Fijian Last Message

"Me ra na rogoca kecega nai otioti ni tukutuku ni veivakasalataki. Na parofisai kece e volai ena nai vola ni vakatakila wase 12 me yacova na wase 18 era sa mai vakayacori oti kece yani. Ia ena wase e tinikawalu e sa mai vakaraitaki oti kina nai otioti ni kaci ki na veisoqosoqo lotu." Upward Look, p. 277.

"Na Kalou sa tiko e dua na nona i otioti ni tukutuku ni loloma me kacivaki ki vuravura." Last Day Events, p. 78 (Letters 86, June 19, 1900). * (Raica, na Last Day Events oqo e sega ni okoya ka qai tabaki e muri mai vei iratou na dautabaivola mai na White Estate. Oqo nai matai ni kena e a tabaki rauta e vica na yabaki yani ki liu, na veilavelave kece ena vakayagataki tiko eke era kau kecega mai nai vola Last Day Events okoya ka a tabaki e liu. Sa tu oqo na kena i lavelave kevaka ko vinakati edua; mo qai volavola mai ena address e volai tiko oqo me dua na nomu.)

Sa vakakina nai otioti ni tukutuku, io nai otioti ni kaci ni loloma ki vuravura taucoko e kunei enai vola ni vakatakila 18. Me vaka ni sai otioti ni kaci ni loloma ena lako yani, sa na vakatalega kina na kena sa rui bibi sara vakalevu me da kila matata na ka e tukuni ena tukutuku oqo. Baleta ke da raici ni da besetaka ka sega ni ciqoma nai tukutuku oqo, ke vakatikina mada ga, sa vakaraitaka ni da sa cata nai otioti ni tukutuku ni loloma ka sai otioti dina ni tukutuku. E tiko tale beka e dua nai tukutuku okoya ena muri mai me na rawa mena kauti keda lesu tale vua na Kalou? E sega.

"Sa oti na veika oqo kau a raica e dua tani tale na agilose sa lako sobu mai lomalagi, sa levu na nona kaukauwa. A sa rarama ko vuravura e na nona i ukuuku. A sa kaci ena domo levu sara ko koya ka kaya sa bale ko Papiloni na Koro Levu. Sa bale a sa yaco me nodra itikotiko na tevoro, kei na qara ni yalo velavela kecega kei na qara ni manumanu vuka kecega sa tawasavasava ka sevaki ni ra sa bale na veivanua kecega ni ra gunuva na waini ni cudru ni nona dautagane, ara sa veibutakoci kaya na tui kei vuravura, ara sa vutuniyau na tamata dauveivoli ena vuku ni nona daugarogaro." Vakatakila 18:1-5.

O cei beka na agilosi kaukauwa e vakaraitaki tiko ena i vakatakila 18? Oqori na Yalo Tabu. Na Yalo Tabu esega ni dua na agilosi e a buli. Na vosa agilosi e kenai balebale "Ai Talai" se "Daukauitukutuku" (Strong's Exhaustive Concordance, #32). Karisito e kacivi ena yaca Maikeli na agilosi kaukauwa io e a sega ni ka buli, io e dau talai ga mai vua na Kalou, sa vakatalega kina na Yalo Tabu.

Sai koya na agilosi kaukauwa ni vakatakila 18 e i vakaraitaki ni Yalo Tabu e loko sobu mai vei? Mai lomalagi sai koya oqori na Yalo Tabu e lako sobu mai se sovaraki sobu mai lomalagi. Na cava tale beka edua na yaca e vakatokai kina na kena sovaraki mai na Yalo Tabu? Na uca taumuri (Acts of Apostles, p. 55).

E vaka cava. E a galu tu beka ga na agilosi kaukauwa oqo ena nona sovaraki mai lomalagi? Esega. E a kaci ena domo levu sara se na kaci vakadomolevu ka tukuna tiko na bale nei Papiloni. E vakaraitaka oqori ni gauna e sovaraki mai kina na Yalo Tabu se tau mai kina na uca taumuri e kauta vata mai kei nai vakatekivu ni kaci vakadomo i levu. E rui bibi dina meda vakila oqori. Ena gauna e sovaraki mai kina na Yalo Tabu ena uca taumuri; e kauta vata mai kei nai vakatekivu ni kaci vakadomo i levu.

"Me vaka na kaukauwa levu kei nai ukuuku ena curuma na kena mai sogoti tiko ni cakacaka, o ira na tamata yalo dina ni Kalou era na vakaivotavota enai ukuuku koya. Sai koya na uca taumuri okoya e na veivakavoui ka vakaukauwataki ira me rawa me ra lako sivita na gauna ni rarawa. Na matadra ena cila yani enai ukuuku ni rarama koya, okoya ena mai vukea nai katolu ni agilosi." Testimonies, vol 1, p. 353.

Na cava nai ukuuku? "Sai koya na uca taumuri". Ia na cava nai tukutuku ni katolu ni agilosi? Eda na kunea ena i vola ni Vakatakila 14:9-12 e mai vakananumi keda tale tiko ena nona i vunau na Kalou. Vakauasivi na kena laveti cake na siga tabu dina ni Kalou, se nai kava ni vunau. E bau wili talega mai kina nai vakaro me kakua ni Qaravi na manumanu kei na nona matakau ka rawati na kena i vakatakilakila. Nai vakatakilakila ni manumanu sai koya, na qaravi Kalou ena i matai ni siga ni wiki se siga sade, ni sa na oti na kena mai vakalawataki. Ia kevaka era sa rawata nai vakatakilakila ena nodra vakarokoroko vua na manumanu kei na nona matakau, era na rawata talega me nodra na cudru ni Kalou ena mate ca e vitu.

"Na vuravura taucoko ena vakararamataki enai ukuuku ni dina ni Kalou. Na Kalou ena sega mada ni soqota na gauna ni loloma vakavo ni sa kacivaki oti vakamatata nai tukutuku ni kena vakasalataki. Me uvuci na davui vakarogolevu. Nai vunau ni Kalou me vakalevulevui ka vakacerecerei. Na veika e tukuni kina me vakaraitaki ena kena dina na kena i valavala vakatabui kece me rawa vei ira na tamata mera yacova edua nai vakatagdegede me ra digitaka mera duavata se saqata na dina. Ia na cakacaka ena vakalekalekataki ena yalododonu. Nai tukutuku ni yalododonu i Jisu Karisito me na vakarogoi se kacivaki mai na dua na yasai vuravura ka yacova na yasana ka dua. Sai koya oqori nai ukuuku ni Kalou okoya ena mai sogota na cakacaka ni katolu ni agilosi." Last Day Events, p. 179 (Letter 2c, 1892).

Ia oqo e lewe levu vei keda e dredre sara vei ira mera kila se rawa vakacava nai tukutuku oqo ni "Uca Taumuri" se na kena sovaraki mai na Yalo Tabu kei na i tukutuku ni yalo dodonu i Jisu Karisito - e rawa me ratou duavata ga. Ia sa rui levu na kenai vakavakarau sei vakavuvuli era vakavulici ka ra vagunuvi kina okoya e dodonu me tagutuvi laivi ena tukuni vakadodonu "Na cava e kaya na Kalou" me rawa kina ni kau tani na o loaloa ni veilecayaki ka qai raici vakamatata na dina ka vakatuburi ena loma ni tamata.

Na Kalou e tukuna vei keda ena vola i Aisea 28:10 ni gauna eda vulica kina nona vosa. "Ni sa daukuri na vunau ena vunau, na vunau ena vunau, na vosa ena vosa, na vosa ena vosa, vakalailai eke, vakalailai maikea." Ia evei beka eda na kunea kina na vosa ni Kalou? Mai na vola tabu kei na yaloniparofisai. Oqori me da vakatauvatana vata na i vola tabu kei na yalo ni parofisai, vosa ena vosa, vunau ena vunau vakalailai eke, vakalailai maikea, me rawa kina vei keda me da rawata edua nai yaloyalo matata ni ka e vinakata na Kalou me tukuna veikeda. Se tiko beka edua na kedrau duidui nai vola tabu kei na yalo ni parofisai? Se kedrau duidui edua nai vola tabu mai na dua tale? Se nai balebale ni yalo ni parofisai mai na dua tale? E sega, e rui ka taucoko na nodrau veisolisoli ka duavata. Ena vuku ni cava? Baleta e duavata ga e volai rau ruarua nai vola oqori - sai koya na Yalo Tabu.

Eso e gadreva me lecava edua ka laveta cake na kena kadua, sa na yaco kina nai tukutuku ruarua oqori me veibasai se kauta mai na duidui ni ka erau tukuna. Ena vakataka sara ga na nomu gadreva mo vakamacalataka na veiroka kece era tu ena drodrolagi vua edua. Ko na rawa ni kaya, na drodrolagi e tiko kina na roka dromodromo, ena dua tale na gauna ko na tukuna, na drodrolagi e tiko kina na roka karakarawa, se damudamu, ni da vinakata me da kila kece na veiroka e tiko ena dua na drodrolagi, eda na kumuna vata mai na veitukutuku me baleta na veiroka kece e tiko ena drodrolagi, sa na qai yaco mo rawata edua nai yaloyalo taucoko ni drodrolagi, ni sinai tu kina na veiroka tale eso. Ia era tiko ga eso ena cakacaka mana vei ira ko setani era na kaya, me vaka ga ni volai tu na drodrolagi ni tiko kina na roka dromodromo, sai koya ga oqori na roka duadua e tiko ena drodrolagi. Era na lecava kece na veitukutuku e tukuni kina na drodrolagi era tu kina e levu tale na veiroka eso. Sa yaco kina vei ira oqo me ra taura e dua na rai me tauri vakabibi sivia tale na kenai balebale (Extremist) ka sa yaco kina me sa raici ni ra sa vaka na lialia (Fanaticism). Sai koya oqori ena sega kina nida vakua se lecava edua na yasana ka qai laveta cake e dua. E dodonu meda vakaduavatataka na veitukutuku kece ena kena dina kei na dodonu e lomada me vakakina.

Ni da vakatauvatana na vosa ni Kalou ena vosa ni Kalou, eda sa kila oti kina ni uca taumuri e kenai balebale na kena "sovaraki sobu mai na Yalo Tabu" (Act of Apostles, p. 55). Eda sa kila oti mai ni uca taumuri e kenai balebale talega "Na i ukuuku ni agilosi ni Vakatakila 18" (Testimonies, vol 1, p. 353; Early Writings, p. 279; Testimonies to Ministers, p. 469; Last Day Events, p. 234). Eda sa kila talega ni uca taumuri e kena i balebale talega "Nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito" (Last Day Events, p. 179; Testimonies, vol 6, p. 19); Manuscript Releases, vol 1, p. 172). Sai koya, edua na dina se i vakavuvuli e kena usotu ko Jisu ena vakataka na uca taumuri e duavata kina na Kalou ka vakaraitaka.

Ena vei vola tale eso eda raica ni uca taumuri e kena i balebale talega nai "Serau rarama mai vua na luve ni yalododonu" (Testimonies to Ministers, p. 95, 465; Selected Messages, book 1, p. 133; Last Day Events, p. 98; Review & Herald, vol 2, p. 617-618). Na uca taumuri eke nai balebale talega "Tegu Vakalomalagi" (Review & Herald, vol 2, p. 482; Selected Messages, book 1, p. 191). Na uca taumuri e vakaibalebaletaki talega me "Miramira ni Loloma Vakayalo" (Testimonies to Ministers, p. 509; SDA Bible Commentary, vol 7, p. 984; Acts of Apostles, p. 55). Na loloma vakayalo e solia vakamatata na wasei ni veika vakayalo me kilaikina nai valavala ca (Testimonies, vol 3, p. 254). Ia na cava beka na cakacaka ni Yalo Tabu? Okoya me qasenivuli ni yalododonu, dauveivunauci vakadodonu, ka dauvakaraitaka nai valavala ca (Joni 16:8).

Eda vulica talega mai nai vola tabu ni uca taumuri e kenai balebale talega me veivakabulabulataki mai vua nai serau ni turaga se veivakabulabulataki mai nai serau I Jisu (Testimonies, vol 1, p. 183; Early Writings, p. 71, 279; Review & Herald, vol 2, p. 482; Last Day Evens, p. 234). Ia, na cava beka e a tau sobu mai lomalagi vei ira na Isireli ena lekutu ni ra sa biuti Ijipita oti mai? Mana. O cei beka e ai vakaraitaki ni mana se madrai oqo mai lomalagi? Na vosa ni Kalou. O cei beka na vosa ni Kalou? Ko Jisu Karisito (Joni 6:31-51)! Sa qai cava beka nai vakaraitaki ni ka e a tau sobu mai lomalagi? Ko Jisu Karisito.

"Kevaka me laiva na noda vakasama me dei tikoga vei Jisu, ena lako mai vei keda ko koya me vaka na uca, me vaka na uca taumada kei na uca taumuri ni tau mai ki vuravura. Me vaka ni luve ni yalododonu ko koya ena cabe cake ena tabana vata kei na nona veivakabulai." Manuscript Release #241, p. 7 (Letter 106, April 2, 1908).

Na tau tiko ni uca taumada e vakaraitaki Jisu na Qasenivuli ni vakavuvuli, se i tukutuku ni yalo dodonu me vaka na yalododonu. Ia na cava o nanuma me i vakaraitaki ni kena tau tiko na uca taumuri oqo? Ena vakaraitaka tiko na veika e baleti Jisu se nonai vakavuvuli se i tukutuku ni yalododonu i Jisu Karisito.

Sa rawa talega me da raica enai volatabu ni uca taumuri e kenai balebale talega "Nai tekitekivu ni kaci vakadomoilevu" (Testimonies, vol 1, p. 183). (Nanuma: E tiko talega eso nai tukutuku era tukuni kina nai balebale ni uca taumuri era vakasoqoni vata mai me rauta e 35 na drauni pepa, mo qai kerea mai ena address e toka e liu kevaka ko vinakata me dua na nomu.)

Eda sa qai raica rawa eke ni uca taumuri ei vakatakilakila ka vakaraitaka tiko na kena sovaraki sobu mai ni Yalo Tabu, nai ukuuku ni agilosi ni Vakatakila 18, nai tukutuku ni yalododonu i Jisu Karisito, nai serau rarama mai vua na luve ni yalo dodonu, na tegu vakalomalagi, na miramira ni loloma vakayalo, na veivakabulabulataki mai nai serau i Jisu, kei nai vakatekivu ni kaci vakadomoilevu.

Na i balebale oqo ni uca taumuri e vuqa sara mai kena i balebale mai na kena sovaraki walega ni Yalo Tabu. E rau tautauvata sara ga kei na waiwai ena vosa vakatautauvata baleti iratou na yalewa lewe tini. Na waiwai e kenai balebale na "Yalo Tabu" (Christ's Object Lessons, p. 407). E kenai balebale talega na "Loloma" (Testimonies, vol 3, p. 138). E vakaibalebaletaki talega me i "Tovo" se i "Vakarau" e yalododonu i Jisu Karisito (Testimonies to Ministers, p. 234). Eda sa qai raica oqo ni "Waiwai" e tukuni ena vosa vakatautauvata ni yalewa lewe tini e levu cake sara na kenai balebale mai na Yalo Tabu ka vakatalega kina na tau mai ni "Uca Taumuri".

Na uca taumuri e i vakatakarakara ka vakaibalebaletaki kina e levu tale na ka mai na kena sovaraki walega na Yalo Tabu. Me vaka ena gauna eda wilika kina na ka e baleta nai tekivu ni kaci vakadomoilevu se “Na Veivakabulabulataki” se i tukutuku ni yalododonu i Jisu Karisito eda kila sara ga ni oqo e rawa me vakaibalebaletaki talega ena kena sovaraki mai ni uca taumuri. Ia na Yalo Tabu sai koya nai dola se ki ni kena rawati ni veivakalougatataki mai lomalagi.

Ke sega na Yalo Tabu, eda na sega ni rawata na uca taumuri, ena sega na noda i ukuuku, ena sega ni dreti keda ki nai tukutuku dina, ena sega nai serau rarama mai vua na luvei ni yalododonu, ena sega na veivakabulabulataki, ena sega nai tekitekivu ni kaci vakadomoilevu, ena sega na tegu vakalomalagi, se miramira ni loloma mai lomalagi sana sega vei keda o Jisu. Sa na qai yaco kina kevaka sa sega nai tukutuku ni yalododonu i Karisito. Sa na sega ni rawati na uca taumuri kei ira na kena vo.

Me vaka ni ka dina oqo, e rawa vakacava na kena sovaraki mai na Yalo Tabu, loloma vakayalo, na i tukutuku ni yalo dodonu i Jisu Karisito, nai tekitekivu ni kaci vakadomoilevu kei na veivakabulabulataki mai vei Jisu, me ra mai duavata kece me ra i vakatakarakara se i vakaraitaki ni uca taumuri, e rawa beka vakacava oqori?

"Na Kalou sa vakatovolei ira tiko na tamata e daidai me vaka ga na nona a vakatovolei ira na Jiu ena gauna koya. ENA GAUNA E SOLIA YANI KINA NA NONA I TUKUTUKU NI LOLOMA, NA RARAMA NI NONA DINA, SA VAKAUTA YANI KEI NA YALO NI DINA, VEI IKO, IA KEVAKA KO CIQOMA NAI TUKUTUKU, KO SA CIQOMI JISU." Review & Herald, vol 3, p. 38.

Ko sa raica na nodra mai vakanauluvata kina dua ga na i yaloyalo ni duavata? Ena gauna e solia kina na Kalou nai otioti ni nona i tukutuku ni loloma, na rarama ni nona dina. Sa solia yani na Yalo ni dina vei iko enai tukutuku koya, ia kevaka ko na ciqoma nai tukutuku, ko sa ciqomi Jisu talega. Ia ena gauna e solia na Kalou na nona i tukutuku levu ni dina, sai koya na yalo dodonu i Karisito. Sa vakauta tiko yani na kena sovaraki se miramira ni Yalo Tabu ni loloma vei iko enai tukutuku koya. Ia kevaka ko ciqoma rawa nai serau rarama mai vua na luve ni yalododonu, sa na qai rawa mo ciqoma na veivakabulabulataki mai vei Jisu ena lomamu sai koya na vu ni rarama koya. Oqo ena solia vei iko na kaukauwa. Okoya ena rawa kina vei iko ni ko sa tu vata kei Karisito mo qaqa taucoko kina mai nai valavala ca, ka vakasavasavataki kina na nomu i valavala ena yalo dodonu kei na rerevaka na Kalou. Oqori na vua ni yalo dodonu sa na qai vuataki kei nai ukuuku kei na lagilagi sa na qai soli vua na Kalou ni lomalagi, e baleta ni sa kunei ko Jisu ena nomu bula. Ko sana sega kina ni rawa mo kinoca se tabonaka na domomu ena nomu sa na dolava na gusumu vakalevu ka tukuni yalotaka, kacivi ira kece tiko na tamata me ra tawasei ira tani vakarawarawa mai na kedra i sema vata kei Papiloni se na kedra i sema mai na kena butobuto, ka me rawa talega vei ira me ra rawata na kalougata talei oqo ena nodra vakanamata tiko vua na noda i vakabula kei na kena bulataki tiko na lagilagi ni dina oqo ena nodra bula.

Ia kevaka e saqati nai tukutuku talei ni yalo deodonu i Karisito? Sa na qai sega na tegu, se miramira ni loloma vakalomalagi me vakabulabulataki na yalomu. Oqori ko sa na mamaca tu ga ka sega na vuamu me vaka na vei Delana mai Kilipoa (Testimonies to Ministers, p. 413). Ia kevaka e saqati nai tukutuku tale oqo ni yalododonu i Karisito, sa sega ni rawati edua na tegu se miramira ni loloma vakalomalagi me vakabulabulataka na yalomu. Ia ena sega ni rawati e dua nai serau rarama, okoya ena vakararamataka na yalomu, oqori ka ko na lako tikoga kina vakamataboko ena loma ni butobuto loaloa, ia na vua ni valavala ca ena vakaraitaki okoya ena solia kina na lagilagi vei setani (Juta 3-4, 10-13; SDA Bible Commentary, vol 7, p. 957; Review & Herald, vol 5, p. 9). Kevaka e saqati nai tukutuku talei oqo ni yalododonu i Jisu Karisito, ko sa na cala talega ena kena sa sega ni ciqomi na uca taumuri, na kaci vakadomoilevu, kei na Yalo Tabu. Ia mai na noda sega ni ciqoma na Yalo Tabu, ko sa na yaco talega mo sega ni ciqomi Karisito okoya e mai sosomitaki koya tiko na Yalo Tabu. Ia mai na nomu sega ni ciqomi Karisito. Ko sa na sega talega ni ciqoma na tamana okoya e mai sosomitaki koya ko Karisito. Ia ni da sa sega ni ciqoma nai tukutuku oqo, na cava tale beka e se vo tu me na vakabulai iko mai na veivakarusai rerevaki oqo? Na kenai sau - e sega - sa qai kenai balebale na veika kece oqori e vakatau vakatabakidua sara ga mai na kena ciqomi nai tukutuku ni uca taumuri ni yalo dodonu i Jisu Karisito.

"Ena gauna sa bulataki kina na dina kei na kena vei gaunisala kece ena veivanua kecega, sa na qai cakacaka vei ira na agilosi me vaka na nona cakacaka ena siga ni Penitiko, kei na yalo era na veisautaki vakarawarawa ka me rawa me vakamatatataki na nona cakacaka na dina taucoko me vaka na kena vakaraitaki ni nona lako sobu mai na Yalo Tabu." Special Testimonies, Series B#7, p. 63.

"`Na [Yalo Tabu] ena vakarokorokotaki Jisu.' `Sai koya oqo na bula tawamudu mera kilai kemumi na Kalou dina duadua ga, kei Jisu Karisito okoya ko ni a talamai.' Na Yalo Tabu ena vakarokorokotaka na Kalou ena nona Vakatakila na nona i tovo kivei ira na nona tamata, me rawa kina me yaco na Kalou me ka e bibi duadua era taleitaka kei na kena vakaraitaka vakamatata na nona i tovo ena nodra bula. Era raica vinaka sa ra tu ga ni sega nai valavala dodonu e tu ena noda vuravura, ia na nona ga. E sega na ka vinaka e tu ena vuravura oqo, ia era taka kecega mai vua. Ena gauna e a sovaraki mai kina na Yalo Tabu mai cake ena siga ni Penitiko. Na lotu e a vakasinaiti ena rarama. Ia o Karisito na vu ni rarama koya. Na yacana era vakatusa na yame kecega. Ia na nona loloma e a vakasinaita na lomadra kecega. Sa na qai yaco ena gauna ena lako sobu mai kina na agilosi oqo mai lomalagi, sa levu na nona kaukauwa, a sa rarama ko vuravura ena nonai ukuuku. Me vukei ira na nona tamata na Kalou me ra raica ka kila talega na cava na Dina." 1888 Materials, vol 3, p. 1017 (Letter 25b, August 30, 1892).

Ia ena gauna e a sovaraki mai kina na Yalo Tabu ena uca taumada ena siga ni Penitiko, na lotu e a vakasinaiti ena rarama e kena usotu ko Jisu. Ia na cava ena yaco ke sa na tau mai na uca taumuri e daidai? Io era na vakasinaiti tale na nona tamata ena rarama kei Jisu nai vurevure ka usotu talega ni rarama koya.

"Au a sa tukuna oti ena bose ni General Conference ni 1888, ni sa dodonu me a dua na rarama talei me nodra na tamata ni Kalou me vaka ni ra volekata sara tiko yani oqo na i otioti ni gauna kei vuravura, sai koya oqori na agilosi sa lako sobu mai lomalagi vata kei nai tukutuku - a sa rarama ko vuravura ena nona i ukuuku." Last Day Events, p. 64 (Letter 22, January 18, 1889).

Na gaunisala duadua ga e rawa me cakacaka kina na Yalo Tabu sai koya "Na Dina". Okoya oqori sa dodonu kina na uca taumuri me tau mai vata kei na dua nai tukutuku dina, ia nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito. E a tovolea ko Ellen White me vakayadrati ira na tamata ni Kalou ena vuku ni dina oqo ena yabaki 1892. E a kaya kina ko koya vakaoqo.

"Na gauna ni vakatovolei sa tu oqo e matada, na kaci vakadomoilevu, se nai tekitekivu ni uca taumuri nei koya nai katolu ni agilosi sa tekivutaki oti, ena kena sa mai Vakatakilai na yalo dodonu i Karisito, na i vakabula dauveivosoti. Oqo nai vakatekivu ni nona rarama na agilosi okoya ena mai vakasinaiti vuravura ena nona i ukuuku." SDA Bible Commentary, vol 7, p. 984.

Sa levu na veiyabaki eda sa waraka tiko mai, ka da sega ni kila tiko ni uca taumuri se na kena sovaraki mai na Yalo Tabu, e tiko ena i tukutuku ni yalododonu i Karisito? Sa vuqa na yabaki eda sa vakacalai tu kina me da nanuma ni sega ni dua kedrau i sema nai tukutuku ni yalododonu i Karisito, kei na uca taumuri, se na kena sovaraki sobu mai na Yalo Tabu? Sa vuqa na yabaki eda sa vakau tani kina ki na ka e sega ni dodonu ka da sa vakacalai tu kina me da nanuma ni ka ga meda cakava oqori, me da masuta ga na Yalo Tabu ka me sovaraki mai vei keda, ia ena gauna vata koya, meda lecava tu ga kina nai tukutuku ni yalododonu i Karisito ka vakakina na sovaraki mai ni Yalo Tabu enai tukutuku? Oqori sa na rawa me na tau wavokiti keda tiko na "Uca Taumuri" ka da sega ni vakila ena vuku ni noda mataboko tu ga.

"O ira walega era sa bulataka tiko na rarama ena gauna oqo, sa rawa me ra na ciqoma na rarama e levu cake, ka vakavo kevaka eda toso cake tiko ena veisiga nai vakarau ni bula vakarisito bulabula kei na kena cakacaka, eda na sega ni na vakila nai vakaraitaki matata ni Yalo Tabu ena uca taumuri. Sa na rawa me na tauci ira era tiko vakavolivoliti keda, ia eda na sega ga ni na vakila se ciqoma rawa." Testimonies to Ministers, p. 507.

"Kina nona lotu, na Lotu ni Kavitu ni lesu vakarua mai, mai vei rau ko Talatala Waggoner kei Jones. Na i tukutuku oqo, me a kauta mai na nona kilai ka laveti cake kina na noda i vakabula okoya nai soro ni nodai valavala ca na kai vuravura taucoko. E mai vakaraitaka na vakabulai ena vuku walega ni vakabauta kei na kenai vakadei. E sureta na tamata me ra ciqoma na yalo dodonu i Karisito, okoya e sa vakayacori ka vakaraitaki ena vukuni talairawarawa ki nai vunau kece ni Kalou. Era lewe levu era sega ni rawa mera raici Jisu, era gadrevi me ra vakanamata vakadodonu vei koya, na nona cecere, kei na nona loloma e sega ni se bau veisau vei ira na tamata. Na kaukauwa kece sa soli ki na ligana me rawa me vota yani kina na nona loloma uasivi vei ira na tamata, solia wale yani nai loloma talei duadua ni nona yalododonu vakai koya ki vei ira na tamata malumalumu. Sai koya oqo nai tukutuku e gadreva na Kalou me soli yani ki vuravura. Sai koya nai tukutuku ni katolu ni agilosi, okoya ena kacivaki vakadomoilevu ka rau na duavata kei na kena sovaraki ni Yalo Tabu kei na kena kaukauwa." Testimonies to Ministers, p. 91-92.

Nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito e lako vata kei na talairawarawa ki nai vunau kece ni Kalou. Oqo e okati kina nai nakinaki ni veivakabulai okoya e a vakatekivutaki mai na gauna e a lutu kina na tamata mai nai valavala ca, ka me vakabulai keda mai nai valavala ca, ka kauti keda meda duavata kei na loma ni Kalou. Oqori sa na rawa meda raica nai nakinaki ni veivakabulai, sai koya e kena usotu kece ko Jisu Karisito na noda bete levu e dodonu talega me tiki ni uca taumuri.

"Nai tukutuku ni kosipeli ni nona loloma e a sa dodonu me soli kina nona lotu na kena matata ni kena duidui me rawa kina vuravura me kakua ni na kaya tale na Lotu ni Kavitu ni lesu vakarau mai mera vosataka tiko nai vunau nai vunau. Ia era sega ni vakatavulica se vakabauti Jisu." Testimonies to Ministers, p. 92.

Oqo na vuna nai tukutuku oqo e soli kina ki na lotu. Lotu kavitu ni lesu vakarau mai era kila ka kasa e lomadra nai tukutuku ni katolu ni agilosi era kila nai vunau, era kila na siga tabu, era kila na ka e baleta nai Vakatakilakila ni manumanu. Era kila na ka e baleta na veilewai, okoya ena lutuki ira era rawata nai Vakatakilakila. Ia ko ira era sega ni vakararai se vunautaka na turaga ko Jisu. Era kila na siga tabu dina, ia era sega ni vunautaka na turaga ni siga ni vakacecegu.

"Ia oqo sa sasaga kaukauwa sara nei setani me vakabutobutotaka na rarama mai vei Jisu ka liutaki ira na tamata me ra rai ga vei ira na tamata, ka vakabauta na tamata ka mera vakavulici mera kila ka waraka na veivuke mai vei ira ga na tamata e vuqa na yabaki na lotu sa rai tikoga kina tamata ia ka sega ni rai tikoga vei Jisu. Okoya na usotu ni noda vakanuinui ki na bula tawamudu. Sa vakakina, na Kalou e solia vei ira na nonai talai nai tukutuku e vakaraitaka na dina sa tu vei Jisu. Sai koya nai katolu ni tukutuku ni agilosi ena kena matata kei na dina taucoko." Selected Messages, book 1, p. 93.

E rawa vakacava nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito me vakatokai talega me i tukutuku ni katolu ni agilosi ena kena matata kei na dina se na kena taucoko (Selected Messages, book 1, p. 372)? Ia e rawa beka vakacava nai tukutuku ni uca taumuri oqo me rau mai duavata kei na i ukuuku ni agilosi ni Vakatakila 18?

"Nai ukuuku ka rarama mai ena matai Mosese e a i vakaraitaki ni yalo dodonu i Karisito enai vunau. Nai vunau vakataki koya ena sega na kenai ukuuku, ia okoya duadua e vakaraitaka o Karisito. E sega vua na kaukauwa me veivakabulai ka sega na kenai ukuuku me vaka e vakaraitaka o Karisito okoya e sinai tu ena yalododonu kei na dina." Selected Messages, book 1, p. 237.

Kevaka me vunautaka nai vunau enai katolu ni tukutuku ni agilosi, ka meda laveta cake tiko na siga ni vakacecegu, ka sega ni da laveta cake na turaga ni siga ni vakacecegu, ena gauna vata koya, na tamata era na raica ni sega na kena bibi me maroroi kina nai vunau, baleta e sega na kena rarama, ukuuku, e sega kina na ka me dreta na yaloda ena yasana ka dua kevaka eda vunautaki Karisito walega ka sega ni kauta vata kei na kena i sema oya nai vunau vata kei Jisu, na tamata era na sega ni raica nai ukuuku kei na lagilagi, ka na yaco mera na sega ni raica rawa nai tovo dina nei Karisito.

Okoya gona kevaka eda vunautaki Karisito ka sega kina nai vunau, ena sega ni dua ena kau mai vei Karisito, baleta ni sai koya ga nai vunau e biligi keda na tamata i valavala ca vei Karisito (Selected Messages, book 1, p. 241). E vei beka na vanua erau mai duavata kina na i vunau kei Jisu? Io ena kauveilatai (Selected Messages, book 1, p. 240-241; SDA Bible Commentary, vol 5, p. 1133).

Ena kauveilatai e a vakaraici Jisu na tamata i valavala ca ka kaya tu ena lomana, na cava me mai mate kina na tamata oqo? E baleta nai valavala ca. Nai valavala ca sai koya na vuna e dodonu me mate kina ko koya. Na cava nai valavala ca? Na talaidredre ki nai vunau (1 Joni 3:4). Nai vunau cava? Nai vunau e tini.

Sa qai vakatekivu ena gauna koya na tamata i valavala ca me rai ki nai vunau oqo e tini ka vakila ni a sega ni a maroroya tiko, sa yaco kina me i valavala ca, ka dodonu kina me mate. Ia e raica tiko ni o Karisito e sega ni valavala ca, ia na cava na vuna me mate kina ena kauveilatai? E baleta, na tamana e talai mai Jisu me vakabulai ira nai valavala ca mai na i totogi ni mate.

Sa qai tekivu na tamata i valavala ca, me vakila na loloma levu e solia tu vua na Kalou na tamana e vuku ni nona vakatala mai na luvena e duabau ga ka vakatubura, me yaco me veisosomitaki enai totogi ni valavala ca ka vakatalega kina vei Jisu. Ena nona loloma levu vua na tamata i valavala ca, me rawarawa ni vosota kina na madua ni kauveilatai. Sa qai vakatekivu talega vua me vakila kevaka e sega ni dua e voroka nai vunau ni Kalou ke a sega ni donu me mai mate ko Jisu.

Na tamata i valavala ca, e sa raica talega, ni baleta ni a digitaka me valavala ca, sa cala kina okoya ena nona vakota nai vakabula ena kauveilatai ka vakamatei koya. Ena nona vakilaiyalona oqo, sa yaco me voroka na yalona, ka kevaka e sa na sega na veivosoti ni nona i valavala ca? E sana yali vakadua ko koya. Sai koya na gaunisala ni veivakabulai ko Karisito na noda i vakabula, na keda i sosomi, kei na bete levu ena mata ni Kalou ena vuku ni kena bokoci nai valavala ca sa mai vakatekivu me dolavi e matana. E sa raica okoya ni ko Jisu duadua nai nuinui ni veivakabulai, nai sema dina ena kedrau maliwa na Kalou kei na tamata, okoya duaduaga e rawa me vakavinakataka tale na vanua sa vakacacana tu nai valavala ca ka kauti koya lesu tale me qarava ka duavata kei na Kalou kei na nona i vunau talega (1 Joni 1:9).

Ia mai na nona loloma vua na Kalou kei Jisu, sa digitaka kina na tamata i valavala ca oqo me kakua ni voroka tale nai vunau ni Kalou, ena rawa vakacava? E a vakananuma tiko, e rawa beka meu kua ni valavala ca tale? E a vakananuma ni a rawa vakacava vei Karisito ena nona tiko voli e vuravura me rawata na veivakatovolei ena kena veivakatagedegede. Sa qai tekivu me kila,ia ena vuku duadua ga ni vakabauta. Karisito e dau vakararavi vakatabakidua ga vua na tamana me rawata mai kina na kaukauwa kei na loloma. Ena nona qaqa mai na veivakatovolei kei nai valavala ca. Karisito e qaqa mai na sasaga kecega nei setani ena muria ka dau cakava talega na loma i tamana. Sa na rawa kina vua na tamata i valavala ca yadua, ena nona bulataka tiko na vakabauta na Kalou me vakataki Jisu, e na soli vua na loloma kei na kaukauwa mai vua na Kalou ena vuku i Jisu me rawata, duavata kei koya, me kaukauwa mai na veivakatovolei ka qaqa mai na sasaga kecega nei setani ena nona muria ka cakava na loma ni Kalou.

Ia ena loloma vua na Kalou kei Jisu Karisito okoya ka talai koya mai, na tamata i valavala ca, sa sega ni veitaratara kei Papiloni se dua na kena butobuto, kei na yalo dodonu i Karisito sa yaco me nona ena vuku ni vakabauta. Nai vunau ni Kalou sa volai tu ena yalona kei na lomana. Na Kalou sa yaco me tamana ka ra sa yaco mera luvena (2 Koronica 6:14-18).

E rawa beka mo vakatekivu mo kila ni gauna e sega kina ni duavata. Edua kei nai naki ni qaqa mai nai valavala ca kecega ena bula oqo, ni se bera mai o Karisito, e ra sega walega ni cata nai vunau ni Kalou, ia era cata talega na Kalou na tamana, nona i valavala kei na nona matanitu, okoya e kunei ena nona i vunau (Steps to Christ, p. 60). Era sa cati Jisu talega kei na na nona yalo dodonu (Review & Herald, vol 4, p. 148-149), ka ra sa besetaka talega na loloma levu ka sega ni vakaiyalayala mai vei rau na Kalou na tamana kei na luvena. Sa na qai yaco kina o setani me tamadra kei na mate tawamudu kei na rusa sa na nodra digidigi kei na vanua me nodra.

Sai koya oqo na vuna e a caka kina nai vunau me biliraki keda kina vua na nodai vakabula. Baleta, o Karisito okoya nai valavala dodonu ni vunau (Selected Messages, book 1, p. 239) kevaka e na sega ni laveti cake vei ira na tamata ena nodrau semati vata kei nai vunau, na tamata ena sega ni raica rawa e dua na kena yaga me ra ciqoma me vaka e dua na dina. Se mera bulataka tiko. Oqori na vuna e vakasalataki kina.

"Ena gauna kecega me dau tukuni kina nai vunau vei ira na tamata, sa dodonu vua na Qasenivuli ni dina me dusia tikoga nai tikotiko vakaturaga ka wavokita tu na drodrolagi ni veiyalayalati, na yalo dodonu i Karisito, nai ukuuku lagilagi ni vunau ko Karisito. E a lako mai me vakalevulevuya nai vunau ka cakava me ka e vakarokorokotaki. Me vakayacori me duatani na kena i rairai me rawa me raici ni sa veitavaki na loloma kei na dina, sa veireguci na yalododonu kei na veivinakati." SDA Bible Commentary, vol 5, p. 1133.

Na cava nai vakatakarakara ni drodrolagi? Na yalododonu i Karisito, ena gauna cava e dau kune kina na drodrolagi? Na drodrolagi edau laurai ena rarama ni matanisiga vata kei na miramira ni uca e rau lako vata ena dua vata ga na gauna. Io na miramira ni uca taumuri sa tu ena loma ni tukutuku ni yalododonu i Karisito.

"Ia ena nodra lewe levu, na ka era tukuna e a vakaoqo. `Eda na sega ni laiva na tamata oqo me lewai keda tiko,' Peali, Peali okoya eda digitaka. Na noda lotu e lewe levu vei keda ena tautauvata sara ga kei na nodra lotu vukitani na Isireli, baleta ni ra lomana na nodra gaunisala ga vakai ira, ka besetaka ni muria na nona sala na Kalou. Na lotu dina, na lotu duadua ga vakaivolatabu, okoya e vakatavulica na veivosoti e rawa walega ena vuku ni vakabula, okoya e a vakaimatei. Ka vakaturi cake tale mai na mate okoya ka kacivaka na yalododonu ena vuku ni vakabauta ni luve ni Kalou. Okoya ka sa mai beci, vosataki, vakalialiai, ka besetaki." Testimonies to Ministers, p. 467-468.

"Na noda vakadredretaka meda biuta laivi na veivakasama kei na veivakananu e dau tu vei keda e liu ka da ciqoma na dina oqo. E a vakavuna na yalo ni veisaqasaqa vei ira e lewe vuqa mai Minneapolis ena kena saqati nai tukutuku ni Kalou mai vei rau ko {E.J.} Waggoner kei {A.T.} Jones. Ia mai na veivakayavalati nei setani, e a rawata okoya me sogota tani vei ira edua nai wase levu mai vei ira na nona tamata na kaukauwa levu ni Yalo Tabu okoya e gadreva vakalevu na Kalou me solia vei ira. Na noda meca e a tarovi ira mera kakua ni rawata nai vakatagedegede mera yacova, ka nodra, ena kena kau nai tukutuku ni dina ki vuravura taucoko. Me vaka na nodratou kacivaka nai apositolo ena siga ni Penitiko. Na rarama me a vakararamataki vuravura taucoko ena nona i ukuuku e a mai biliraki tani, ia mai na ka era a vakayacora oqo ko ira na tuakada sa yaco me dua na kena i wase levu me vunitaki mai vuravura taucoko." Selected Messages, book 1, p. 234-35.

"Na Kalou sa dau vakaraitaki koya vakavuqa ena veigauna ena gaunisala e dau kilai rawarawa kina mai Battle Creek se General Conference. E a sa solia oti nai wase levu ni nona Yalo Tabu ki vei ira na vakabauta mai kea....E so era sega ni vinakata na sovaraki mai oqo ni Yalo Tabu, ia enai vakarau ga ni nodra bula vakatamata era vakaraitaka ka kaya, oqo eka ga ni yavalati ni yalo, `e sega ni Yalo Tabu, e sega ni miramira mai lomalagi ni uca taumuri.'...

"Ia, na veivuravura kece era tu ena lomalagi, era ai vakadinadina ena vuku ni cakacaka veivakamaduataki levu e a vakayacori vei Jisu Karisito ena Yalo Tabu. Kea tu e na matadra ko Karisito ena siga koya, ke ra a cakava talega vei koya nai vakarau vata ga era a cakava na Jiu ena nona a mai mate....

"O cei sa na qai kila na veika kece au sa vola?...Na turaga sa lako tiko mai, ia ko ira era tosoya tikoga na nodra biliraka laivi na rarama vakaitamera oqo, ka a solia mai na Kalou mai Minneapolis, ko ira era sa sega ni vakamalumalumutaka rawa na yalodra vua na Kalou. Era muria tikoga na sala ni veisaqasaqa, ka ra kaya tikoga, o cei na turaga e dodonu meu muria na nona vosa? Na kuila era colata o ira era na kacivaka nai tukutuku ni katolu ni agilosi e a sa mai tavuloni ena dua tani tale nai roka okoya sa mai vakamatea vakadua. Sai koya oqo na ka sa caka tiko. E rawa beka vei ira na noda e daidai mera vakadeitaki ira tu ena dina?" Last Day Events, p. 62-63 (Letter 6, January 16, 1896).

Sa na rawa talega vei ira nai Liuliu ni Lotu ni Kavitu me vakayacora vei Jisu na veika vata ga era cakava vua na i Liuliu ni Lotu vaka Jiu. Na cava beka era cakava na Jiu vei Jisu Karisito? Era a vakamatei koya, ka digitaki parapa - okoya e a tukuna tiko ni o okoya na Karisito dina. Era sa qai cata na Karisito dina ka ciqoma na Karisito vakai lasu!

O ira nai Liuliu ni Lotu Kavitu era sega ni ciqoma nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito vakataki ira. Ia era sa mai tovolea me ra ubia nai tukutuku talei oqori ena dua tale na ka me kidomoka ka vakamatea vakadua. Ia era a sega walega ni cata nai tukutuku nai Liuliu ni Lotu era cata talega na uca taumuri, nai tekitekivu ni kaci vaka domoilevu, na Yalo Tabu, kei Jisu -- ia, e dua talega era a cati koya. Era a cati koya na tamata e a tukuna tiko vei ira me ra ciqoma nai tukutuku koya. Ocei beka oqori? Ko Ellen white! Sa na matata sara vei keda ni o ira nai Liuliu ni Lotu era sega walega ni cata nai tukutuku kei na kena veivakalougatataki e tu kina, ia, e ra cata sara ga na parofita ni Kalou kei na yalo ni parofisai.

"...Na Yalo ni Kalou e a tu e keya me tukuna vei ira ni ra a cakava tiko, se a sega beka? Ia ena gauna era sega ni ciqoma kina na kaci vakadomoilevu, nai vakavuvuli ni yalo dodonu, ka vakina na yalo ni Kalou mai vua na nona parofita, e a tucake tu ekeya ka a tukuna vei keda na ka eda a cakava tiko, sa qai vakacava? Isa era a biligi koya vakatikitiki na parofita oqo vata kei ira na kena vo." 1893 General Conference Bulletin, p. 183.

E a sega li ni ra a tosoya tikoga nai Liuliu ni Lotu na nona cakacaka na tevoro ena nodra tovolea me vakamatea vakadua nai tukutuku talei oqo? Kei na nodra tovolea me tarova na kena tau mai na uca taumuri vei ira na tamata ni Kalou, sega li ni ra tomana tikoga me tovolea me tarova na kena vakarabailevutaki ni kaci vakadomoilevu, ka vakakina na kena sogoti ni cakacaka. Sega li ni tomani tikoga na bokoci ni Yalo Tabu mai na lotu, me rawa kina na vuravura me kakua ni vakasinaiti ena kila ka ena gaunisala ni veivakabulai? E a veivakasalataki ko Ellen White ena 1895, yalo vinaka ka wilika vakamatata.

"Na lotu vakai vola tabu ena mai vakaraitaki ena vuravura oqo, me rawa kina ki na veiyalo me ra kilai Karisito na rarama kei vuravura. Ena gauna e vakaraitaki kina na rarama, ena nomu muria tikoga na rarama koya, sa na yaco vei keda me drotaka rawa na butobuto kecega, e baleta ni sa kaya oti ko koya.” Okoya sa muri au ena sega sara ni lako ena butobuto ia ena tu ga ena rarama na i serau ni rarama ni bula e cila mai na turaga ko Jisu sa mai rawata kina na kawa tamata me ra digitaka na vanua, mera veivaluvaluti vakaukauwa kina ka qaqa mai na kaukauwa ni butobuto. Na rarama lagilagi oqo e vakaraitaka na kena levu ni katuba ki na matanitu ni noda turaga kai vakabula Jisu Karisito. Ni da lako tiko ena kena rarama, eda na raica na kenai curucuru sa vakarautaki oti tu mai keya. Okoya na turaga ni valu levu (General) e sega ni liutaki ira tiko e vica walega na soita ia na kavetani ni valu ni Kalou sa liutaki ira tiko edua na mataivalu levu, e wili ruarua kina lomalagi kei vuravura ki nai valu. Era sa lako vakadodonu tiko ki na dua na qaqa lagilagi na vei sotia yadua mera tokara na nodrai yaragi vakalou, ka valu vakaukauwa, vakila tiko ni sa valu sara tikoga ena matadra na veivuravura tale eso ka da sega tu ni raica. Ia ko ira na mataivalu ni Kalou kevaka era muria na vosa ka talairawarawa. Era vakila na cakacaka kaukauwa ni Yalo Tabu ena nodra bula me ra cakava na cakacaka ni Kalou. Ena vakarokorokotaki na rara ni valu ena vuku ni rarama e cila mai na kauveilatai mai kalivari....

"Nai otioti ni veika kece sara tu oqo e matada. Na Kalou sa tatara tiko ki na veiyalo yadua e dolavi tu me cakacaka kina na nona Yalo Tabu. Sa vakauti ira tiko yani na nonai talai me rawa mera solia yani na i vakasala ki na veivanua kecega. Na Kalou sa vakatovolea tiko na nodra yalo dina na nona veisoqosoqo lotu, kei na nodra vakarau tu mera solia na nodra talairawarawa ki na veiliutaki ni Yalo Tabu....Ko ira era sega ni ra soli ira ki na veivakauqeti ni Yalo Tabu sa na totolo sara ni yali tale na veivakalougatataki e a soli mai ena gauna e a ciqomi kina na dina oqo mai lomalagi. Era sa na lutu ki na dua na batabata, bula sega ni vakayalo, sa yali mai na nodra nanumi na veiyalo era yali tu. Ka ra sa vakayalia na loloma ka tu vei ira eliu. Ka qai kaya vei ira ko Jisu Karisito, `Mo nanuma ga na ka ko sa lutu tani mai kina, ia mo veivutuni ka cakava na cakacaka taumada. Ia kevaka sa segai kau na lako vakasauri mai vei iko ka kauta tani na nomu i tutu-ni-cina mai na kena tikina kevaka ko sa sega ni veivutuni.' E na kauta tani na nona Yalo Tabu mai nai soqosoqo lotu ka solia vei ira era taleitaka.

"E sega tale ni dua na kenai vakadinadina e levu cake mai vei ira era sa ciqoma e levu na rarama era sega ni bulataka na rarama koya, me vaka na kena a soli vei ira. Ena nodra sa bese ni vakacilava yani na rarama koya vei ira era tu ena butobuto, ka vakaotia na nodra gauna kei nai gu ena nodra marautaka tu ga na veika e caka tu me vaka ga me kenai vakarau. Kei na kena i qaraqaravi. Vakasamataki ni cakacaka e loma, na savasava e dodonu me rawati sa sega ni kauwaitaki. Sa yali mai na duavata kei na Kalou ka sa sega ni vunitaki rawa. Na rarama sa vaka e buto mai ka yali yani, na i tutu-ni-cina sa kautani. Sa rui levu na ka e vakayacori tiko e na lewa sa vakatamata, mai vei ira e sega ni solia vei ira na Kalou na nona vuku baleta era sega ni vakila na kena gadrevi na vuku mai cake...."

"Na lawa kei na kena vei lewa sa caka oti tu ena loma se na ulu ni cakacaka, okoya ena vorolaki vakadua me yaco me matailalai ka vurumemea....Tamata e sega ni dodonu me vakatulewa, kevaka me vakadreti vata mai vakaukauwa na veiwa kece, kevaka me vakamatailailaitaki sara na lewa, ia kevaka era vesuki tiko vakaukauwa na tamata cakacaka vakavoleka ki na lewa vakatamata, e lewe levu ena vakayavalati ira na Yalo Tabu ni Kalou, ka ra na basuka nai vesu ka kacivaka na nodra galala ena vuku i Karisito Jisu....

"Na Kalou ena cakacaka ena lomadra na tamata yalo malumalumu ena veivanua. O ira era sega ni se bau vakila na tatibi serau ni rarama okoya e a vakararai tu kina rarama ni dina ena dua na gauna balavu ka ra bese tu me ra vakatorocaketaka se vakavinakataka e lewe levu e na raici ni ra cici vaka se vaka, vakayalo qaqataki mai vua na Yalo Tabu ni Kalou me kauta yani na rarama vei ira na tamata. Na dina, na vosa ni Kalou, ena vaka edua na bukawaqa ena suidra, vakasinaiti ira ena gagadre katakata me tukuna vei ira era dabe tiko ena butobuto. E ra lewe levu, ena kedra maliwa sara ga era sega tu ni vuli, ena gauna oqo era sa kacivaka tiko na vosa ni Kalou. O ira na gone era biliraki mai vua na Yalo Tabu me ra toso ki liu ka kacivaka nai tukutuku mai lomalagi. Na Yalo Tabu sa sovaraki sobu mai vei ira era gadreva na nona veivukei ka kolotaka laivi yani nai valavala vakatamata na nona lewa ni veivakaduavatataki, kei na nona i vakarau ni nuiqawaqawqa. Era na kacivaka na dina ena kaukauwa levu ni Yalo Tabu. Vuqa vakavuqa era na ciqoma na vakabauta ka ra na duavata kei na mataivalu ni Kalou....Na veimaroroi era veivesuki tu kina na i vakatawa ni sipi lasulasu, vesuki ira tu kina na nodra qele ni sipi ena yali mai. Era na udolu vaka udolu era na kalawa tani mai ki na rarama ka mai cakacaka me vakatetei yani na rarama." Review & Herald, vol 3, p. 272-273, 275 (July 16 & 23, 1895).

Ena rawa beka vakacava na buturara ni valu oqo me vakalagilagi? Ena rau cila mai kei na rarama mai na kauveilatai mai kalivari. Ia na cava ena yaco me kavoro ka vurumemeataki? Na lotu taucoko kei na kei kena i tuvatuva ni lewa (Organization) okoya ka lewai ira na lewena ena lawa vakatamata kei na kenai vakarau. Ia o cei beka ena sovaraki kina na Yalo Tabu? O ira kece era ciqoma na nona veivakayavalati, ka ra biuta laivi na lewa vakatamata, kei na kena vei lawa era vauci tu kina, kei nai vakarau sega ni tudei.

E rawa beka e dua me lewe ni dua na Lotu e vesuki ira na lewena vakavoleka vei ira na tamata me na rawata na kena sovaraki mai na Yalo Tabu, ena gauna vata era sa tu ga kina ena ruku ni lewa vakatamata? E rawa ni ko ciqoma na bibi ni ka e tukuna ko Ellen White ena vuku ni ka koya? “E lewe levu era vakayavalati mai na yalo ni Kalou me ra basuraka na kedrai vesu kece e vesuki ira tu kina lotu vakatamata koya. Ka kacivaka na nodra dodonu ena vuku i Karisito Jisu!

Ia kevaka era tosoya tikoga nai liuliu ni Lotu ni Kavitu na nodra besetaka nai tukutuku talei oqo, na cava e vakaraitaka na Kalou ena yaco? Ena kautani na nodra i tutu-ni-cina. Sa na kautani na Yalo Tabu mai na lotu ka na soli yani vei ira tale eso. Na lotu ena laveta cake ga nai valavala kei nai vakarau ni soqoni, mai na laveti cake nei Jisu sa na qai toso cake ga na kena buli eso tale nai vakarau vakatamata kei nai vau e vesuki ira tu me ra tiko ga e na lotu oqo, ena basuraki sobu, ka na lewe levu era kalawa mai mera mai duavata kei na mataivalu ni Kalou e tautuba me ra na tusanaka na dina ka ra na sega ni tarovi mai vei ira na tamata.

"Ko ira na tamata oqo (General Conference Leadership) e dodonu mera tu ena dua nai tutu vakatabui, me vaka era domo dina ni Kalou vei ira na tamata me vaka eda vakabauta tu e liu, ni dodonu vua na General Conference me vaka koya. Ia oqori eliu....O ira na tamata oqo, sa dede na tu enai tutu cecere ka vakabauti ena dua na gauna balavu, ena gauna vata oqori era sega ni ciqoma, ka veitaliataka tu ga na rarama e solia mai na Kalou. Ka sa dodonu me kakua ni dua na tamata me vakararavi, se vakabauti ira na Kalou e vinakata mera biu tani...Sa dodonu me dua na veivakavinakataki vou, veivakayavutaki vou me yaco." 1901 General Conference Bulletin, p. 25-26.

"Nai tini ni ka e a yaco ena General Conference sa oti [1901] sa i koya na ka e levu duadua, na rarawa rerevaki levu duadua e yaco ena noqu bula taucoko. E Sega ni yaco na veisau." Manuscript Release #1016, p. 3 (Letter 17, January 14, 1903) (Raica talega - Testimonies, vol 8, p. 231, 105, 98.)

Sa mai tosoya tikoga na Lotu ni Kavitu na nona besetaka na otioti ni tukutuku ni loloma kei na Yalo Tabu me vaka era cakava ena yabaki 1888. Ia mai na levu ni rarawa nei Ellen White e mani vola vakamatata kina na ka e a dodonu me yaco, kevaka walega me ra a muria nai tukutuku ni Kalou, me ra biu laivi, se me ra vakasakei tani nai liuliu ni General Conference, ka me vakavinakataki cake ka vakavoui na yavu ni Lotu me rawa me cakakcaka ena ruku ni lewa ni Kalou kei na nona i tuvatuva.

"Kevaka e a vakayacori na cakacaka taucoko ena bose ni General Conference mai Battle Creek, ia, ke a sa vakakina, me vaka ga na nona lewa na Kalou me yaco vakakina, na kena cukiraki ni qalau ni yalomudou mai vei ira e tu ena ligadra na vakatulewa me ra liutaka ena nodra vakamalumalumutaka na yalodra ena yalo ni cakacaka ni vakatutusa kei na veivakatabui ke ra a solia nai vakadinadina ni ra sa ciqoma na veivakasalataki kei na veivakaroti, e solia mai na Kalou me vakadodonutaki kina na nodra cala, ke a sa kunei e dua na veivakabulabulataki levu duadua me yaco, me vakatekivutaki sara ga mai na siga ni Penitiko.

"Isa, ke a sa yaco edua na cakacaka levu ka veivakakurabuitaki ena vukudra na lewe vuqa era a vakasinaiti Battle Creek ena General Conference ni 1901. Kevaka walega me ra a duavata nai Liuliu ni nodra cakacaka ena nodra veitauriligataka. Ia na cakacaka kece e a waraka tu ko lomalagi taucoko me vakayacora ena gauna era sa vakarautaka oti kina na tamata na kena sala, e a sega ni vakayacori, baleta ni ra a soqota nai Liuliu ni Lotu na Katuba ka lokata vakadua me kakua ni rawa vua na Yalo Tabu me curu yani. E a ma i yaco me tagutuvi vakasauri nai vakarau ni sorovaki bula vua na Kalou. Kei na veiyalo kece e dodonu me ra mai vakasavasavataki mai na vei ka ca, sa vakayaloqaqataki me ra ia na cakacala. Na vei katuba era soqolati matua vua na kui vakalomalagi, okoya e a mai taviraka laivi na veika vakatevoro. O ira na tamata era sa biuta wale tu ga na nodra i valavala ca ka sega ni tusanaka. Era laveti ira cake enai vakarau ni caka cala ka ra kaya vua na Yalo Tabu ni Kalou: `Mo sa tei lako mada ga ena nomu sala ena gauna oqo, e na gauna au sa na galala vinaka kina, au na qai kacivi iko yani.'" Battle Creek Letters, p. 55-56 (Letter 23, August 5, 1902).

E sega ni dua na ka e veisautaki, e na bose ni General Conference ni 1903, na Lotu i Kavitu. Era lave ligataka me kakua ni dua na veisau, ka tosoi tikoga me vaka e liu, me tosoi tikoga ena gaunisala ni nona saqati na Kalou kei na besetaki ni nona Yalo Tabu ena uca taumuri. E a vakauta na Kalou nai tukutuku oqo vei ira.

"E lewe vuqa era na sega, sega sara ni rawata na bula tawa mudu, vakavo ke ra raica rawa na levu ni valavala ca e tu enai vakarau ni nodrai valavala, ka ra vakila na kena levu ni nodra vakamaduataka na Kalou. Era sa sega ni dauveiqaravi nei Karisito, baleta ni ra sega ni cakava na nona cakacaka. E a kaya na Kalou, Vunautaka na noqui tukutuku...e lewe levu sa vakadukadukalitaki na nodra vakabauta, esa vakadukadukalitaki na nodra i tuvatuva, e levu era sa vakamaduataka na Kalou, ka ra sa volitaki ira ki nai valavala ca, ia mai na vosa kei na nodra i valavala, era sa vukei ira tale kina eso me ra muria na sala tani era sa digitaka, me yacova ni ra sa sega ni kila na cava na Lotu dina. Era sa volitaka na nodra vakabauta ena veika vakavuravura, ka sa vakalevenitaki tu ena veika e veibasai kei nai valavala dodonu enai matai era a vakila vakalailai na madua ena lomadra, ia era a bese ni lesu tale, ia ena gauna oqo na kaukauwa ni yalodra sa vakarautaki ira tiko kina tawavakabauta vakaloloma, kei na veilewai ni Kalou. Na vakamamasu vakavuqa ni nodrai vakabula e a biliraki tani, na nona loloma e a vakamaumautaki, na nona i solisoli ni loloma ni veivakabulai ka mai vakacabori enai soro tawa cala, e a sega ni ciqomi....

"E ra lewe levu e na loma ni lotu era tamata liumuri ka ra vakamatavulotaki ira tu, ia na Karisito e kilai ira yadudua vinaka sara tu ga, na Kalou sa vakamaduataki ena vukudra na tamata sega ni dina, ko ira, ke a bula vakatamata e vuravura edaidai ko Karisito kera a kacivaka mai `vakoti koya, vakoti koya.'

"Na veika e a vakayacori ena bose ni General Conference e a caka mai Oakland ena yabaki 1903 ena vakavuna na nodra yali e levu na yalo! Ko ira na tamata e a rawa sara tu ga ma ra a tucake tu ena makare ni rarama, ka ra cakava tu na cakacaka bibi vakai talatala ni kosipeli kei na tabana ni tiko bulabula, era sa ciqoma tiko nai tukutuku lasu kei na veivakacalai, okoya e tekivutaka sara ga mai okoya na tama ni lasu, io era sega ni bau vakila ni sa veisautaki ira oti tu." Special Testimonies, Series B#7, p. 11-15 (November 20, 1905).

Na cava ena yaco kevaka me tosoya tikoga na Lotu ni Kavitu na nona i lakolako ena sala koya? Na vukitani vakaloloma levu, kei na veilewai ni Kalou ena lutuki ira ena mate ca e vitu. Oqo ena kenai balebale, ni katuba ni loloma e na mai sogo ni se bera ni lutu na mate ca e vitu. Sai koya oqori, kevaka ena tosoya tikoga na nona sega ni ciqoma nai tukutuku ni yalododonu i Jisu Karisito na Lotu ni Kavitu, sa na yaco me sogoti na katuba ni loloma vua na lotu taucoko, ka sa yaco me i Liuliu ni Lotu oqori ko Setani.

Nai vola tukutuku ni gauna ni nona cakacaka kei na ka e vuataka na Lotu ni Kavitu mai na gauna koya, e vakaraitaki koya sara tu ga. Oqori na vuna eda tiko ga kina eke edaidai, oqori na vuna e sega ni se vakaoti kina na cakacaka, e lewe vuqa ena vinaka cake vei ira me ra a kua ga ni sucu mai, me mai tu ena vuravura duka vakasinaiti ena i valavala ca kei na veika ca e tukina.

Ia na Lotu ni Kavitu e sega ni kauwaitaka oqori, ia kevaka me ra waraka na Lotu ni Kavitu na tamata ni Kalou edaidai, me veisau ka vakatekivu me kacivaka nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito kei na kaci vakadomoilevu ni katolu ni agilosi, era na raica walega na mate ca e vitu ni na lutuki ira sobu mai kei na nodra lotu. E a soli tu vua na Lotu ni Kavitu edua na gauna talei me a veivutuni kina, ciqoma, kacivaka na uca taumuri kei na kaci vakadomoilevu, ia sa mai oti na gauna koya. Era na tosoya tikoga yani nai vakarau ni nodra besetaka nai tukutuku talei ni rarama ni yabaki 1888 kei na nodra sega ni rerevaka me ra tukuna votu vakamatata vei ira na tamata vakakina.

"Ena 1888 nai lakolako ni Lotu ni Kavitu, e kunei ni mai lamata cake ena Minneapolis Ministerial Pre-session...kei na lotu sa sega tale ni vaka e liu tekivu mai na gauna koya....Ena 1985 na World Ministers Council e muria sara ga na veika e a yaco ena 1888." Ministry Magazine, November, 1984, p. 22 (back cover).

Na Lotu ni Kavitu kei na kena veiliutaki e rui matata ka kaukauwa na nodra vakadinadinataka ni ra na tosoya tikoga nai tosotoso ni 1888. E ra sa mai vakacalai ira kina na lewe ni lotu me ra vakabauta ni ra ciqoma dina nai tukutuku, sa yaco kina vei ira na lewe ni lotu me ra sega ni kila na veika sa yaco tiko. Veitalia sara mada ga ni sa kaciva tiko na Peresitedi ni Lotu na Yalo Tabu, me lutu sobu mai ki na lotu edaidai ena kaukauwa ni uca taumuri. Na yalo walega ena sauma mai na kaci koya sai koya na tevoro. E baleta na gaunisala duadua ga e dau cakacaka mana kina na Yalo Tabu, sai koya na dina, oqori sara ga na ka sa sega ni ciqoma na Lotu ni Kavitu.

Na Lotu ni Kavitu kei na kena veiliutaki era na tosoya tikoga me valuta na i tukutuku taleitaki ni uca taumuri, tukutuku ni yalo dodonu i Karisito. Era na tomana tikoga ka tovolea me vakamatea vakadua, ka vakuwai ira mai kina na tamata me yacova sara ga na gaga, na gaga ni kenai vakataotioti (Series B#7, p. 9), eda sa mai vakasalataki kina vakamatata o i keda me da kila ni na cakava na veika oqo na Lotu ni Kavitu.

E vakacava? E bau tu vua na lotu e dua na vakasama me veivutuni, saumaki mai, ciqoma nai tukutuku talei oqo, ka me watina yalewa tale na Karisito? E vakacava, e bau tu vua na Lotu ni Kavitu me tarova na vukitani levu oqo, okoya sa mai digitaka oqori me muria? Esega, esegai sara. Rogoca na ka e tukana na yalo ni parofisai.

"E dua na ka e sa matata tu ka sa voleka sara me vakilai, sai koya na vukitani levu, okoya e sa mai vakatoroicaketaki tiko, ka vakalevutaki cake tiko, ka vakasosokotaki cake tiko vakaukauwa, ka na tomana tikoga me cakava tiko me yacova na siga ena lako sobu mai kina na turaga mai lomalagi ena domo ni kaila. Sa dodonu me da taura dei tikoga na yavudei ni noda vakabauta vakalotu ka toso ki liu ena kaukauwa ni vakabauta e tubu cake tikoga....E re lewe vuqa era sa lako tani mai na vakabauta, ka ra sa vakarorogo ki na veivakacalai ni yalo velavela kei nai vakavuvuli vakatevoro. Sa dodonu me kakua ni yali e dua na yalo ena gauna oqo." Special Testimonies, Series B#7, p. 56-57 (Letter 326, December 4, 1905).

E vakacava beka na kena balavu ni nona vukitani na lotu? Ena yacova beka na lesu mai nei Jisu! E bau tu edua na vakanuinui ni na rawa me vakabulabulataki ka vakavouitaki tale vua na Kalou na Lotu ni Kavitu? Esega. Na lotu ena tomana tikoga na nona vukitani kei na nona besetaka na yalo ni Kalou kei na dina. Ia, mai na vua ena vuataka na lotu ena vakaraitaka vei ira kece era vinakata me ra raica, ni Kalou sa mai taura tale na cakacaka okoya sa besetaka na lotu, me cakava ena ligana vakataki koya. Ia na cakacaka oqo ena vakalekalekataki ena yalododonu.

"Au via tukuna vei kemuni ni Kalou ena cakava ena otioti ni cakacaka oqo e dua na kena i valavala e duidui sara mai na kenai vakarau ni ka, edau vakayacori ena kena gaunisala, ena veibasai sara mai na dua na i tuvatuva vakatamata. Ena so vei ira ena keda maliwa, era dau gadreva tu ga me ra lewa na cakacaka ni Kalou, ka vakatulewa ena kena i tosotoso kecega e vakayacori, ena gauna ena toso kina ki liu na cakacaka. Ena ruku ni nona veiliutaki na agilosi okoya ena mai vukea nai Katolu ni agilosi, ena vuku ni tukutuku me soli yani ki vuravura taucoko. Na Kalou ena vakayagataka na veigaunisala kei na ka kecega me rawa me kunei kina ni sa taura okoya na veiliutaki ena ligana vakataki koya. Oira na cakacaka era na kurabui mai na veika rawarawa ena vakayagataka me kauta mai ka vakasavasavataka na nona cakacaka ni yalo dodonu." Testimonies to Ministers, p. 300.

Na Kalou e sa mai taura oti na cakacaka kina na ligana vakataki koya, ia sa levu sara na ka sa vakayacori rawa, ka sega ni bau okati kina, se bau veivuke kina, na Lotu ni Kavitu. Na Kalou sa kaliraka mai na nona cakacaka mai na ligadra na Lotu ni Kavitu ena vuku ni nodra sega ni dina kei na nodra sega ni ciqoma na nona rarama, nona Yalo Tabu kei Jisu. Oqo e vakaraitaka na i tutu-ni-cina, e sa kautani oti, kei na katuba ni loloma sa sogoti oti ena i soqosoqo. Ia ka sega ga vei ira na tamata yadudua ena loma ni soqosoqo. Na Kalou sa kauta tani oti na nona Yalo Tabu mai na lotu, ka sa digitaki ira tale eso me solia vei ira, me yaco me rawa me ra bulataka ka kacivaka vakadomoilevu na nonai tukutuku ni Katolu na agilosi ki vuravura.

"Na turaga ko Jisu, era na tu ga ena veigauna na tamata digitaki me ra na qaravi koya. Ena gauna era a sega ni ciqomi Jisu kina o ira na Jiu, me nodra ravouvou ni bula, e a kauta tani mai vei ira na matanitu ni Kalou, ka solia yani vei ira na kai matanitu tani, na Kalou ena tomana tikoga me cakacaka enai tuvatuva oqo ena vei tabana kecega ni nona cakacaka. Kevaka edua na lotu e vakaraitaka na nona sega ni dina ki na cakacaka ni Kalou, vakacava sara mada na vanua era tu kina, se vakaevei sara na cecere kei na vakatabui ni nodra kacivi, na Kalou sa na sega ni cakacaka vata kei ira, eso tale era sa digitaki me ra colata nai tavi bibi." Upward Look, p. 131 (Manuscript 33, April 27, 1903).

Mai na gauna sa biu vakatikitiki kina na Lotu ni Kavitu, ko na rawa ni namaki ira mera tosoya tikoga, na kena laveti cake nai valavala kei nai vakarau ni veisoqoni mei sosomi ni dina, ka tomani tikoga na nodra maroroi na lewena ena ruku ni veiliutaki vakatamata kei na veilawa kei na kena vakatulewa me tomana na kena laveti cake ka vakavinakataki na nodra veiliutaki dauveivakaduiduitaki me vaka na lotu vakaroma, ka tosoya tikoga na nodra tauri, ka vesuki tu na veiyalo talei, koya kina dua na lotu sega ni vakalou, vakaroma oqori. Ia na cava e vinakata vei ira na nona na Kalou me ra cakava e nai vakarau ni bula vakaoqo? E vakaraitaka vakamatata vei ira na nona tamata na ka me caka kei na cava e lomana ena vuku ni Lotu ni Kavitu.

Ia oqo, o cei beka nai vakavakacegu, mera vakacegui ira kina era sa oca? Ko Jisu. Sai koya ga na nodra i vakavakacegu ko ira era sa oca. Ia na Lotu ni Kavitu e besetaka sara ga nai tukutuku e dusimaki Jisu vei ira na nona tamata. Ia me vaka ni ra sa besetaka nai tukutuku oqo, sa qai cava beka era dusimaka nai Liuliu ni Lotu ni Kavitu vei ira na tamata me ra kunea kina nai vakavakacegu, “Era dusia vakadodonu sara ga na Lotu.

Sa qai evei beka nai tukutuku ni kosipeli ni Lotu Kavitu e dusimaki ira tiko edaidai? Na lotu ena vakayagataka na vosa “Jisu” ia oira na tamata era dusimaki tiko kina yavu ni Lotu sega ni vakarisito koya, me vanua era na kunea kina nai vakavakacegu. Sa dina, na Lotu “Kavitu sa biuta laivi kece nai tuvatuva kei na dina, e tiko ena loma ni matai, karua, katolu ni tukutuku ni agilosi, ka sa vakatavulica tiko e dua na ka erau veibasai sara ga kei iratou nai tukutuku talei koya. (Vola mai edua na nomu copy in "Transmutation of the Three Angels" se "The Abomination of Desolation and Church History - Second Edition" me vakadinadinataki kina mai na gusu sara ga ni Lotu Kavitu ena address e soli koto oqori e liu enai vola oqo). Ia evei beka na i tukutuku ni Kosipeli dina ni Kalou e dusimaki ira tiko na tamata kivei? E dusimaki ira tiko na tamata vei Jisu Karisito ni sai koya duadua ga na vanua vei ira na oca mera kunea kina nai vakavakacegu.

Ia e vakacava, e se savasava tikoga na Lotu Kavitu? E sa besetaka ko koya nai tukutuku walega e rawa me a vakasavasavataki koya, okoya oqori sa mai vakadukadukalitaki koya ena valavala ca kei na vukitani mei sosomi ni yalododonu kei na dina. Ia na cava na loma ni Kalou ena vuku ni Lotu Kavitu? Ko vinakata mo muria na lomana se muria ga na lomamu? O vinakata mo kila na cava na lomana vei ira na nona tamata yalododonu lewe ni lotu kavitu edaidai?

"Ia oqo era sa tucake na noqu tamata me vaka na meca, ai tutuvi kei nai sulu dou sa kauta tani mai vei ira era lako vinaka voli mai, io vei ira era cata nai valu. Dou a vakasevi ira tani na watidra na noqu tamata mai na nodra veivale, dou a kauta tani na noqu ka vakai ukuuku mai vei ira na luvedra, me sega tale vei ira ka tawa mudu. Dou cavu tu, ka lako tani, ni sa sega ni nomudoui vakavakacegu oqo ni sa vakadukadukalitaki, ena vakarusai kemudou, io ena veivakarusai rarawa." Maika 2:8-10.

Na cava e vakatakarakarataka nai tutuvi kei nai sulu dou sa kauta tani mai vei ira na noqu tamata? Nai sulu talei ni yalododonu i Karisito. Ia na cava nai balebale ni ka vakaiukuuku e a kautani mai vei ira na noqu tamata ka tawamudu? Nai ukuuku ni Kalou, se nona i valavala ni yalododonu okoya sa mai bulataki tiko ena bula, okoya ka solia na lagilagi kei nai ukuuku vua na Kalou. Ia na cava beka sa cakava na Lotu Kavitu? Era sa tucake me vaka na meca vua na Kalou. Ka ra sa kauta tani mai vei ira na lewe ni Lotu Kavitu nai sulu ni yalo dodonu i Karisito. Sai koya oqori na vuna ena sega ni soli kina vua na Kalou na lagilagi ena nodra vakaraitaka vakamatata na nona i valavala ena nodra bula, ena gauna era vakarurugi tu kina ena vakavuvuli vakatevoro ni lotu oqori. Ena vakacava beka na kena dede ena vakayacora tiko kina na Lotu Kavitu na cakacaka vakasetani oqo? "Me tawa mudu"!

"...nai tukutuku e kacivaka tiko na bale nei Papiloni e dodonu me vakaibalebale tiko ki na dua nai soqosoqo lotu e a savasava tu ena dua na gauna eliu, ka oti sa qai mai dukadukali yani....Papiloni e i vakaraitaki ni dua na yalewa, edua na ka e vakaraitaki enai vola tabu me vakatakarakarataka na lotu. Edua na yalewa vinaka e i vakaraitaki ni dua na lotu savasava, edua na yalewa ca, e i vakaraitaki ni dua na lotu vukitani. Papiloni e tukuni ni o koya e dautagane..." Spirit of Prophecy, vol 4, p. 232-233.

"Ni sa kune vei ira na noqu tamata na tamata ca eso: Era sa lawa koto, me vakataki koya sa dau biri dai, era sa ia na cori, era sa corita na tamata. Me vaka nai su sa oso ena manumanu vuka, sa vakakina na nodra vale, sa sinai enai lawaki, ka ra sa yaco kina me lewe levu, ka vutuniyau mai." Jeremaia 5:26-27.

Na waini ni cudru nei Papiloni sai koya na nona i vakavuvuli lasu. Kei na vosa dautagane e kena i balebale me "Ia na veibutakoci" (Strong's #4202). Sa kena i balebale ni o ira kece na lotu e daidai era sa vakamatenitaki tu ena I vakavuvuli lasu nei Papiloni. Ka ra sa ia tiko na veibutakoci vata kaya. Ka ra sa yaco kina me ra dauveibutakoci kei Papiloni.

E vakaibalebaletaki oqo vei ira walega na i liuliu ni veimatanitu? Se tiko talega na kenai balebale vakayalo? Na tui kei vuravura, sai ira era a sa ciqomi Jisu oti kei na nona dina, ka ra sa curu ki na nona cakacaka ka sa volai oti na yacadra enai vola ni bula ni Lami (Vakatakila 1:5-6, 5:10, 17:14, 21:24-27). Ia na cava era sa cakava na vei tui oqo, ko ira era na lewa vata kei Jisu kevaka era dina tikoga me yacova nai vakataotioti? Era sa ia na veibutakoci vata kei na lotu se yalewa dautagane, se era sa dodomo, ka ra sa veitaratara; sara vakayago vata kaya, se moce vata kaya, na nodra lotu ena veibutakoci.

Oqo e sega ni vakaibalebale walega ena kaukauwa vakailavo kei vuravura, ia e vakaibalebaletaki talega vakayalo baleti ira nai talatala. Vakatakila 18:13 e tukuna sara ga vakamatata ni sai ira sara ga oqo era vakaitavi ena veivoli baleti ira na bobula kei na yalo ni tamata (Raica na Aisea 23:8; Osea 12:7). Eda sa qai kila ni sai ira nai talatala ni veimatalotu.

Na vosa "levu" e vakadewataki me "kaukauwa, kaukauwa ni cakamana, vakacaca, cakacaka kaukauwa, kei na daucakamana (Strong's #1411). Kei na "daugarogaro" e vakadewataki me "kaukauwa" (Strong's #4764). Sa vakakina ko ira nai talatala ni sa soli vei ira na kaukauwa levu (vutuniyau) me ra lewai ira na lewe ni lotu ka vakayagataka na kaukauwa ni nodra veivakaduiduitaki, vakatulewa vakaira ga, ena kena yavu kei nai tuvatuva ni lewa vakalotu.

"Na dodonu kei na dina e sega ni cakitakirawa ni lotu kavitu e sega ni ra vakatautauvatataki na lewena, ia e matata sara tu ga ni `veivakaduiduitaki'. Na lotu e cicivaki tu ena dua nai vakarau ni lewa ka vakamareqeti tu kina nai tovo ni `veivakaduiduitaki.'" Equal Employment Opportunity vs The Pacific Press Publishing Association, Civ #74-2025 CBR, trial from 1974-75 (Vola mai edua nanomu copy ena address ena vola oqo).

"Nai vola kece ni Lotu e vakaraitaka tu nai tuvatuva ni Lotu, kei na kena lewa, e vakadeitaka ni veitabana kece ni Lotu era tiki ni dua bulu walega na ka. E tarava sara ga na lotu Katolika, na Lotu Kavitu e duatani vakadua na kena vakatulewa mai vei ira na veimatalotu lelevu kece ena matanitu o Mereke."

Oqo e vakadinadinataka na i tukutuku e a solia na vada ko Ellen White ena yabaki 1893, e kaya tiko me kakua ni kacivi na Lotu Kavitu me Papiloni, e a soli tu na nona vosa ni yalayala na Kalou ena i vakatagedegede ni talairawarawa. Me vakatoka beka oqo:- Kevaka ena talairawarawa tikoga na lotu ki na veika erau veiyalayalati kina kei na Kalou, ena sega vakadua ni rawa me na yaco na lotu oqo me kacivi ena yaca Papiloni. Ia, kevaka, esa sega ni talairawarawa ki na veiyalayalati ni Kalou, ia sa na dodonu ga me kacivi se vakatokai me Papiloni.

Na kena balavu ga ni gauna esega ni muria kina na Lotu Kavitu nai kabakaba vaka Papiloni. Ena sega ni rawa me na yaco kina na lotu oqo me Papiloni. Ia ena vuku ga ni vakatagedegede ni talairawarawa ena sega ni yaco kina na lotu me dukadukali ka yaco me Papiloni bale. E dina na Kalou ena nona loloma levu e a tukuna vua na Lotu Kavitu na ka vata sara oqo.

"Na vuravura me kakua ni vakilaitaki yani ki na loma ni Lotu, ka vakamautaka na lotu, umana kina e dua nai vau ni duavata, ena vuku ni ka oqo na Lotu e na yaco me vakadukadukalitaki vakaidina me vaka e tukuni tu enai Vakatakila” Na qara ni manumanu vuka kecega sa tawa savasava ka sevaki." Testimonies to Ministers, p. 265 (November 17, 1891).

"Na waini nei Papiloni sai koya na kena laveti cake na siga tabu cala ka siga tabu vakailasu me cecere cake mai na siga tabu okoya ka vakalougatataka, ka vakasavasavataka na Kalou ko Jiova me ra vakayagataka na tamata kei (sai koya) na nona sa mate edua na tamata ka qai bula voli na yalona. Na nodra veitukutuku lasu na veimataqali tamata oqo kei na nona sega ni ciqoma na dina, sa mai vukica na Lotu me Papiloni." Selected Messages, book 2, p. 68 (Letter 16, 1893).

Ia, kevaka na Lotu Kavitu me a dina ka tudei tikoga vua na Kalou kei na nona dina, ke a sega sara ni mai yaco me Papiloni. Ia kevaka era biuti Jisu vakatikitiki vata kei na nona dina. E sa sega tale na ka, me tarovi ira me ra yaco me Papiloni. Ena yabaki 1893 era lewe levu nai Liuliu ni Lotu Kavitu, era a tovolea tikoga me muria na Kalou. Ka vakakina na Lotu e a se bera ni yaco me Papiloni ena gauna "vata koya" (Testimonies to Ministers, p. 50). (Kevaka ko vinakata mo kila eso tale nai tukutuku e baleta mo volavola mai me dua na nomu copy ena address ga ka toka oqori e liu ena booklet "The Controversy over Revelation 18".

Ia mai na veika eda raica oti, vakabibi ni sa mai mate oti ko Ellen White ena 1915, na vua ka sa mai vuataka na lotu Kavitu. E vakaraitaka vakamatata sara ga ni yacova nai vakaraitaki dina kei Papiloni bale enai Vakatakila 18. Ka duavata kina kei ira na veilotu tale eso e ra sa yaco me ra Papiloni kecega. Baleta? E vuku ni nodra tosoya tikoga na nodra sega ni ciqoma nai tukutuku duadua ga ena tarovi ira mera kakua ni yaco me Papiloni. Sai koya nai tukutuku ni uca taumuri ni yalo dodonu i Karisito.

Ni da wili me da cala vata, se meda wili vata ena nona i valavala ca na lotu dautagane oqo, e kena i balebale, eda sa vakaitavi raraba kina. Eda vakaitavi raraba kina vakacava? Mai na noda sa lewena ga edua na lotu dukadukali oqori, eda sa vakaitavi raraba kina, me vaka ni da sa lewena ka wili talega enai valavala ca ni lotu koya (raica na Jeremaia 26:15; Josua 7:1-26; Testimonies, vol 3, p. 265-269).

Na kaci vakadomoilevu, sai koya nai otioti ni veimama ni tukutuku ni loloma, ka rau mai sema vata kei nai tukutuku ni uca taumuri ni yalo dodonu i Karisito ni Katolu ni agilosi me tautauvata sara ga na nodrau sema vata na kaci ena lomaloma ni bogilevu, vata keinai karua ni tukutuku ni agilosi (Early Writings, p. 277).

E vakacava e rawa beka ni yaco oqori? E rawa beka nai tukutuku ni yalododonu i Karisito kei na dua nai tukutuku ni veitawasei tani mai na Lotu me rau duavata. Era lewe levu e vinakata me ra biuti rau nai tukutuku me rau duidui ga vakataki rau. Ia, e rawa beka vei rau nai tukutuku, oqo me rau biuvata, ka vakaduavatataki me dua nai tukutuku taucoko ni kosipeli?

Nai tukutuku ni uca taumuri e dusimaki ira na tamata era via kana ka via gunu vei Jisu. Nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu e tawasei ira tani mai na tamata mai na lotu. Se tawasei ira mai nai vesu era vesuki tu kina vakatamata ki na veivagalalataki taucoko nei Jisu. Nai tukutuku ni uca taumuri e tawasea tani mai na bula ni tamata na dukadukali ni valavala ca yadua kei nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu e tawasei ira mai na tamata ena nodra votai raraba mai na dukadukali ni valavala ca mai na nodra lotu vukitani koya.

Erau vakaitavi nai tukutuku ruarua oqo na veitawasei. Edua mai nai valavala ca yadua, okoya kadua mai nai valavala ca raraba. Ni da sega ni muria edua vei rau nai tukutuku oqo, e kenai balebale ni da na sega ni rawata na savasava taucoko ka galala mai nai valavala ca. Se i valavala ca yadua, se i valavala ca raraba.

Sa na qai yaco kina vei iko mo na sega ni rawa ni vakaraitaka vakamatata nai vakarau ni yalododonu ni Kalou ena kena savasava ka sega ni dukadukali, baleta na we ni valavala ca. Ia kevaka ko na biuta e dua vei rau nai tukutuku oqo, ko na sega ni na vagalalataki mai na dukadukali ni valavala ca, na nomu vakai iko se nai valavala ca raraba. Sa na yaco kina mo cala ena nomu sega ni ciqomi Jisu mai na nomu sega ni colata tiko na nomu kauveilatai ka tawasei tani mai na nomu i valavala ca yadua. Sai koya na i tukutuku ni uca taumuri se sega ni colata tiko na noda kauveilatai ka tawasei keda mai vei ira na tamata i valavala ca. Sai koya nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu. Sa na qai yaco kina mo na sega ni rawata na drega ni Kalou. Kevaka ko na sega ni ciqoma nai tukutuku ni uca taumuri ni yalo dodonu i Karisito, se i tukutuku ni kaci vakadomoilevu ni tawasei iko mai na Lotu vukitani, ko na sega ni na rawata na drega ni Kalou.

Kevaka sara mada ga ko na muria nai tukutuku ni uca taumuri ka qaqa mai na nomu i valavala ca taucoko vakataki iko, ka sega ni muria nai tukutuku ni kaci vakadodomoilevu ni tawase tani mai na nomu Lotu vukitani, ko na sega ni rawata kece na savasava ni valavala dodonu, ka me kakua ni kunei vei keda edua na we ni valavala ca, ia na drega ni Kalou ena sega vakadua ni nona edua e se vakadukadukalitaki tu enai valavala ca (Testimonies, vol 5, p. 212-216). Sa na qai yaco kina mo wili mo dukadukali ena vuku ni nomu tomana tikoga mo lewena na lotu vukitani koya.

"Ena sega ni rawa vakadua mo tiko vata kei ira era sa vakadukadukalitaki tu, mo qai kaya ni ko sa savasava tikoga. Sa veitokani vakaevei na yalododonu kei na tawa yalo dodonu? Se rau veiwekani vakaevei na rarama kei na butobuto? Se rau veivinakati vakaevei na Karisito kei Piliali? Na Kalou, kei Karisito kei ira kece mai Lomalagi era gadrevi keda meda kila ni kevaka eda duavata kei ira na dukadukali eda na yaco talega me dukadukali." Review & Herald, vol 4, p. 137.

Nida muria tiko se vunautaka tiko walega nai tukutuku ni uca taumuri ni nona yalo dodonu o Karisito ni katolu ni agilosi, ka sega ni muria nai tukutuku ni kaci vakadomolevu ni katolu ni agilosi, ena tu ga vei ira na tamata na dukadukali ni nodra i valavala ca raraba. Oqo sa na vakavuna mera vakayalia na nodra bula tawamudu. Ni da muria tiko se vunautaka tikoga nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu ka sega ni dusimaki ira tiko na tamata ki na yalododonu i Karisito, oqori ena biuti ira tu ga na tamata ena nodra dukadukali ni valavala ca yadua. Sa vakavuna na nodra vakayalia na nodra bula tawamudu. Nai tukutuku ruarua ni katolu ni agilosi edodonu me muri ruarua me vakayacori kina nai valavala dodonu kecega ka me da vagalalataki vakadua mai na we ni valavala ca vei Jisu.

Sa dina, "Na dina ni gauna oqo" e daidai e laveti cake kina "na Kosipeli taucoko", esega ni vakaveimama walega, ni da vunautaka na "Dina ni gauna oqo" sai koya na vunautaka ni Kosipeli tauoko ni tukutuku ni katolu ni agilosi. Sai koya na kena vunautaki nai tukutuku ni uca taumuri, kei nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu. Eda sega walega ni vunautaka nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito, ia me vunautaki talega nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu. E dodonu me da laveta cake ka vunautaka nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito, kei na tawase tani vei Karisito.

E lewe levu era na duavata ni sa gauna me kacivaki kina na i tukutuku ni uca taumuri ni yalo dodonu i Karisito, io ka sa sega ni kena gauna me kacivaki kina nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu ni tawase tani mai na vei lotu vukitani oqori. E levu era na tukuna ni tukutuku ni kaci vakadomoilevu, e se tiko ena dua na gauna ki liu, se ese bera na kena gauna me na kacivaki kina. Ia sa kena gauna dina sara ga oqo me kacivaki kina.

E dua na vakabauta talega e tiko ena so nai lala vaka Independent Ministries kei na so tale, era nanuma tiko ni tukutuku ni kaci vakadomoilevu me se kua mada ni kacivaki me wawa mada me yaco mai eliu na vakalawataki ni Siga Sade. Era kaya, "Me ra sa kakua mada ni tawasei ira mai na lotu vukitani oqo ka vakavo ni vakalawataki oti na Siga Sade." E vakacava e dina beka na vakabauta oqo? Nai tukutuku ni Vakatakila 18 e dodonu me vagalui tu ena gauna oqo me yacova ni sa vakalawataki na Siga Sade? Se sa dodonu me kacivaki sara ga edaidai? Ni sa bera ni vakalawataki na Siga Sade? Na cava nai tukutuku ni gauna oqo?

"E daidai, me vaka na gauna nei Laija na kedrau duidui na tamata era maroroya nai vunau ni Kalou kei ira na qaravi Kalou tani e dodonu me matata vinaka tu. `E bogi vica mada kemuni na lomalomarua tiko kina? Kevaka sa Kalou ko Jiova mo ni muri koya, ia kevaka ko Peali mo ni muri koya,” ea kaya ko Laija.' 1 Tui 18:21. Ia na i Tukutuku ni gauna oqo, sai koya oqo :- `Sa bale ko Papiloni na korolevu, sa bale...Dou lako tani mai vua oi kemudou na noqu tamata modou kakua ni cala vata kaya, ka me kakua ni tauvi kemudou na nona mate ca, ni sa yacovi Lomalagi na nonai valavala ca. A sa nanuma na nonai valavala ca na Kalou.' Vakatakila 18:2, 4,5.

E vakacava, me da waraka tikoga na vakalawataki ni Siga Sade me yaco mai? Ka oti me da qai tu cake ka cakava nai tavi e solia vei keda na Kalou, ka vunautaka vei ira na tamata na i tukutuku ni loloma ni veitawasei oqori? E sega, sa sega ni dodonu me da dabe tiko ena dela ni bai ena gauna oqo! Ena vakacava na kena dede me da waraka, ka qai vakatulewataka me da muria na loma ni Kalou, se da muria ga na lomada vakataki keda? Sai koya sara ga na ka oqo e gadreva ko Setani me yaco. E gadrevi iko okoya mo se biuta toka mada vakatikitiki na nomu muria na Kalou ki na dua na gauna ki muri. Ia na cava ena yaco? Ko sa na bera, ko sa na vakaulubale, ka na sega ni dede, na rarama kece e dodonu mo a muria ena gauna vata koya, sa na kautani mai vei iko, ka sa na yaco me butobuto loaloa.

"Nai valavala ca nei Papiloni ena vakaraitaki votu; na rerevaki ni ka ena yaco ena duavata na lotu kei na matanitu. Na kena curu mai ki na loma ni lotu na vakabauta na vei yalo eso, na kena curu vuni mai ka totolo na kena toso ni kaukauwa vaka Pope ni Lotu Katolika. Ia na veika kece oqori era na vakaraitaki votu ka na sega na ka me na vunitaki. Mai na veivakasalataki bibi oqori ena vakayavalati ira na lewe vuqa. Era udolu vakaudolu era se sega ni bau rogoca vakadua na vei tukutuku vakaoqo. Ena kurabui levu, ni ra rogoca ni na sa Papiloni na Lotu, bale baleta na nona cala kei nai valavala ca, baleta na nona sega ni ciqoma na dina e soli mai Lomalagi vua. Era lewe levu era lako vei ira na nodra i talatala e na vakatataro mera kila. Sa dina beka na ka oqo? Ena qai tukuna vei ira ko nai talatala nai tukutuku lasulasu, parofisaitaka vei ira ka na ka e rogorogo vinaka e daligadra, me kautatani na nodra nuiqawaqawa ka vagaluya vakadua na nodra lomatarotaro. Ia, e levu era sega ni ciqoma na lewa ga vakatamata, ka kerea e dua na kenai vakadinadina se cava e kaya na Kalou. Nai kumukumu kilai levu, vakataki ira na Farisi, ena gauna e liu, era sa vakasinaiti ena cudru ni sa tarogi na nodra kaukauwa ni vakatulewa, era vosa-vakacataka nai tukutuku ka kaya ni tukutuku oqo e lako mai vei Setani. Ka qai vakayavalati ira e lewe vuqa na dauvakacaca, me ra vosa vakacacataka, ka vakacacani ira era kaburaka tiko nai tukutuku oqo.

"Ni sa toso tiko me rabailevu na veivaluvaluti oqo, ki na veivanua vou tale eso, na vakasama ni tamata sa kacivi ki na kena maroroi nai vunau ni Kalou, okoya esa mai buturaki sobu tu, me ra laveta cake. Sa cudru vakalevu ko setani na kaukauwa levu e mai vukea tiko na kena kau nai tukutuku oqo e mai vakacacana vakalevu na nodra vakasama, ko ira era coqa tiko nai tukutuku. Sa duatani dina na kaukauwa ni nodra sasaga nai Liuliu ni Lotu ena nodra tovolea me sogota vakadua na rarama oqo, de na qai yaco me cilavi ira ka vakararamataki ira na nodra Lewe ni Lotu. Mai na veigaunisala era rawata me ra vakayagataka, ena nodra sasaga me ra vakamatea vakadua na kena veitalanoataki na veitaro bibi oqori. Na Lotu sa na kerekere kina liga kaukauwa ni matanitu, ia mai na cakacaka oqo, na katolika, sa na kerei na nona veivuke mai vei ira na Lotu Protestant, se Lotu Vakarisito vakailasu. Nai tosotoso ni kena vakalawataki na Siga Sade sa na qai kaukauwa cake ga, ka vakadeitaki. Ia na lawa oqo, sa na qai vakaukauwataki vei ira era maroroya nai vunau ni Kalou." Spirit of Prohecy, vol 4, p. 424-425.

Nai tukutuku cava e vakayadrati rau ruarua na veigacagaca vakalotu vinaka kei ca mai na nodra moce? Nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito kei nai tukutuku ni tawase tani vei Karisito mai na veilotu vukitani na nodrau duavata nai tukutuku e rua oqo e mai vakayadrati ira kina na tamata ni Kalou kei na tamata nei setani mai na nodra moce. Nai kumukumu ruarua oqo e rau na cakava na nodrau vakatulewa se me rau duavata se saqata nai tukutuku oqo, kei ira na gacagaca ni Lotu vakatevoro era cata nai tukutuku oqo, era na tovolea me tarova ena nodra sasaga vakalawa kece era rawata me tarovi kina nai tukutuku. Sai koya oqo na vuna ena yaco me na vakalawataki kina vakaukauwa na Siga Sade.

Ia nai tukutuku cava ga e solia tiko ko setani kei ira na nona i tokani vei ira na tamata? "Era kaya tiko ni se bera na gauna me na soli kina nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu. E se bera na gauna me da biuta kina na lotu oqo. E dodonu me da waraka na kena vakalawataki na siga sade (Sunday Law) kei na vei leqa me ra yacovi iko mai, ni se bera mo muria ka tukuna na dina oqo. Era kaya talega ni Kalou e vinakata me da tiko ga ena loma ni Lotu dukadukali ka vukitani oqo, me yacova ni da sa caqeti tani ki tautuba mai vei ira."

Na ka era gadreva me ra kaya tiko nai tokani ni tevoro koya, ena vakatoka beka oqo:- "Na Kalou e sega ni vinakata mo cakava vakataki iko na nomu vakatulewataka na nomu digidigi vakataki iko ena nomu muria na lomana, ia mo laiva ga vua na Lotu vukitani nei setani oqo me na qai tukuna vei iko na gauna e dodonu mo muria kina na Kalou. Vodo tikoga e loma ka duavata taucoko kei na nona vukitani, nona cala, nona dukadukali, kei na nona ca, ka yaco mo vakadukadukalitaki kina, ka tiko vakacegu kina. Sa na qai yaco mo vulica mo lomana na Lotu Kavitu dukadukali oqo. Ko na dau valataka na Lotu vukitani oqo, ka na sega ni rawa mo biuta na lotu!"

Nai vakavuvuli vakailasu kei na ulubale vakatamata e sega na kena yavu ena vosa talei ni Kalou. E vinakata li na Kalou me ra vakararavi tu ga na nona tamata ki na dukadukali se ki vei Jisu na rarama. E vinakata li na Kalou me ra vakararavi tu ga na nona tamata ki na ka lasu se ki na ka dina? Ni da vakararavi tikoga ki na Lout Kavitu, dukadukali, ka vukitani oqori, e kena i balebale e da sa vakararavi sara tu ga vei setani, sai koya ka vakatekivuna na veivakadukadukalitaki kei na vukitani. Ko sa na qai yawa sara mai vua na turaga ko Jisu.

Ia na Kalou ena sega ni vakalaiva na tevoro me qaqa ena I valu oqo. Ka sa tu vua edua na i tukutuku vinaka me solia edaidai vei ira na nona tamata me vakayadrati ira me rawa ni ra raica na dai era sa coko tu kina, ena vuku ni nodra semati tikoga kina nodra vei lotu. Sa na qai rawa kina vei ira na nona tamata me ra digitaka se mera vesuki tu ga mai na tevoro. Se me ra biuta.

Ia, kevaka ko vinakata mo cakava na loma ni Kalou, sa kena gauna sara ga oqo mo muria ka solia yani na i tukutuku ni veivakabulai ni tawase tani mai na nodai valavala ca yadua, kei na tawase tani mai na lotu dukadukali. Sa na qai rawa vei ira na tamata me ra digitaka me ra lako mai ki na liga ni veivakalougatataki ni noda i vakabula dauloloma okoya e waraki ira tiko e taudaku ni veimatalotu. Sa kena gauna oqo me kacivaki kina nai otioti ni tukutuku talei ni loloma okoya ka kena usotu taucoko ko Jisu Karisito.

"Na veigacagaca kece ni katolu ni tukutuku ni agilosi sa na kacivaki ki na veiyasana e vuravura taucoko....Nai tukutuku oqo e i tukutuku ni veiyalayalati. Ciqomi mai vei ira na yalodina, ena vakaraitaki koya me i wali ni gaga ni veivalavala ca kei na rarawa kece e vuravura taucoko. Sega ni dua nai vakatagedegede ni draki, se dravudravua, se lecaika, se veivakacalai me tarova na kena cakacaka vakavinaka, se me vakalailaitaka sobu na kena rauta vinaka na gagadre ni kawa tamata.

"Na kena kacivaki na i tukutuku levu ni kosipeli, e nodratou cakacaka nai apositolo nei Karisito. Eso era na cakava oqo ena dua na sala, eso tale era na cakava e dua tale na taba ni cakacaka, me vaka e kacivi, ka digitaki ira kina na Kalou. Ena sega ni duavata nai vakarau ni cakacaka, ia e rawa mera vakaduavatataki kece ena nodra sasaga....

"Me ra rogoca kecega na i otioti ni tukutuku ni veivakasalataki na parofisai ena i vola ni Vakatakila wase 12 kina wase 18 era sa vakayacori tiko. Ena wase 18 e mai volai koto kina na i otioti ni kaci vei ira na veilotu. Na kaci oqo sa kena gauna me soli yani kina." Last Day Events, p. 83 (Manuscript 75, September 20, 1906). (Raica Talega Upward Look, p. 277).

"Na Kalou vakataki koya ena kacivi ira na tamata, me vaka e liu e a kavici ira na tamata dauqoli yalo malumalumu, ka na yaco talega ko koya me solia vei ira nai vakasala me baleta na vanua ni nodra cakacaka kei nai vakarau e dodonu me ra muria. Ena kacivi ira na tamata mai Naisiviyara mai nai teitei kei ira tale mai na veicakacaka eso, me ra solia nai oti ni kaci ni veivakasalataki vei ira na yalo era sa vakarusai tiko." Last Day Events, p. 80 (Letter 210, September 21, 1903).

E kena i balebale koya ni Kalou e rawa me vakayagataki iko kei au, kevaka walega me da vakamalumalumutaki keda vua na Kalou ka vakararavi vua me tosoi tikoga na gaunisala ni noda vakani ena kakana vakayalo, ka muria tiko na dina me vakasuasuataka na mamaca ni lomada me rawa kina me da duavata kei na Kalou, kei ira na lewe i lomalagi ena kena soli yani nai otioti ni tukutuku ni loloma vei ira kece na tamata. Eda sega ni dodonu me da wawa tiko ki na dua na gauna e muri, me da qai duavata kei na noda turaga taleitaki me da vagalalataki kina mai nodai valavala ca taucoko yadua kei nai valavala ca ni Lotu eda lewena tu. Sa rawa ka dodonu me da muria na Kalou edaidai.

"Nai otioti ni veivaluvaluti levu sa tu oqo e matada, ia na veivuke ena yaco mai vei ira kece era lomana na Kalou ka muria na nona i vunau, na vuravura taucoko, ena vakararamataki ena i ukuuku ni Kalou. Edua na agilosi ena lako sobu mai lomalagi na agilosi oqo e i vakaraitaki ni kena soli tiko na kaci vakadomoilevu, okoya era na kacivaka ko ira era sa vakavakarau tiko me ra kaci vakaukauwa ena domo levu. `Papiloni na ka levu sa bale, sa bale, a sa yaco me nodra i tikotiko na tevoro, kei na qara ni yalo velavela kecega kei na qara ni manumanu vuka kecega sa tawa savasava ka sevaki.' (Vakatakila 18:1,2).

"Sa tu vei keda edua nai tukutuku ni veivakatovolei me da solia yani, ia au a vakaroti me’u tukuna vei ira na noda me ra `Duavata, Duavata,' ia me da kakua ga ni Duavata kei ira era sa biuta tani na nodra vakabauta ka ra vakarorogo tiko kina veiyalo dauveivakacalai kei nai vakavuvuli vakatevoro. Ena yalo e kamica kei na loloma, kei na dina, me da toso kina ki liu ka vunautaka nai tukutuku, ka kakua ni vakarogoci ira era sa lako tani mai na dina." Selected Messages, book 3, p. 412 (Manuscript 31, 1906).

E dodonu beka me da duavata se lewena, edua na lotu e a sa besetaka oti na tukutuku oqo? Esega! Esega sara ga, kevaka me da muria na Kalou. Na Kalou kei Jisu erau tukuna vei keda ni sa sega sara ga ni dodonu me da duavata kei na Lotu Dautagane, se kei ira era dau laveta cake, se dau lomana vakalevu. Me kakua sara mada ga e dua na tikina lailai.

Edua na vosa e vabibitaki eke na "Kakua ni Tara" ia e rawa vakacava meda tara edua na Lotu dukadukali? Na noda tara edua na lotu dukadukali, sai koya na nomu lotu tiko ena lotu koya, se vakabibi ni da lewena tu na lotu koya. Ni da lewena tu edua na lotu dukadukali, vukitani, dautagane, e semati keda se tarai keda vata kei na lotu vukitani, dautagane oqo. Oi, e veitalia sara mada ga nomu sa biuta na lotu ka se bera ga ni bokoci na yacamu e nai vola ni yaca, oqori ena wili ni ko sa tara tikoga na lotu dukadukali koya. Sai koya oqori na nomu tara tikoga na ka tawasavasava, ka sa yaco mo wili talega ena nona i valavala ca na lotu dautagane oqori.

Eso era vinakata me ra cakitaka ni kevaka era lewe tikoga ni Lotu Kavitu dautagane oqori e na vakadukadukali ira. Era vakayagataka nai ulubale vakatamata ni nodra vei soqosoqo Lotu e sega ni tautauvata kei na General Conference. Na nodra i Soqosoqo Lotu e savasava tu ga ka sega ni vakaleqai mai na dukadukali kei na vukitani ni General Confrence, ia, na veiulubale oqori e rui veivakacalai vakalevu ka sega na kena yavu ena vosa ni Kalou.

"...Me vaka na uto ni tamata ena nona pamutaka yani na kui ni dra bulabula kina veitiki ni yago kece ni tamata, sa vakatalega kina na ulu ni cakacaka ena vanua oqo. Na ulu ni cakacaka ni noda lotu e tara kece na yago taucoko ni tamata vakabauta. Kevaka e bulabula vinaka na uto ni yago ni tamata, na dra kece e vakadrodroya yani ena kena veisala kece e dodonu me me dra bulabula talega. Ia kevaka e dukudukali tu na uto koya, na veitiki ni yago kece oqori era na tauvimate mai na veika gaga e kauta mai kina. E vakatalega kina vei keda kevaka na uto ni cakacaka sa na yaco me dukadukali, na Lotu taucoko kei na veitabana kei na veicakacaka kece era biu tu ena dela ni vuravura taucoko, era vakaleqai kece ena vukuna." Testimonies, vol 4, p. 210.

Me vaka ni uto ni Lotu Kavitu na General Conference ka sa dukadukali tu, sa na yaco na veika kece e semati vata kei na General Conference me dukadukali talega. Me vaka beka na divisions, unions, state conferences se missions, veikoronivuli, na veivale ni tabaivola. Kei na vei Soqosoqo Lotu Daukaulotu, Talatala, Talatala Soqosoqo Lotu, Qasenivuli ka vakakina na lewe ni Lotu kece ia kevaka ko sa semati tu vua na Lotu dukadukali tawasavasava ni Kavitu ena nomu lewena se vakaisoqosoqo, oqori ko sa na tara sara tikoga na yalewa tawasavasava, ka ko sa na sega ni savasava ni ko sa cala vata kaya.

Kevaka edua na bete ni Isireli, okoya sa vakasavasavataki ka vakatabui me i Talatala ena mata ni Kalou. Kevaka me yaco me veitaratara kei na dua na yago ni mate, veitalia sara mada ga ke tara walega na tutu ni nona i sulu, sa na yaco kina ko koya me vakadukadukalitaki ka sa na wili me tawa savasava. Me vaka na nona lewa na Kalou ena kena i vakarau ni veivakasavasavataki e kunei ena i vola ni tikovoli mai na Lekutu wase 19, na bete tawasavasava oqo, e dodonu vua me tawasei koya tani mai na Lotu kei na Keba ni Isireli. Ka mena vakasavasavataki vakarua oqori enai matai ni siga kei nai otioti ni siga. Nai valavala ni veivakasavasavataki ena wili kina na wai drodro me rau veiwaki vata kei na dravusa ni luveni pulumakau damudamu sa vakacabori oti, me qai sovaraki vua na bete me sisili kina, ka vakasavasavataki. Ia ke vaka sa savasava oti na bete, ka sa lesu tale ki cakacaka ena loma ni Keba ni Isireli ka tara tale e dua na yago ni tamata mate. E sa na yaco tale me tawasavasava, sa na dodonu me na muria tale na kenai vakarau ni veivakasavasavataki vakadua tale ni nona tawase tani mai na Keba me rawa kina ni savasava.

Na luve ni pulumakau damudamu sa vakacabori oti e vakatakarakarataki Karisito na vosa ni Kalou. Na wai drodro e vakatakarakarataka na cakacaka ni veivakasavasavataki ni Yalo Tabu, vakasavasavataki keda ena vosa ni Kalou. Ia na yago ni mate e vakatakarakarataka na Lotu sa mate tu vakayalo. Ia mai na noda semati keda tu ka lewena tu na Lotu mate vakayalo oqori. Se mani dua sara ga na nomu tara vakalailai, sa na yaco kina me da tawa savasava ka na sega ni dodonu me da i Talatala se bete se me da cakacaka ka vakaitavi ena cakacaka ni Kalou. Ka sa kena gaunisala ga vakalou sa rawa kina me da vakasavasavataki. Ka ciqomi lesu mai vua, sai koya me da vakatikitikitaki tani mai vua, se mai na Lotu dukadukali koya. Ka vakasavasavataki vakarua ena i soro nei Jisu kei na veivakasavasataki ni Yalo Tabu ka me da kakua tale ni da semati keda ki na Lotu mate tawasavasava koya. Sa dodonu me da vakasalataki ira na wekada baleta na vanua e tu kina na Lotu mate tawasavasava koya, kei na cava eda na cakava kevaka eda tara na Lotu mate koya. Ia kevaka eda gadreva me qarava edua na Kalou Tabu. Sa sega ni dodonu me da tara se semati keda tale ki na Lotu koya.

Nai tukutuku oqo e rawa me da raica vakamatata ena noda raica tiko edua na tobuwai soso. Ena gauna eda tucake tu kina ena loma ni tobu wai soso, se meda toso sara yani ki na vanua vovode eda sa na vakadukadukalitaki tikoga e na soso. E rawa me da na vakayagataka na veimataqali sovu ka sova ena uluda na wai savasava ka makare, ia ena sega ga ni na vakasavasavataki keda taucoko, baleta na yavada ese butuka tikoga na soso. E rawa me vakasavasavataka na yagoda taucoko, ia ni da vakalaiva tikoga na yavada me butuka tikoga na soso, eda na sega vakadua ni na galala mai na duka se savasava vakaoti. Na ka duadua me da cakava me da vakasavasavataki keda kina, me da tamusuka na keda i sema mai na tobu wai soso oqori. Me lako tani mai na soso ka sisili ena sovu kei na wai savasava. Ia na gaunisala me da rawa ni savasava tikoga kina, oqori me da kakua ni da tara se semati keda ki na tobu wai soso koya. Sa rawa ka dodonu talega me da vakasalataki ira na wekada ena vanua e tu kina na tobu wai soso koya kei na ka me da cakava kevaka era tara tiko ka vakadukadukalitaki mai kina. Ia kevaka eda vinakata me da savasava tikoga ka sega ni duka, me da kakua sara ga ni tara se semati keda tale kina vanua koya.

"Ko ni sa vakasalataki mo ni kakua ni tara na ka tawasavasava Oira era na tara oqo, era sana yaco me tawasavasava. Erui ka dredre sara vei iko mo duavata kei ira era sa dukadukali tu, mo qai rawa ni savasava tikoga. `Sa veitokani vakaevei na yalododonu kei na tawa yalododonu? Se rau sa veiwekani vakaevei na rarama kei na butobuto, se rau sa veivinakati vakaevei na Karisito kei Piliali?' Na Kalou kei Karisito kei ira na lewei lomalagi era na Vakatakila vei ira na tamata ni kevaka era duavata kei ira na dukadukali era na yaco talega mera dukadukali." SDA Bible Commentary, vol. 6, p. 1102.

Mai na noda talairawarawa ki na digidigi me da duavata tikoga se me se maroroi tikoga na yacadra ena dua na Lotu dukadukali vukitani eda sa na vakatokai ka vakaitavi talega me wilivata kei na nonai valavala ca. Na Lotu koya, eda sa wilivata vakaisoqosoqo ena nona cala na lotu koya. Sa na qai duavata kina kei na yalewa tawasavasava oqori, ka na yaco me noda vata nai totogi nei koya na Lotu Vukitani Dautagane oqori.

Kevaka eda digitaka me da semati tiko mada ga vua na Lotu Kavitu vukitani, dautagane, vakapapiloni oqo, mai na nomu lewena tikoga se mai na kena bula tiko ga kina na yacada. ena kenai vola, ia eda digitaka me da duavata ena nona i valavala ca taucoko ni lotu koya, ka sa na vakavuna me da na vakaivotavota ena mate ca e vitu ena vakaivotavota talega kina na lotu eda lomana vakalevu cake mai na noda muria na loma ni Kalou.

"Ena i vakarau levu ena vale tabu mai lomalagi, sa na vakarautaki kina na Lotu Kavitu....Na cava na vuna e rui buwawa vakalevu kina me da raica rawa nai vakatagedegede ni bula vakayalo ni Lotu?...E a vakataroga na qasenivuli vakalomalagi. `Na veivakacalai cava e kaukauwa cake mai na kena vakacalai ni vakasama, mai na noda nanuma ni da sa tarai cake tiko ena yavu dodonu, ka sa ciqoma na Kalou na noda cakacaka, ia ena gauna vata koya, na kena dina, e da sa cakava e levu na ka vakavuravura ga, ka da sa i valavala ca tiko vei Jiova?'...

"Au a raica na noda qasenivuli ni dusia tiko nai sulu era kaya tiko ni sulu ni yalo dodonu. E luvata laivi mai vei ira, ka mai tevuka yani me ra raica votu na dukadukali e tu e rukuna. `Oti koya e a qai kaya mai vei au, e rawa beka mo raica na i valavala ni nodra ubia vakamatau na nodra dukadukali kei na vakasisila ni nodra i valavala. "E rawa vakacava na koro daudina me vuki me dautagane!" Dou sa cakava na vale nei tamaqu me vale ni veivoli. Na vanua edau tu kina na nona I serau na Kalou kei na nonai ukuuku, sa lako tani mai kina." Testimonies, vol 8, p. 247-250.

Sa dina ni ko Jisu esega ni duavata, se tiki ni lotu kavitu dautagane koya, ka sega talega ni dodonu vei keda (Joni 12:26) baleta ko Jisu sa vakatikitikitaki koya, ka lako tani mai na lotu kavitu, ka sa kacivi keda tiko, kei na ligana e dodo tu yani vei ira na nona tamata me ra lako tani mai na kena veidukadukali kece, ka lako tani mai na nona vukitani kece na Lotu Kavitu, ka lako mai ki na ligana kaukauwa e tautuba.

Me vaka ni oqo sai otioti ni tukutuku me rogoci, ena rawa me vakatauvatani kei nai tukutuku ni katuba soqoti. Kevaka sa sega ni ciqomi nai tukutuku ni yalo dodonu i Karisito se nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu ni katolu ni agilosi, sa qai sega tale nai tukutuku ena rawa me kauti iko lesu tale vua na Kalou. Nida sega ni ciqoma e dua vei rau nai tukutuku oqo, na nomu katuba ni loloma sa na sogoti.

Nai tukutuku ni uca taumuri kei na kaci vakadomoilevu sai rau na taro ni bula kei na mate. Sai koya oqo nai otioti ni tukutuku ni loloma me soli vei ira na lewe ni vuravura i valavala ca oqo. Kevaka nai tukutuku ni uca taumuri ni qaqa taucoko mai nai valavala ca ni bera ni lako mai ko Jisu (Acts of Apostles, p 531) sa vakadeitaki na nona sega ni ciqomi ka biu tani, na katuba sana sogo, katuba ni loloma sa na sogo vakatamata yadua, ena gauna ga eda sa bula voli kina. Ena vuku ni kena sogo na nomu katuba ni loloma, ni ko sa bula voli tikoga? Sa vakaraitaka koya ni sa oti na veilewai ena vuku ni yacamu. Okoya beka oqori na ka sa yaco ena vale tabu mai lomalagi.

Kevaka sa ciqomi na i tukutuku ni uca taumuri, ka sega nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu ni tawase tani mai na nomu lotu kei na nomu se sega ni ciqoma ka biuta laivi. Sa na sogo na katuba. Na katuba ni loloma sa sogo ena vuku ni nomu tovolea me butaraka sobu na vosa ni kalou. Sa sogo ni ko se bula voli ga sa vakaraitaka oqori ni sa yaco oti na veilewai ena vuku ni yacamu mai na vale tabu mai lomalagi. Ka vakaraitaka kina ni o rau nai tukutuku talei oqo e rau duavata kei nai tukutuku ni veilewai ni bula mai lomalagi.

"Kivei ira sa tu vei ira na rarama ni dina, ka sa rogoca oti nai tukutuku ni vakasala, rogoca oti na veisureti ki na kanavata ni vakamau, ko ira na dauteitei, dauveivoli, daunilawa, nai vakatawa vakailasu se i Talatala Lasulasu era dauvagalui ira era vakasaqara na dina, na dauyadra sega ni dina era sega ni kacivaka nai vakasala se ra kila na gauna ni bogi, kei ira na sega ni muria na i vunau ni matanitu ni Kalou ena sega na nodra tikina mai na vanua koya." Testimonies to Ministers, p. 235.

"Nai tukutuku me soli yani ena gauna oqo, sai koya nai otioti ni tukutuku ni loloma ki na dua na vuravura sa bale tu. O ira era bau rogoca rawa nai tukutuku oqo, ka ra vakaukauwataka tikoga na yalodra ena nodra sega ni muria nai vakasala, era sa kolotaka laivi na nodra vakanuinui ni vakabulai. Ena sega ni dua tale na gauna ena soli mo veivutuni kina." Testimonies, vol 6, p. 19.

Na balavu ga ni nodra veilecayaki na tamata ena veivakasesei nei setani, na balavu ni gauna ena temaki ira kina e levu tale na tamata me rawati ira kina ki na nona matanitu ka kauti ira kina ki na veivakarusai. Ena vakayagataki ira kina eso na nona i talai, kevaka e rawa me vakauta vakatani na nodra vakasama me tarovi ira me ra kakua ni rogoca tiko, se kila tiko ka muria tiko nai tukutuku oqori. Vakabibi ena nona vakayagataki ira era sa ciqoma oti tu, ka vunautaka na yalo dodonu i Karisito ena nodra sereki mai nai nodra i valavala ca yadua, ia ka sega ni ciqoma na i tukutuku ni kaci vakadomoilevu ni veitawasei mai na nodra lotu vukitani.

Oira na i talai ni tevoro oqo, era na vunataka vakaveimama walega na kosipeli ka ra tuberi ira na tamata mera vakabauta ni sai koya oqori na kosipeli taucoko, ena gauna vata oqori era sega ni ciqoma tiko nai karua, se na kena veimama ni kosipeli, ni noda tawase tani mai na lotu vukitani. Era na rairai me vaka era dodonu vakaoti tu. Ena gauna vata oqori era sa cakava tiko kina e dua na cakacaka levu vua na nodra turaga ko Lusefa. E a sa tovolea oti na Kalou me vakasalataki keda:-

"Ni ra sai apositolo vakalasu ko ira sa vakaoqo era sa tamata daucakacaka vakaveivakaisini, era sa vakamataliataki ira me rai apositolo kei Karisito. Ia ka sa sega ni ka e veivakurabuitaki oqo. Ni sa vakamataliataki koya ko setani me agilosi ni rarama. Okoya oqo sa sega kina ni ka levu me vakamataliataki talega ko ira na nona i talatala me ra vakataki ira nai talatala ni valavala dodonu. Ia na kedra i tinitini ena vaka na nodra cakacaka." 2 Koronica 11:13-15.

Sa rawa meda kilai ira na i talai nei setani ena vuadra, se mai nai tukutuku era vunautaka, kevaka era sega ni vunautaka na kosipeli taucoko, kevaka era sega ni solia, se tovolea me tarovi ira na tamata me ra kakua ni muria edua veirau nai tukutuku ni uca taumuri kei na kaci vakadomoilevu, sa na yaco me ra na vakaraitaki ira ni ra sai talai nei setani, se ra kila tu se sega.

Era lewe vuqa era na sega ni vakila na ka oqo, ia era na besetaka nai tukutuku, ena nodra cakava oqori. Era sa viritaka laivi kina na nodrai "Nuinui ni vakabulai" vakabibi vei ira na Lotu Kavitu, ni lewe levu vei ira era na sega ni ciqoma nai tukutuku ni tawase tani mai na nodra Lotu Vakapapiloni. Sa na mai yaco kina na tatamusuki me lako siviti ira, na veilewai sa na vakatauci vei ira ena gauna era se bula tiko kina, katuba ni loloma sa na sogo, kei na nodra I otioti ni nuinui ni vakabulai sa na yali vakadua. Ia ena gauna era na qai vakila kina oqo, era na seretaka edua na sere ni tagi ni rarawa, mosimosi, wiwi, rerevaki ka vakadomobula.

"...era lewe vuqa vakavuqa ena loma ni veilotu e lailai sara na nodra kila nai balebale taucoko ni dina ni gauna oqo....Isa, era levu era sega ni vakasaqara na vakabulai ni yalodra sa voleka me ra tekivutaka ena rarawa levu ka lelevaka. `Sa oti yani na vula i matua, sa oti na vula i katakata, ia koi keda eda sa sega ni vakabulai' [Jeremaia 8:20]." Testimonies, vol 8, p. 252.

Na cava na vuna era sega ni raica rawa ka yadrava rawa kina oira na noda na dina ni veika bibi sa yaco tiko ena gauna oqo? Na cava era sega ni raica rawa kina na veika sa yaco mai me vaka e raici ira na Kalou, mai na ka era kaya vei ira na tamata? Nai tukutuku ni tatamusuki ni uca taumuri kei na kaci vakadomoilevu sa toso tikoga ki liu. Vei ira era yadrava, vulica, ka ciqoma nai tukutuku ruarua oqo, ena tamusuki tani mai na nona lotu. Ena gauna vata koya, eso ena yadrava, era sega ni vulica, ka sega ni ciqoma nai tukutuku, era na lako siviti, ia na tatamusuki ena vakaoti mada, biuti ira tu nai kumukumu era besetaka nai tukutuku oqo, me ra sotava nai totogi vata ga ena sotava na nodra lotu dautagane oqori.

"Nai tukutuku ni agilosi (Vakatakila 18) muria tiko nai katolu, sa dodonu ena gauna oqo me kacivaki yani kina ki na veiyasai vuravura taucoko. Sai koya oqo nai tukutuku ni tatamusuki kei na vuravura taucoko ena vakasinaiti ena nona i ukuuku na Kalou. Na Kalou e sa tu vua nai otioti ni kaci ni loloma me soli yani ki vuravura, ia na cakacaka vakatani ni tamata sa mai kautani kina, mai na kenai lakolako dina, kei na rarama e mai dredre na kena toso ena vuku ni butobuto ni tamata era nanuma vakataki ira ni tu vei ira na kila kei na vakatulewa mera cakava na cakacaka e a sega ni digitaki ira kina na Kalou me ra cakava." Last Day Events, p. 78 (Letter 86, June 18, 1900).

Sai koya oqori na gauna ena yaco kina na tatamusuki, ena nona kacivaki nai tukutuku ni uca taumuri kei na kaci vakadomoilevu, e nodrau mai duavata ka kacivaki vakamatata vei ira na tamata. Sa na mai yaco kina na vakatulewa vua na tamata yadua se duavata se saqata nai tukutuku ni katuba sogo oqo. E kena i balebale oqo ni gauna ni tatamusuki e sega ni dua na ka me na caka ena dua na gauna mai muri, me vaka beka na Sunday Law se vakalawataki ni siga sade. E dodonu me yaco sara ga ena gauna era rogoca kina na tamata nai tukutuku talei oqo.

Vei ira era sa vakadeitaka ka besetaka nai tukutuku oqo, era sa vakairaitaki ira ni sega ni veirauti me nodra na bula tawamudu. Ka ra sa gadreva me nodra na vakarusai tawamudu, e kena i balebale ni nodra katuba ni loloma sa sogo oti ni ra se bula tikoga. E kena i balebale talega, ni sa veilewaitaki oti na nodra kisi mai lomalagi, ka kenai balebale talega na veilewai baleti ira na bula sa tekivutaki oti ena vukudra yadua.

Sa qai dina, na gauna ni tatamusuki e yaco ena gauna e rau duavata kina nai tukutuku e rua oqo me vakamatatataki ka soli yani vakavinaka vei ira na tamata. Okoya e mai vakatekivuna na veilewai vei ira na bula ena vukudra (Testimonies to Ministers, p. 234) enai otioti ni gauna e soli vei ira (Christ's Object Lessons, p. 72) yadua. (Ke ko vinakata nai tukutuku ni tatamusuki vola mai me dua na nomu i vola "The Wheat and The Tares" ena address vata ga ka toka e liu.)

Sa kena gauna me soli kina nai tukutuku talei ni bula kei na mate oqo. Oqo edua na ka bibi, ia nai tukutuku talei duadua ni Kalou sa vakarautaka tu ko koya me nei vuravura. Ia, ko setani sa cakacaka sara tiko vakaukauwa ko koya me vakasesei ira na tamata me ra kakua ni kila na gauna ni tukutuku oqo, dusimaki ira tiko kina gauna mai muri ena yaco mai kina na Sunday Law se vakalawataki ni siga sade me na qai caka kina na kacivaki ni tukutuku oqo. Ia sa kena gauna dina oqo me kacivaki kina nai tukutuku. Sai koya oqo na vuna e vesuki ira tu ga kina ena nodra veilotu vukitani ko setani ena gauna oqo, ka mera kakua ni ciqoma nai tukutuku ni kaci vakadomoilevu me ra kakua ni lako tani mai na nodra veilotu, ka me na lutuki ira na mate ca e vitu, ka rusa vata kei na nodra veilotu. Kevaka ko vakabauta se sega, nai otioti ni tukutuku ni veivakabulai ni loloma ni Kalou sa toso tiko ki liu ena gauna sara ga oqo.

"Na cakacaka me vakayacori ena gauna oqo, sai koya na kena kacivaki ni otioti ni tukutuku ni loloma oqo ki na dua na vuravura sa bale tu....Na vosa e tubu cake me titobu ka kaukauwa sara e nai otioti ni gauna, kei ira kece era cakacaka vata kei na Kalou era na tovolea vakaukauwa me ra rawata na vakabauta e a soli vei ira na tamata yalo savasava ni Kalou. Era na sega ni lako tani mai nai tukutuku ni gauna oqo, okoya sa vakararamataki vuravura taucoko ena nona i ukuuku. E sega tale edua na ka era gadreva me ra rawata, na i ukuuku ga ni Kalou. Na vatu duaduaga ena tu dei ena gauna oqo, sai Jisu duadua ga, na dina ga okoya e tu vei Jisu. Sai koya na nodai drodro ena gauna ni veivakacalai oqo." Selected Messages, book 2, p. 114.

"E a vuki na daukau i tukutuku vei ira nai vavakoso ka kaya. `Ko ni vakabauta li na parofisai? Ko ni sa kila beka na dina? Mo ni kila nai otioti ni tukutuku ni veivakasalataki esa soli tiko ki vuravura ena gauna sara ga oqo? Sai koya nai otioti ni kaci ni loloma, sa rogoci sara tikoga oqo. Ko ni vakabauta ni o setani sa lako sobu mai ena kaukauwa levu, cakacaka vata kei na veivakacalai levu ni valavala tawa dodonu ena veivanua kece? Ko ni vakabauta ni o Papiloni levu sa lako cake mai ena nona veivakananumi ena mata ni Kalou? Ka sa vakarau tu me ciqoma mai na liga ni Kalou me vakaruataki vua na nona i valavala ca kece kei na dukadukali?'...Kevaka na meca me rawa ni tarovi ira na daucakacaka mai na vanua me ra cakacaka kina, ena vakayacora me vakakina." Fundamentals of Christian Education, p. 362-363.

Na Lotu Kavitu e sa besetaka oti na otioti ni veitukutuku ni loloma oqo. Ka sa tovolea talega me vakamatea vakadua. Oqori na vuna sa besetaka kina na Kalou na lotu oqo me nona lotu, sa mai kauti tani nai tutu ni cina kei na nona Yalo Tabu mai na loma ni Lotu Kavitu, ka sa solia kina vei ira era taleitaki koya. Ka sa yaco kina tina ni Lotu Kavitu me na sotava na veivakarusai kei ira vata kaya na luvena era ravi tu vua kei ira era tiki ni yagona. Ka cava na vuna ko ni sega ni raica rawa kina na ka oqo o i kemuni na noda?

"Dou ia na veilewia kaya na tinamudou (Lotu Kavitu) dou ia na veilewai, ni sa sega ni watiqu ko koya koi au talega, kau sa sega ni watina...Ia kau na sega ni lomani ira na luvena, ni ra sa luve ni butako. Ni sa ia na dautagane ko tinadra, sa ia na i valavala e veivakamaduataki ko koya ka kunekunetaki ira, ni sa kaya ko koya, au na muri ira na noqui tau, era solia mai na qau madrai kei na mequ wai, na noqu vutika ni sipi kei na noqu laino, na noqu waiwai kei na mequ ka ni gunu."

Na cava beka era sega ni raica rawa kina na ka oqo ko ira na noda? Na cava era sega ni ra raica rawa kina na vua ni lotu e vakaraitaka tiko, ka raica ni sega na Kalou se ko Karisito se na Yalo Tabu me tiko ena lotu koya. O Karisito esega ni rau cakacaka vata kei setani se dua na nona cakacaka vakatevoro. E a kaya ko Karisito:-

"Ia dou qarauni kemudou vinaka mai vei ira nai vakavuvuli vakailasu era sa lako mai vei kemudou ka vakaisulu vaka na sipi, a ra sa olifa daukata e lomadra. Dou na kilai ira ena vuadra. Sa veti li na vua ni vaini mai na wa-vakavotona, se na lolo mai na soni? Sa vakakina sa vuataka na vua vinaka na kau vinaka kecega a sa vuataka na vua ca na kau ca. E sega na kau vinaka me vuataka rawa na vua ca se na kau ca me vuataka rawa na vua vinaka. Na kau vakaduaga sa sega ni vuataka na vua vinaka sa ta laivi, ka biu ki na bukawaqa e dina ga dou na kilai ira ena vuadra." Maciu 7:15-20.

E vakamatataka ko Karisito ni noda vakaraica na vei vua era vuataka eda na sega beka ni kilai ira vakatikina ga, se eda na kilai ira beka, ia "Eda na kilai ira ga." Na cava na vuna na noda Lotu Kavitu e vakararavi ga, kina "ka e kaya na tamata" se "na cava e kaya na lotu" se "na cava e nanuma na yaloqu"? A cava era sega ni vakararavi kina ki "na ka e kaya na Kalou"? Na cava era sega ni ra raica rawa kina o ira na noda? Baleta beka ni ra sega ni vinakata me ra raica rawa? E baleta beka ni ra sega ni vinakata me ra rogoca. Se me ra kila ni nodra Lotu lomani sa tagutuvi ka biu vakatikitiki tani mai vua na Kalou? Baleta na nona yalo kaukauwa ena nona ia tikoga na veibutakoci se dautagane kei na vukitani okoya ena kabita tikoga me yacova na wiwi ni vakataotioti.

Na ka walega au via cakava, au vinakata meu vakayacori ira na taciqu kei ira na ganequ me vakila nai vakatagedegede rerevaki era sa tu kina, mai na nodra semati ira tikoga kina nodrai valavala ca yadua se kina nodra lotu vukitani, sai koya na nodrau duavata na domoqu kei na Kalou ka kacivaka vakadomoilevu na dina mai lomalagi ni sa

O cei e vinakata me vakaoti na veivaluvaluti oqo? O cei e vinakata me lako ki lomalagi ka tiko vata kei na nona i vakabula me tawamudu? Au sa sega ni vinakata meu tiko tale ena vuravura ca ka rerevaki oqo. Au sega ni vinakata meu dabe sobu, ka vakacegu, ka waraka na veileqa era na yaco mai, okoya ena sega ni yaco mai, baleta esega ni dua me solia na kena i tukutuku, okoya ena kauta mai na vei leqa oqori.

Kevaka ko sa vinakata mo lako ki vale mai lomalagi, mo tiko vata kei na tamada dauveivakalougataki kei na noda i vakabula ko Jisu Karisito, sa na dodonu me da ciqoma, ka cakava, ka bulataka, ka laveta cake na domoda vakadomoilevu ena kena kacivaki nai tukutuku ni veivakabulai oqo ni uca taumuri ni yalododonu i Karisito kei na i tukutuku ni kacivakadomoilevu ni tawase tani mai na veilotu edaidai sa dodonu me soli yani na kena taucoko, kei na duavata ni kosipeli kei na rorogolevu ka sega ni rere kei na kaukauwa (Evangelism, p. 230) okoya ena kauta mai na Sunday Law se vakalawataki ni siga sade, kei na veileqa kei na vakataotioti ni veivaluvaluti levu oqo.