tikoga na yacamu enai vola ni lotu se church roll, ka ko na tawasavasava ena nona tarai iko ka ko sa na wili vata kei koya ena nonai valavala ca kei na dautagane ni lotu!

Eso era cakitaka ni nodra lewena tiko na lotu dautagane oqo era sa tawasavasava. Era vakayagataka ena nodrai ulubale vakatamata, ni nodra soqosoqo lotu ena nodra vanua e sega ni vakataka na cala mai n a ulu ni cakacaka enai lakolako sei valavala ni lotu, ni nodrai soqosoqo lotu savasava ka sega ni yacovi ira se tauri ira na veivakacalai kei na vukitani ni lotu ena ulu ni cakacaka. Ia nai ulubale oqo e sega ni dina, ka sega sara madaga ni vakayavu mai na nona vosa ni veivakauqeti na Kalou.

“…me vakaga na nona viritaka yani na uto ena livaliva bula kina dra me drodro yani kina veitiki ni yago, sa na vakakina na kena lewai tiko mai ena vanua oqo, na ulu ni cakacaka ni noda lotu, ena tarai ira kece na yago era vakabauta. Ia kevaka e bulabula na uto, ena bulabula vakakina na dra ka na vakadrodroi mai kina ena kena sala, ia kevaka e sega ni savasava na veitiki ni yago kece sara sa na vakavuna me tauvimate ena kena kaukauwa ni gaga ni dra. Sa na vakakina oi keda. Kevaka sa na vakacalai na ulu se uto ni cakacaka, na lotu taucoko ena kena veitabana yadudua kei na ka era vakayacora, ka ra veituyaki ena veiyasai vuravura, sa na vakavuna me sa na tauvi ira talega na nodrai valavalaca se duka.” Testimonies, vol 4, p 210.

Me vaka ni uluni cakacaka ni lotu sa vakacalai, sa na vakakina na veika kecega era sema tiko kina ulu ni cakacaka – ena veiyasai vuravura kece – era sa vakacalai talega. E sa na vakatalega kina na World Divisions, Union Conferences, State Confereces, Institutions, Vale ni tabaivola, veisoqosoqo lotu, ko ira na lewena, o ira nai talatala qase, qasenivuli,kei ira na veilewe ni lotu yadudua saraga! Ia ni ko sa semati tiko kei na dua na lotu ka sa vakacalai tu se sega ni savasava se ko lewena tiko se soqosoqo vata kei ira, ko sa na vakabau mo tawasavasava ka ko sa na wili vata kei koya ena nonai valavalaca!

“Eda sa vakakaukauwataki, ‘kakua ni tara na ka sa sega ni savasava.’ Ko ira era sa vakaduavatataki ira kei ira era sa sega ni savasava, era sa na sega talega ni savasava. Kevaka eda na vakasoqoni vata kei ira era sega ni va-kalou, e sa na yaco talega meda sega ni va-kalou.” Review and Herald, October 23, 1888 (vol 2, p 255).

“Ko sa vakaukauwataki mo kakua ni tara edua na ka sa sega ni savasava, ka ni nomu tara oqo ko sa na wili kina mo tawasavasava. Ena rui ka dredre sara vei iko mo duavata kei ira era sa vakacalai tu mo qai nanuma ni ko sa savasava. ‘Me rau na vakasoqoni vata li vakacava na Yalododonu kei ira na tawa Yalododonu? Se tuvata vakacava na rarama kei na butobuto, se rau lomavata vakacava na Kalou kei peali?’ Na Kalou kei Karisito, kei ira na lewei lomalagi e vinakata mera kila na tamata ni kevaka era na duavata kei ira era sega ni dina ko na yaco talega mo vakacalai.” Bible Commentary, vol 6, p 1102 (Review and Herald, vol 4, p 137).

Na nomu sa vinakata ena nomu digidigi vakataki iko mo sa wili vata tu ga se tikoga e keya na yacamu, ena lotu veivakacalai, vukitani ko sa na wili tiko ena nonai valavalaca na lotu – ko sa na beitaki se wili vata ena cala raraba kei na nonai valavalaca kece sara na lotu. Ni ko sa sega ni tawasei tani, ka ko sa nanuma ga mo duavata kei na yalewa dukadukali enai valavalaca, ia sa na tau talega vei iko nai totogi vata ka na soli vua na nomu lotu vukitani ka dautagane ena ka e vakayacora!

“Ko sa sega beka ni kila ni yagomu e tiki ni yagoi Karisito? Meu na kauta li na tiki ni yago i Karisito meu cakava kina me dautagane? Na Kalou e vakatabuya. Na cava? Ko sega li ni kila ni ko duavata kei na yalewa dautagane sa yaco me dua bau na yago? Ni sa kaya ko koya, oi rau na lewe rua, era na yago edua bau.”1 Koronica 6:16.

“Enai vakarau ni bibi ena vale ni soro, na Lotu ni Kavitu sa vakarautaki enai vakarau….Na cava beka esa rui buwawa kina vei ira mera vakasamataka nai vakatagedegede ni bula vakayalo ni lotu?…Na noda qasenivuli vakalomalagi e vaqaqa: ‘Se sa vakacava soti na kaukauwa ni tawa vakabauta me ra lawakitaki tu ena nodra vakasama mera lecava ni ra sa tara cake tiko edua na yavu dina, ka sa na ciqoma na Kalou na nodra cakacaka ia na ka dina e yaco tiko, ko vakayacora tiko e vuqa na ka me vaka na veika vakavuravura ka ko sai valavalaca tiko kina vei Jiova se ko sa saqati koya tiko?’…

“Au a raica na noda i vakavuvuli ni dusia nai sulu ka vakayacani beka enai sulu ni Yalododonu, basuraka laivi me laurai na nona luvaiwale e matana votu. Sa qai kaya mai vei au: ‘Ko sega beka ni raica rawa na nodra nakita me lecava ka ubia tu na nodra dukadukali kei na vakasisila ni nodrai valavala? E a rawa vakacava kina korolevu oqo me yaco me dautagane! Na vale i tamaqu sa vakayacori me nodra vale na dauveivoli, na vanua ka dau vakalagilagi kina nai ukuuku se kaukauwa ni Kalou, sa kau tani.’” Testimonies, vol 8, p 247-250.

Jisu e sega ni duavata se tiki ni dua vei ira na lotu dautagane! Ka na vakatalega kina vei ira na yalodina era muri koya me vaka ni sa sega ni tiko ekea ko Jisu (raica Joni 12:26)! Ia ko Jisu e tawase tani ka duatani sara mai vei ira kece na veilotu dautagane ka sa dodoka tu mai na ligana ena nona loloma levu ki vei ira na nona tamata mera lako tani mai na nodra veilotu ka ra sa sega ni dina, lako tani mai vei ira na veilotu ka ra lako tani mai na dina, ka lako lako mai vua ki tautuba. Na loloma kei nai tukutuku ni loloma ni Kaci Vakadomoilevu esa kaci sara tikoga ko Jisu vakataki koya mo lako tani mai ki tautuba ki vua!

Ena vinakata li na Kalou me na kabiti ira tu ga na nona tamata nai valavalaca, se kina savasava nei Jisu? Ena nomu kabi tiko ki na cala kei na vukitani ni lotu ko sa kabiti setani tiko – okoya ka vuni veivakacalai kei na vukitani. Ia ko sa na yawa sara mai vei Jisu! Ia ka sega ni dodonu mo na yawa tikoga mai vei Jisu! Sa na sega ni dodonu mo na semati tiko kina lotu veivakacalai koya. E rawa ni ko na talairawarawa kinai otioti ni tukutuku ni loloma, lako tani mai na nomui valavalaca vakatamata yadua kei nai valavalaca vakaisoqosoqo, ka lako tani mai na veilotulotu mena qai rawa ni ko na tu vata kei Jisu e tautuba! Ko na muri Jisu? Ko na rawa ni colata na nomu kauveilatai ka muri koya tani mai na lotu?

Ko Jisu e sega ni bau duavata kei ira na veimatalotu vukitani oqo e a tawasei koya tani mai vei ira kece. Oqo e a tawasei koya tani mai vei ira kece. Oqo e a baleta ni veivakasavasavataki e sega ni na vakayacori ena nomu na tikoga ena loma ni lotu vukitani ia mai na nomu lako tani ga mai vua ka duavata kei Karisito, ka duavata kei ira na nona tamata dina e tautuba. E rawa li vei iko mo muri Jisu ki tautuba, lako tani mai vei ira na qele ni sipi, lako tani mai na bai kei na vale ni veivesu – lako tani mai vei ira na veilotu? Ko na dolava li na daligamu mo rogoca na domo e kacivi iko tiko!

“Koi au ko Jiova au a kacivi iko ena noqu yalododonu, kau na taura na ligamu, ka maroroi iko ka soli iko mo vu ni veiyalayalati kei ira na tamata, mo nodra rarama na veimatanitu tani mo basuka na matadra era sa mataboko, mo kauti ira mai na vale ni veivesu era sa vesuki tiko, kei ira era sa tiko buto mai na vale ni veivakabobulataki (na lotu).” Aisea 42:6-7.

“E dina, e dina, au sa kaya vei kemudou o koya sa sega ni curu e katuba ni bai ni sipi, ia sa kaba cake ena tikina tani, sai koya oqo na daubutako ka daukovekove. Ia ko koya sa curu e katuba, ko koya oqo nai vakatawa ni sipi. Sa dolavi (Karisito) koya nai vakatawa ni katuba: a sa vakarogoca na domona ko ira na sipi a sa kacivi ira na nona sipi ena yacadra kokoya, ka tuberi ira ki tautuba. Ia ni sa kauti ira na nona sipi ki tautuba sa liutaki ira, a sa muri koya ko ira na sipi, ni ra sa kila na domona. Ia era na sega ni muria na vulagi, era na dro tani ga vei koya ni ra sa sega ni kila na domo ni vulagi.” Joni 10:1-5.

Ko cei e vinakata me tinia na veivaluvaluti levu oqo? Ko cei sa vinakata me lako yani ka tiko vata kei na nodai vakabula me tawamudu? O au edua, sega niu na via dabe tale tiko, vakawelewele, qai waraka me yaco main a veigauna dredre ka rerevaki ka ni na sega ni yaco mai, baleta ni na sega ni dua me na solia nai tukutuku walega me na kauta mai! E sega li ni se rauti keda e 100 na yabaki na noda wawa tiko meda qai vakadinadinataka?

Mo tu cake mo rarama mai ni sa yaco mai na nomu rarama, ia na serau i Jiova sa cadra mai vei iko. Io, raica na butobuto ena ubi vuravura kei na butobuto loaloa, na vematanitu, ia ena cadra mai vei iko ko Jiiova, kei na nonai serau, ena raici ni sa ciladvi iko, ia na veimatanitu tani era na lako voli ena nomu rarama: kei ira na tui ena serau ni kemui cadracadra. (Aisea 60:1-3). Me da muria vakaoti na lagilagi ni rarama ni otioti ni tukuktuku ni loloma o i keda vakataki keda – nai katolu kei nai kava ni tukutuku ni Agilosi meda kauta na rarama oqo ka vakasinaiti vuravura kei na i ukuuku ni Kalou! Ia ena sega ni na rawa meda na vakayacora na cakacaka bibi oqo, ni da se vakayacora tikoga nai valavalaca vakatamata yadua, ka da se duavata tikoga kei na lotu dautagane, Papiloni bale.

Ia kevaka ko sa gadreva dina mo lako ki lomalagi mo lai tiko vata kei koya na tamada vakalomalagi kei na nodai Vakabula ko Jisu Karisito, ia sa kena gauna oqo mo ciqoma ka cakacakataka, bulataka ka laveta cake na domomu nikua mo kacivaka nai otioti ni tukutuku ni bula ni loloma ki vuravura taucoko ena kena rogolevu. Oqo ena vakatubura cake na kaci vakadomoilevu, ka na vakayadrati ruarua kina na tamata vinaka kei na tamata ca, ka sa na kaucake mai na lawa ni Siga Sade kei na gauna rarawa, kei na nona lesu vakarua mai ko Karisito, kei na kena sa na mai cava na veiraravui levu, kina i ukuuku se kaukauwa ni Kalou.

Eso era sa vakayacora tiko oqo nikua! Ko na via duavata mo wili vata kei keimami? Se ko na liutaki vakatani mai na kena kacivaka nai tukutuku ni Kaci Vakadomoilevu ki na nodrai naki ca se lawaki ca na tamata ka ra dau moica na dina ki na lasu. Ka ra sa na kauti iko tani mai na cakacaka ena nomu sana muria na nodrai vakavuvuli lasu kei nai tukutuku e dauveivakacalai?

“O ira kece era douvaka me vakayacora ga na lomadra kara sega ni duavata kei na Agilosi ka talai mai lomalagi vata kei nai tukutuku me vakasinaiti vuravura taucoko ena nonai ukuuku, era na lako siviti. Na cakacaka ena toso ga kiliu ena qaqa ke sega o ira ka ra na sega ni na vakaitavi ena marau ni qaqa.” Review and Herald, December 23, 1890 (vol 2, p 454).