Fijian Jeremiah

Na Kalou, e kacivi Jeremaia me Nona i vakatawa ka mata talega mo cavuta laivi, ka basuka, ka vakarusa, ka talaraka na veimatanitu kecega era sa vakataudeitaki tu ni bera ni dua e vakadruri cake se teivaki (Jeremaia 1:5, 10). Ia me vakaoti vakacava na nodra vakarusai? Ena kena valuti mai vua e dua tale na koro kei na matanitu vakayaragitaki (Jeremaia 1:18) – me vaka ni Nona i talai ko Jiova ka vosataka tiko na Vosa ni Kalou (Jere 1:9, 6:17).

Na veivanua kei na veimatanitu kece ga oqo era qarava tiko e dua na Kalou se na veikalou ka vakatakilai kina me vanua kei na matanitu e lotu. Ia, vakatabaki dua, na vanua kei na matanitu lotu cava me cavuraki, talaraki ka vakarusai? O koya sara ga ka vakatekivutaka na Kalou, ka a tara cake vakavinaka ka tei-vaka me nona. Oqo ko Jeruisalemi, kei ira na veikoro (e taudaku) era qali vata kaya (Jere 1:15).

Me vakarusai vakaoti na vanua taucoko (matanitu), bau kina na kena tui (na daunilewa se peresitedi), ira na luve ni tui (ira na i liuliu), ira na bete (nai talatala tabaki ena liga) kei ira na kena tamata (Jere 1:18). Sa dina era na gadreva me valuta na matanitu kaukauwa dauvala oqo (se na Nona i talai ko Jiova), me rataqomaka kina ka karona talega na nodra matanitu sa tauyavutaki tu. era na sega ni qaqa baleta na Kalou sa sega ni tiko vata kei ira ia sa tiko vata kei na Nona tamata (1:19). Baleta na cava? Baleta na nodra caka ca kecega! Era sa biuta na Kalou o koya era kaya ni ra masuta ka talirawarawa tiko kina, ia era sa bulia e dua tale na Kalou mai na cakacaka ni ligadra, ka qarava (1:16).

Na Kalou, sa kacivi ira tani mai na Nona tamata mai Ijipita (a vanua, matanitu lotu vakacacani ka vesuki tu ena i vakavuvuli ni tamata- me ra soqoni vata kei koya ena veikau, o ira kece era digitaka me goleva ka tairawarawa vua na Kalou, era muri koya ki veikau (na vanua e sega ni se teivaki se vakaturicaketaki (2:2). E sega na tamata se lako sivita se tiko kina (2:6), o koya ga e rawa ni ra rai ka vakararavi kina sai koya duadua ga na Kalou.

E kaya vei ira na Kalou, o ira ga era na talairawarawa tiko ki na Domona, ka muria tiko na nona i vunau kece sara, era na nona tamata tikoga, ka na nodra Kakou ko koya (11:4). Baleta ni ra talirawarawa ki na vei yavu oqo, era okati me "sa tabu me nei Jiova, ka sai sevu ni nona vuata" ena vanua vou oqo (2:3). Sa na qai rawa kina me vakayacora na Kalou na nona bubului se veiyalayalati vata kei ira baleta ni ra talirawarawa vua (11:5).

Sa yaco me watidra na Kalou (31:32) ka ra yaco me watina yalewa ni vakamau (3:14). Ia, vakamalua era sa guilecava ni sa vakatabui tu na nodra sema vua na Kalou ka ra sa vakanadaku ka sega ni vakanamata vua (2:27). Era sa biuta tani na watidra (3:20), ka ra sa yalewa dautagane ena nodra veimoceri--ka ra lasa vata kei na levu na nodra I tau (3:1–2, 6). Baleta na ka oqo, era vakasesei kina (3:25).

Na Kalou, ena loloma kei na yalovinaka e kaciva na yalewa dauvukitani oqo me lesu tale mai kina yasana me vaka na yalewa vakawati yalodina ka me muduka na nona dautagane (3:1, 22). Sa kaciva tiko na nona tamata me ra ciqoma na cili ni "veiyalayalati vou" (4:3–4, 14), o koya era sega ni taura e liu (2:19, 9:26). Era bula vakarairaitaki tu ga e taudaku - bula lasu - vakatusa tiko na Kalou (ena gusudra ga) ia na lomadra era sa cakitaki koya tu (12:2, 5:1–2). A ra lesu tale li mai na nona tamata digitaki na Kalou - na watina yalewa (lotu) ki vua, a ra muduka li na nodra yalewa dautagane? SEGA! (3:7). Era sa beca na vosa ni Kalou kei na nona i vunau (6:19). Sa bureitaka kina vei ira na Kalou, uca taumuri (3:3).

Me vaka ni ra sa vakanadakuya na Kalou - na nodra i vurevure ni wai se nai tekitekivu ni wai ni bula (Dina - 2:13), e sega ni miriki ira se tauci ira kina na uca tau muri e sega sara ga vei ira na ka me kauta tani na nodra karamaca. E na gauna in draki mamaca, a ra muduka li na nodra talaidredre vua na Kalou. A ra rai li vua me vakaotia na nodra karamaca? Sega. E ra tara na vei taqe ni wai me ra tawana kina na vei wai tale eso (2:13). Ia, era kauta li mia vei na wai tani oqo?

Era cici lesu tale ki Ijipita kei Papiloni (Siria) talega ena nodra saga me ra vakaotia na nodra karamaca ena nodra gunuva ka maroroya na wai butobuto, vuvu dukadukali (vakavuvuli - 2:18). Era tomana tikoga na nodra tiko mamaca ka karamaca, ka rairai era sega ni ciqoma vakarauta na wai vou oqo me vakacegui ira baleta ni sa kavoro tu na nodra taqe ni wai (2:13). Io, baleta na nodra biuta na Kalou ka cata me ra lesu ki na i vurevure ni wai ni Bula, e dua nai yaloyalo sega ni cavuka rawa sa tauyavutaki ena nodra lesu tale tiko ki Ijipita kei Papiloni. Me ra kauta mai kina na waiduka butobuto. Ia era raica ni sega sara ni veirauti kei na nodra via gunu kei na Karamaca.

Ia na nodra gunu lialia oqo kei na kena i tuvaki, a tarova li na nodra dautagane ka lesu vua na Kalou? Sega! Era guta ga na dautagane (2:25), na nodra i valavala ca e siviti ira na yalewa dautagane kecega, tubu siviti ira ena i valavala vakasisila (5:28). Era liutaki ira vakataki ira ena i valavala ca, ka ra yalewa dautagane lolovira sara, ka vakavulici ira talega na tani ena nodra i valavala dukadukali (2:33, 3:13).

E sega ni dua, sega mada ga ni Kalou vakatakikoya me na vukici ira tani mai na nodra gaunisala ni loma kaukauwa (2:24, 5:13). O Juta mada ga, e dua na taci Isireli (na nodra yavusa se wasewase levu e tini ki na Tokalau), se okati tiko ga me tiki Isireli, ia e tu-vakataki-koya ka qaravi koya vakataki-koya, e yalewa dautagane talega (3:8). Ko Juta e daulawaki sara vei rau na rua baleta sa ka vakailasu na nodra muria na Kalou ena lomadra se me tiko vua na cili ni "veiyalayalata vou" ia e ka ga ni veiwali ka kavakarairai ga (3:10). Ena mata ni Kalou, ko Isireli (lotu) e dodonu cake mai vua na tacina yalewa ko Juta (nai soqosoqo tu-vakatakikoya ka qaravi koya ga vakatakikoya - 3:11).

Na nona lotu savasava taumada na Kalou, sa qara ni daubutaki (7:11). O ira na nona i talatala era veivoli ena yalo ni tamata, era dau veicoriti nei setani (na daubiridai) me veivesuki, veivakabobulataki ka vakarusai ira na tamata ni Kalou (5:26, 12:10). A vorolaki kina nai sala ni buradeladra (12:16). Sa ca mai na lotu ka sa qara ni manumanu vuka tawasavasava kecega ka sevaki (12:9, 5:27), ka bai (qara) talega ni gatalelevu (9:11). A kacivi na yacanan me "koro levu" (22:8) ka laurai vua na nodra dra na parofirta (2:30), na nodra dra talega a sega ni cala (2:34, 19:4). O ira kece na tamata era veitaratara se duavata kei koya era veitokonitaka na nona i valavala ca-era okati me ra cala vata (2:29, 6:27–28, 26:15).

Baleta na veika kece oqo, sa vakarau tu na kalou me tawasei ira vakayago, me vakayacori sara ga e loma i Jeruisalemi (6:1). E gadrevi na ka oqo, me rawa kina vei ira na nona tamata me ra lako tani mai na nodra vanua lotu era sa ca tu, o koya e vesuki ira tu enai vau vaka-tamata, me ra lakova na cili ni veikau me ra raica ka vakila tale na nodra gadreva na Kalou (3:14-19) sa vosota vakadede na Kalou na nodra i valavala ca, ia ena sega ni vosota tiko me tawa mudu (6:11–12).

Eso era nanuma me ra bulataka tiko ga na dina e loma i Jeruisalemi, era na muri ira kina e lewe levu, ia a sega ni yaco na ka oqo baleta sa levu sara nai valavala ca e tu e loma ni lotu (6:29). O ira na i liuliu era cici ki Ijipita kei Papiloni me ra ciqoma ka gunuva kina na wai butobuto (vakavuvuli), yaco kina na lotu me i vurevure ni wai butobuto ka kaburaka yani vei ira na lotu tale eso (6:7). Mai tagutuvi ka mate yani kina na Dina (wai bula savasava) ena loma ni lotu (7:28).

Ia na lotu e bulataka tiko ga na i valavala ca vakasisila, e ra kacivaka ni ra sega ni vakayacora tiko e dua na ka ca, ni ra sega ni valavala ca, ni ra sega ni cala, ka ra yalo savasava sara ka sega ni duka (2:21-23, 35). Era kaya talega, na Kalou ena sega ni beci ira, baleta o ira na nona tamata ka na sega ni tau vei ira na nona cudru (5:12). Ia ko Jiova sa biuti ira, era sa sega ni nona tamata (6:30)! Na Kalou e biuti koya na watina yalodina taumada na lotu (3:8).

Dina ga ni a dina na ka oqo, ia a rogo na domodra lasulasu na parofita vakailasu (ira nai i liuliu) kei ira na i talatala tabaki ena liga (bete) ni lotu ni ra dau kaya, "Dou vakacegu dou vakacegu, e da se tamata digitaki tiko ga ni Kalou ka nona lotu duadua ga, kakau ni rere, eda na sega ni tawase tani mai na vanua oqo" (7:4, 5:14). Ia, na Kalou e kaya "Kevaka dou vaka vinakataka na nomudou i tovo kei na nomudou i valavala ka vakayacora na lewa dodonu, au na qai lewa mo dou tiko ga ena vanua oqo ka kakua ni biuta" (7:5-7). Ia era sa guilecava ni kevaka era talirawarawa tiko vua na Kalou kei na nona vosa, ka ciqoma me ra biuta tani na nodra i valavala ca, ena yaco vei ira na vosa yalayala ni Kalou ka ra na nona tamata tiko ga, ka nona lotu, ka ra na sega ni biu tani (3:12-13, 4:1).

Ia era sega ni rogoca se muria na veiyavu e sotari kina na vosa yalayala ni Kalou, ka sa na biuti ira tani kina mai na matana, na Kalou (7:15). E kaya madaga vei ira na nona tamata dina me ra kakua ni masulaki ira na lotu se vosa ena vukudra, baleta ena sega ni rogoci ira (7:16). Na kena dina, e sega mada ga ni vinakata na Kalou me ratiko e nona vale tabu, o ira na bete era sega ni vakatabui, se ra sega mada ga ni cakava rawa na cakacaka e vale ni soro (11:15). Ena sega talega ni rogoca na nodra tagi me ra sereki se me veisautaka na lomana na Kalou (11:14). Sa sega ni kacivi ira na kaou me "Noqu tamata", ia sa okati ira me o ira na "tamata oqo" (8:5).

Baleta na kena sa sega ni maduataki na tomani tiko ni i valavala ca, sa laiva kina na Kalou na nona lotu taumada ka lako tani mai vei ira na kena tamata (12:7). Sa Cati ira sara ga na kalou (12:8). Ia, era sega ni kila na tamata na ka oqo (8:7). O ira na bete kei ira era cakacaka ena lotu era dau parofisai vakailasu mai na lomadra ka ra dau kaya, "Ni sa raica na Kalou ni rawa ni maroroi na nona i vunau ena noda vanua lotu (8:8), ka ni sa parofisaitaki tu ni lotu oqo ena lako bula me yacova na i vakataotioti (23:16-17). Na vakacegu kei na qaqa e parofisaitaki tu baleta na noda lotu, sega ni veika ca. Na vosa kece e baleta na tawase tani kei na rusa e sega sara ga dina" 8:10-11. Ia e sa kaya oti na Kalou. Era na sega ni lako yaco rawa ki lomalagi, era na vakabalei sobu ga (7:14, 8:12).

Na i valavala ca kece e cakava tiko na lotu kei ira era veiliutaki kina, a sega ni ra vakaisinitaki kina, era vakayacora ena nodra vinakata vakakina baleta ni ra a veretaka na Kalou (11:9-10). Baleta na ka oqo a rusa kina na vanua taucoko (12:10-11, 23:15). Na butobuto taucoko kei na cokai ni bula ni vanua kece sara a tevuraki ena mata ni katuba ni lotu kei ira era tiko e loma.

E levu cake na lewe ni lotu era cata me rogoca na vosa ni Kalou mai vei ira na nona tamata, se me ra raica mada na mataqali vua ni kau cava sa vuataka tiko na lotu. Era vakararavi mataboko tu kina nodra vosa lasu na nodra i liuliu (7:8), ka ra vakacegu ni na vinakata me ciqoma vakakina (5:31). Eso era nuitaka me ka dina na veika lasu era kaya tiko na nodra i liuliu, ka ra nanuma talega me na oti mai na i valavala ca. Ia sa sega tale ni dua na gauna me na vakavinakataki kina na bula vua na Kalou, mai na loma ni lotu (13:23). Ena sega ni lako rawa mai na ca ki na vinaka, ia e sa na lako tiko ga me ca vakalevu sara (ca ki na ca - 8:5, 9:3). O Jeremaia sara mada ga sa nakita me tawase tani mai vei ira (9:2). Sa vakatikitikitaki koya mai na nodra vei bose, ka sa sega talega ni lotu vata kei ira se soqoni vata kei ira (16:8, 15:17) vakavo kevaka e kaya vua na Kalou me laki vosa vei ira (17:19).

Ena i vakatekivu, o Isireli e vaka e dua na i vau savasava ni tolo ka vauca e tolona na kalou (13:11). Oti e dua na gauna, era sa bese nimuria se rogoca na i vunau ni Kalou kei na nona vosa, ka sega kina ni soli vei ira na wai (13:1). Ka ra mani lako ki Papiloni me ra laki gunu wai mai na mata ni wai (Uferetisi) ka ra tovolea me ra vunitaka tiko me kakua ni kilai. Ia na tamata ni Kalou, e kelia basikata na veivakaisini e caka tu ka vakaraitaka na ka dina vua e vinakata me raica na i tuvaki dina ni lotu. Me vaka ni gunuva tiko ga na wai mai Papiloni, sa rusa kina, ka ca ka sega ni yaga (13:7), sa sega na ka e vinaka vua (13:10), sa biu tani ka vakarusai (13:14).

Era masu vua na kalou me veisautaki na Lomana ka me tauri ira lesu tale me nona tamata - ena nodra nanuma ni se tiko ga ena kedra maliwa na Kalou (14:7–9). Ia na Kalou sa sega ni ciqomi ira lesu me nona tamata (14:10). Sa cata ni rogoca na masu se na kerekere baleti ira (14:11). Ia, o ira na veiliutaki ena lotu era kaya tiko na veibasai ni ka (14:13), ka sa veivakaroti na Kalou vei ira era na rogoca na veivakasini kei na lawaki era kaya na parofita vakailasu (14:14-15).

Lewe levu sara na tamata era sega ni vakabauta, se ciqoma na vosa ni Kalou - ni sa beci ira ka buiti ira tani. Eso era vakanuinui tiko ni sega ni yaco e dua na ka vakaoqo, ia ena rere kei na domobula ni na rawa ni vakakina, era masu tale vua na Kalou, vakatusai na i valavala ca, ka masulaki me veisautaka na lomana, ka me kakua ni muduka na nona veiyalayalati kei ira (14:19-22). A rogoca li na kalou na nodra masu, ka ciqomi ira lesu tale li? Sega! Sa oca na Kalou ena veivutuni (15:6) ka vakadeitaka ni sa yaga me tawase tani, me ra lako tani ga (15:1).

Sega ni yaga me cavuti, na kena i wase levu e bese sara ga ni muria na vosa ni Kalou e vakaraitaka na nona parofita. Sa rawa vei ira me ra veivala vata kei na Kalou kei na nona i vakaro, sa sega ga ni rawa me ra vosota na mosi ni tawase tani mai na nodra lotu lomani ka i valavala ca vakasisila. Eso era lako voli ka veikayayaka e levu na ka me vakatitigataki kina na yaga ni tawase tani, ena nodra kaya. "Kevaka me da tawase tani, meda qai lako ki vei?" (15:2). E sauma na taro oqo na Kalou ena - (15:2).

Ia a tiko eso era yalodina, era rogoca ka raica na vosa oqo ni Kalou, era kania ka marau ni rawa me ra muria na loma ni Kalou ka sega ni loma ni tamata se na lomadra (15:16). Na kena vo oqo era digitaka ka marautaka me muria na loma ni Kalou, era tawase tani mai na nodra lotu i valavala ca, lesu vua na Kalou (15:17), ka sa lako vinaka vei ira (15:11). Kauti ira lesu mai na kalou me ra nona tamata, sa qai rawa vei ira me ra tucake e Matana (15:19). Qoka e tauri kina o ira na ka talei mai vei ira na ca ka vakasisila, ka ra gusu ni Kalou ena nodra kacivaka na vosa ni Kalou ena i tukutuku ni tawase tani mai na lotu i valavalal ca ka gole vua na Kalou (15:19). Nai vakaro ni Kalou vei ira "Laivi ira na tamata me ra lakova mai vei iko na dina, kakua ga ni lesu mo laki vosa vei ira" (15:19). O ira na i liuliu ni lotu kei ira na lotu tu vakatakikoya era na saga ena nodra kaukauwa taucoko sara me ra saqati ira kei na i tukutuku. Ia era na sega ni rawata se tarova na kena tubu cake na i tukutuku vinaka baleta na Kalou e tiko vata kei ira na nona kena vo ka taqomaki ira ka vakabulai ira (15:20-21).

E sega ni vinakata na Kalou me ra soqoni vata na lewe ni lotu vou kei ira na lotu ca vakasisila baleta era na rusa vata ga (16:2-4). Sa kauta tani oti na nona vakacegu, yalovinaka kei na dauloloma mai na lotu ca (16:5). Lewe levu era caka bisinisi (dauveivoli) ena Siga Tabu - e vakaraitaka na nodra buturaka, sega ni vakatabuya - ka ra sega ni via veisau (17:20-23). Na lotu sara ga kei ira na tamata a tara cake vakavinaka na Kalou me nona, a tea me ra vuataka ka vakalagilagia na yacana, sa mai vakarusa ka cavuraka tani oqo (45:4, 18:9–10). Sa na tara cake ka tea o ira ga era na muria na domona ka digitaka me tawase tani mai na nodra lotu i valavala ca (24:5-7).

Na Kalou, ena nona loloma tawa yalani kei na yalovinaka, a tovolea me tauri ira tale na lewe ni lotu me ra vakila na i tuvaki dina ni nodra lotu. A kaya vei ira na Kalou, o ira na bilo tete ena ligana (18:1-6) . E kaya talega, veitalia na veika e yalataka vei ira, kevaka era i valavala ca tikoga ka sega ni muria na nona vosa ena sega vakataudeitaka e dua na ka e yalataka baleta ni gadrevi na talairawarawa vakaoti ki na nona vosa - qai rawa ni ra sotavi (18:9-10).

A tovolea na Kalou me vukei ira na nona tamta me ra veivutuni, ia era bese ni vakayacora na ka e vinakata vei ira na Kalou (32:23). Era nanuma ni sa toro sobu sara vakalevu na nodra i valavala ca, sa sega kina ni rawa vei ira me ra lesu tale ka veivutuni, ka ra kaya, "Sa sega nai nuinui". Ka ra tomana tiko ga na veika ca vakasisila (18:11-12). Era sega ni via rogoca na vakamamasu ni Kalou, Ka ra tomana tiko ga me ra tuiraki ira tani na lewe ni lotu eso me ra kakua ni muria na sala makawa na Dina (duru) ka a soli vei ira ena i vakatekivu (18:15). Era nanuma ni se tiko ga na kalou e na kedra maliwa vakasisila, era nanuma ni ra dina tiko na bete, era nanuma ni ra solia tiko o ira na nodra tamata vuku nai vakavuvuli kei na veiliutaki dina, era nanuma ni ra na vakayagataki tiko ga na veiliutaki me ra gusu ni Kalou - ni ra vakabauta ni o ira era domo ni Kalou vei ira (18:18).

Era vakaisini ira ni ra vakabauta ni Mata ni Kalou se wanonovi ira tikoga, ka se raici tiko ga kei na nodra lotu, ia o ira era sa vakanadakuya na kalou, era sa sega ni vakanamata vua (32:33). Ia na kena dina, na Kalou sa vunitaka na matana mai vei ira, ka sa vakanadakui ira (18:17, 33:5). E levu na veika vakasisila era sa vakavuvulitaki tu e loma ni lotu (32:34). Sa balavu na nodra talaidredre tiko ka sa sivia na i yalayala, ka sa biuti ira tani kina na nona tamata digitaki taumada savasava mai na matana (52:3). A sa parofisaitaki tu ni na vakarusai na lotu kei ira na lewena mai na mata ni Kalou (32:26-32).

Sa vakarota na Kalou ni bilo tete, koya ka matataka na lotu taucoko, me vakabalei ka vorolaki - kena i vakaraitaki ni na sega ni taucoko tale na lotu (19:10-11). Ena vakayacora tiko ga na nona i tovo, vakasisila me yacova ni sa vakarusai. Na nodra i valavala ca sa cauti tu ena i ceu aironi ka mata daimani (17:1), kei na yacadra o ira se lewe ni lotu tiko ga sa sega ni volai mai homalagi, ia sa volai ga ena qele era (17:13).

O ira era vakararavi ki na tamata ka kaya vei ira me ra tiko ga e loma ni lotu ka kakua ni tawase tani, era na rusa (17:5). Era vakarorogo ki na vosa ni tamata ni ra nanuma ni ra kabita tiko na dina kei na veika e vakakina (17:9), koya ka vakavuna me ra vakabauta kina na lasu ni ra manuma era dina ka lasu na parofita ni Kalou. Sa vakatekivu me ra vakacacana na i talai ni Kalou, me tarova kina na i tukutuku ni Kalou me baleta na tawase tani me bula kina na nodra lotu (17:18).

A mokulaki ka vesuki na i talai ni Kalou (20:1-2) ena bogi (20:3) mai vei ira ka vunautaka tiko na lasu ka ra cakacaka vakaukauwa sara me vakacacana na i tukutuku ena matadra na tamata (20:1, 6). A tovolea me vosota na i talai ni Kalou, ia e vaka na bukawaqa ki na sui, a kacivaki me ra rogoca kece sara ka me ra qai cakava na nodra digidigi (20:7–9). O ira mada ga era kaya ni nona i tau, era vakaraici koya matua kei na nona vosa me ra tovolea me veisautaka me rogo ca kina na i talai ni Kalou - ena nodra vakacacani koya ena nona tukuna na ka dina baleta na nodra lotu (20:10). Ia na nodra lotu lomani sa vakataudeitaki na kena rusa, nakena i lavo kece, cakacaka, kei ira na lewena, sa ra na kau ki Papiloni, ka vakataulewa vua o Papiloni (20:4-5).

Io, na lotu taucoko, kei ira era qali vua, era na o kati me tiki Papiloni ka sega ni dua - sega mada ga ni Kalou vakatatki koya - me na tarova rawa na kena yaco na ka oqo (21:4-6). Sa na sega ni rogo na domo ni marau, na domo ni reki, sa na sega tale ni rogo e na loma ni lotu, sega tale ga na rorogo ni vatu i qaqai kei na rarama ni cina, sa na sega na domo ni Tagane kei na domo ni yalewa rau sa qai vakawati (rau sa tiko e taudaku) sa na sega ni rogo tale e loma ni lotu (25:10, 16:9).

Na tui, e kerei Jeremaia me kere ka ni loloma vua na Kalou, a sega ni cabori na masu, baleta na Kalou sa sega ni via rogoca (21:1-3). Na Kalou sa kaya oti vakatolu me ra kakua ni masulaki na tamata oqo (7:16, 11:11, 14). Sa na lutu tikoga ka tidara ki na butobuto na lotu, ni ra sa tuberi tiko ena i valavala ca, me yacova ni rusa (23:12). Ia na Kalou, ena nona loloma levu kei na yalovinaka, a vakarautaka e dua na sala me ra dro kina mai na veivakarusai. Sa yaga me ra digitaka vakataki ira me ra tawase tani mai na lotu i valavala ca de ra na vakarusai vata ga (21:8-9)! Io, "Na sala ni bula (tawase tani) kei na sala kina rusa (tikoga e loma)" ka sa tuvani vakamatata vei ira kece sara ka ra vakatovolei kece o cei me ra muria – na Kalou se tamata.

A yaco na veika kece oqo baleta na sala cala era digitaka nai liuliu me ra muria kei ira na i vakatawa ni lotu. Era sa taura tiko e ligadra na cina ni parofisai vakailasu, ra vunautaka tiko na lasu kei na i vakavuvuli tani vei ira na sipi (23:1-2) - mai na tevale sara ga (23:11). E vakatarai vei ira na ka oqo baleta nai tikotiko - liu ni lotu e vakatura tiko ka vakadonuya me vakayacori tiko vakakina (23:13). O ira na i liuliu ni lotu era sa dauyalewa tiko ka ra bula tiko ena lasu. Era vakaukauwataka tale tiko ga na ligadra na dau caka ca me kakua kina ni dua e saumaki mai na i valavala ca ki na caka dodonu. Sa vakananumi ira na kalou ni ra tautauvata kei Sotoma kei Komora o ira kece na lewe ni lotu (23:14).

Vakaroti ira tale na Kalou me ra kakau ni vakarorogo tiko gvei ira na i liuliu ni lotu, ni ra vakavulica tiko na lasu ka vakaisini ira tiko (23:25-26). Era sa tu kece ena i vakasala ca nei setani (23:22) ka ra vakatanitaka tiko na dina (23:36). Sa guilecavi ira kina na Kalou ka laivi ira ka biuti ira tani kei na nodra lotu lomani mai na matana (23:39).

Rau vunau ruarua tiko na i talai ni Kalou kei na parofita vakailasu, vei ira na tamata. Na vosa e vunautaka nai talai ni Kalou a vaka na bukawaqa. E yavalata na loma ni tamata e rogoca - dolava na loma vatu butobuto ka vakaraitaka vei ira na ka dodonu, ia na sala qiqo ka dodonu, na sala me tauri kevaka e da via tiko vata kei na Kalou (23:29). O ira na i vakatawa vakailasu era vunautaka na veivakavuvuli lasu, vakavuna me ra gole tani mai na dina na tamata (23:31-32), ka ra saga sara ga me ra kauta tani na vosa ni Kalou mai vua na nona i talai (23:30). Na talairawarawa ki na dua vei rau nai tukutuku qo ena vakaraitaka eda witi se eda qana tawayaga (23:28). Koya gona, na bula tawa mudu e vakatau ena i tukutuku cava e rogoci ka muri!

O ira era talai rawarawa vua na Kalou era digitaka me ra tawase tani mai na lotu i valavala ca sa biu tani oqo, "e nodra kina na vinaka" (23:5). Na Kalou ena sega ni biuti ira oqo baleta sa yalataka oti ni na tarai ira cake ka teivaka me yaco kina na "Nona veiyalayalati vou" kei ira me nodra Kalou ka me ra nona tamata. Ena vola na nona i vunau ena lomadra, o ira ga era talairawarawa ka tawase tani - bula tiko ena cili "ni veiyalayalati vou" - ena yaco me luve ni Kalou ka nona tamata digitaki (24:6–7), ka na vuataka na vuana vinaka me vaka na lolo (24:5). Ia o ira era digitaka me ra muria na i tukutuku lasu nodra na i vakavuvuli lasu dau veivakaisini, ra bese ni tawase tani mai na nodra lotu lomani - era talidredre vua na Kalou - era na vuataka na vua ca kei na lolo vuca, ka na sega na kena yaga, sa na vakarusai ga (24:8-10).

Sa kaukauwa ka dei na i tukutuku ruarua. A vosa vakamatata nai talai ni Kalou vei ira na lewe ni lotu, ka kaya baleta na nodra i valavala ca ena bale ka vakarusai na nodra lotu kei na kena yavu - ena qeyavu vakadua - me vakataki Sailo (26:2-7). Ena kau tani vakadua na veiyalayalati ni Kalou kei na nona lagilagi kei na matana (me vaka na kena kau tani na kato ni veiyalayalti mai Sailo - Same 78:60-61; 1 Samuela 4:3, 11). Ka na yaco me qaravi Papiloni na lotu digitaki oqo kei ira na lewena (27:12, 32:3, 28), ka vakataudeitaki e kea (29:5-6, 28)! Ia o ira na i vakatawa dau lasu kei ira era lotu tu-vakataki-koya era lasu tiko ena yaca ni Kalou, era kaya ni Kalou se tiko ga vata kei ira ka sega na kena yaga me ra tawase tani baleta na nodra lotu lomani e parofisaitaki tu ni na sega ni qaravi Papiloni se vakataudeitaki mai kea, ka na sega talega ni rusa se qeyavu (27:14-17). Era sagai ira tiko na lewe ni lotu me ra vakararavi ki na lasu o koya sa laurai votu tu (28:15) ka vakavulici ira me ra kakua ni vakayacora na loma ni Kalou, kei na nona i vakaro (28:16). Era lomana vakalevu sara na nodra lotu i valalvala ca ka gadreva vakalevu me veisautaka na lomana na Kalou ka lomani ira tale. Era saga me tadra ni nodra lasu e ka dina - era vakaisini ira ga, eso era sagai me ra vakabauta na lasu (29:8-9).

A biu kece na vosa ni Kalou ena dua na i vola ka wiliki vei ira na tamata, e levu era malele kina, eso era rogoca saraga na ka e volai tiko e nai vola ia a ra sega ni via vakarorogo ki nai talai ni Kalou (36:1–16). Ia na tui a vakama na nona i vola ena matadra na i liuliu ni lotu, ka lewe levu era muria na ka e vakayacora (36:21-24). Era tomana tiko ga me ra saqata na Kalou ka vakaisini ira na tamata me ra vakabauta ni lotu ena sega ni qali ki Papiloni, ia na Kalou sa kaya oti o Papiloni ena sega ni lako tani mai vei ira (37:9).

Oti sara ga na nona vakasuka vakasuari na mataivalu ni Papiloni, ena gauna sara ga e nanumi me vala kina a digitaka e kea o Jeremaia me tawasei koya tani mai na lotu, ena matadra na tamata (37:12). A tawase tani mai ena gauna e kaya tiko kina na lotu ni qaqa tiko mai vei ira na nona meca, na kena i rairai ni lotu sa kunea tale na vakacegu ka sa lomani koya tale na Kalou, ka vakavuna me rairai dina kina na i tukutuku ni vakatawa vakailasu, o ira era digitaka me tiko ga e loma ni lotu, sa qai kaukauwa ga nanodra vakadinata na ka lasu, ia ko ira era sa tawase tani, se se qai nanuma tiko me tawase tani, era vakatovolei ena nodra vakabauta kei na nodra vakararavi vakaoti vua na Kalou kei na nona vosa.

Me vaka ni digitaka o Jeremaia me tawasetani ena matadra na tamata, era cudru kina na i liuliu ni lotu, era kanakuitataki koya biuti koya e vale ni veivesu. Era cata me tawasei koya mai vakaoti mai na lotu, era tarovi ira na lewe ni lotu me ra kakua ni muri koya se na nona i tukutuku (37:13-15). O ira kece era qarava ka lomana vakasiva tiko na nodra lotu i valavala ca, era lako mai ka saqata nai talai ni kalou ka vakaukauwataka me mate ena nona vosataka na lotu kei ira na lewena (26:8-11). O ira na veiliutaki era vinakata sara ga me vakamatei Jeremaia, baleta na nona vosa a vakamalumalutaka na nodra vakabauta kei na vakanuinui (38:4). Era vakadinata ni talai ni Kalou e sega dina ni vinakata na nodra tiko vinaka ena nona kacivaka vei ira me ra biuta na lotu koya baleta na nodra lotu lomani ena qali vei Papiloni (38:2–4).

Ni raica, na Kalou vakatalega kina o ira nai liuliu dukadukati vkasisila, e rau vinakata ruarua me maroroya na lotu! A tovolea tiko na Kalou ena yalovinaka kei na dina, me vakabulai ira na nona tamata lotu yalodina mai na rusa ena nona kacivaka vei ira me ra tawase tani mai na lotu i valavala ca ‘o ya me nodra kina na vinaka. Era tovolea tale tiko ga na i liuliu ni lotu, ena lasu kei na kaukauwa voravora me taqomaka na lotu, mai na rusa ena nona maroroi ira tiko na lewena e loma ni nona i valavala ca - me nanumi ni na nodra kina na vinaka. Io, na veiletitaki ni bula kei na rusa, ena kedrau maliwa nai tukutuku dina ni kalou kei nai tukutuku lasu nei setani, sa kacabote tu. Na digidigi ni tawase tani mai na lotu e rawati kina na bula, ia na tiko ga e loma na rusa vakaidina (21:8-9). A soli na gauna me ra rogoca kina ka muria, era vakayacora kece na nodra digidigi me ra dro tani se me ra tiko ga e loma.

O Papiloni, sa vesuka na lotu, ka basuka na nona bai kecega kei na duru kecega - yadua - kauta tani taucoko na veika e vakatabui ka vakarokorokotaki (52:13-14, 17-23). Ni sa oti na ka era cakava, na lotu, vei ira kece era raica, sa veisau vakadua na kena i rairai mai na gauna se qai tauyavu kina. O ira na tamata era bula ena gauna koya, era sa qai tu ena ruku ni veiliutaki lewa kei na vakarorogo nei Papiloni. O ira sara mada ga na Iceni, era raica rawa ka vakila ni kena tomani tikoga na talaidredre vua na Kalou kei na lomana, na lotu kei ira era kabita era sa rusa tawa mudu tu ka sega ni vaka e liu (40:2-3). Sa yaco na lotu taumada ni Kalou kei ira na nona tamata me ra laladidi, ka ra wili tale ga me tiki Papiloni (25:9-11).

E sega ni yaco duadua ga kina lotu kei ira na veikoro (e taudaku) era qali tu vua, e yaco talega vei ira na vei vanua lotu kei na matanitu (vei lotu) e vuravura (25:26). Na lotu taumada, ni Kalou kei ira na lotu sa tudei rawa tu, era sa mateni tiko ena waini ni cudru ni i valavala ca nei Papiloni (25:15–18). O ira kece, sega ni vo e dua na lotu, era gunu mai na bilo, ka ra mateni kece (25:19-26). Era sinai ena lua ni valavala ca, kei na vakasisila ka sega sara ni dua na lotu tudei me savasava se yalosavasava (25:27). Na lotu yadua e tauyavu tu e vuravura taucoko sa bale tu vei Papiloni, o koya ka duri kina o Papiloni - wili kina o ira na lewe ni vei lotu oqo (27:2–6, 28:14)!

Baleta na veika vakasisila era sa bulataka tu ena loma ni lotu (44:2-4) kei na vanua (44:22), na lotu taumada savasava a digitaka na Kalou kei na lewena a tau e liu vei ira na cudru kei na veivakaruusai ni Kalou. Ka qai muri vei ira na lotu tale eso (veivanua - 25:29). Na Kalou, a sauma vakarua vei ira na lotu taumada kei ira na lewena na nodra caka cala kei na nodra i valavala ca (16:18, 17:18) ka ra soqoni vata na manumanu vuka ni maliwa lala me kania na yagodra (19:7).

Na tui (peresitedi) ni lotu taumada a sega ni dro rawa. A liutaki ira na lewe ni lotu ena talaidredre ka sega ni muria na vosa ni Kalou kei na nona I vakaro. E sega ni vinakata me tawase tani mai na lotu, ia ni sa bera, a tovolea ena nona vinakata me kakua ni tau vua na I totogi. Ia a sega ni dro rawa. A vesuki vei Papiloni (39:4-5), a tau vua na lewa (39:5) era vakamatei e matana na luvena kei ira talega na so (39:6). Sa qai leuti tani na matana ruarua - boko na matana, vesuki ena sinucodo, ka tauyavu e Papiloni ka gali talega vua (39:7). Io, baleta ni sa boko na matana, e sega ni raica rawa ni sa tu e kea (52:11).

A sega ni vesuki ira kece na tamata o Papiloni. E dua na kena vo lailai sara a tawase tani rawa mai nalotu baleta na levu ni veika vakasisila era sa bulataki tu e loman, ka ra drotaka rawa na veivesu nei Papiloni (40:11, 15). A ra bula rawa li mai na veivesuki? Sega. E levu era kau vakabobula, taumada vei ira eso nai liuliu ka ra tuberi ira ki na dua na sala tani (41:10), eso era liutaki vei ira na i liuliu tale eso ki na dua tale na sala vaka dodonu lesu ki Ijipita me ra tiki ni vanua ko ya (41:16-17).

O ira nai otioti ni liuliu oqo, e ka ga e taudaku na nodra ciqoma nai talai ni Kalou, ka ra vakamasuti koya me vakatakila vei ira na sala me ra muria ka lakova (42:1-2). E laurai ni ra gadreva me ra vakaliuci mai vua na Kalou - ena i vakasala mai vua na nona parofita - e vakatakila vei ira na vanua me ra tuberi kina na tamata. Era sega ni tukuna vua na parofita ni Kalou na ka era nakita tiko ena nodra liutaki ira tiko na tamata me ra tiki ni vanua ko Ijipita (42:3-6). A vakaraitaka vei ira na parofita ni Kalou na nodra i naki vuni, ka vakaroti ira na kena vo me ra kakua ni muri ira nai liuliu oqo me ra tiki Ijipita (42:7-14). E vakamatatataka vei ira ni Kalou e sega ni vinakata me ra lako ki kea, ia kevaka era sega ni muria nai vakaro ni Kalou ka lako ga ki Ijipita, era na vakayalia e kea na nodra bula (42:15-19).

O ira na i liuliu kei ira kece era yalokaukauwa ena nodra sega ni veisautaka na nodra i naki me ra muria na i vakaro ni Kalou, era vakatitigataka ni parofita e tamata dina ni Kalou. Era kaya ni lasu tiko ka kaya ni dua e vakaraitaka vei ira na nodra i nakinaki ni lako ki Ijipita, ka sega ni vakaraitaka vua na Kalou (43:2-3). Ka ra tauri ira e levu na kena vo bau talega kina o Jeremaia, ka kauti ira vakadodonu ki Ijipita (43:4-7). Era nanuma na i liuliu oqo me ra dro mai kea, era na sega ni vesuki vei Papiloni. Ia, o Ijipita e sa na vesuki talega vei Papiloni ka liutaki mai vua ka qali talega kina (43:8-13).

E kaya na Kalou vei ira na kena vo, oira ka ra liutaki ki Ijipita, me ra digitaka me ra tawase tani mai na vanua koya, mai vei ira talega nai liuliu talaidredre de ra na vakarausai ka vakayalia na nodra bula e kea (44:2-14). A dua na kena i wase lailai sara ni kena vo a muria na i vakaro ni Kalou me ra tawase tani mai (44:28). Ia na kena i wase levu ni kena vo era muria tiko ga na nodra i liuliu talaidredre ka digitaka me tiko ga e Ijipita. Dina ga era tawase tani mai na lotu, na kena i wase levu era se sega ga ni se vulica na lesoni, a ya me kakua e dua me vakaraica na tamata, se vakararavi ki na tamata, se namaka na veivuke mai vua na tamata, ia, me rai matua ga vua na Kalou kei na nona veiliutaki kei na veivuke kece sara (17:5).

Na kena i wase levu ni kena vo era sega ni muria na Vosa ni Kalou ka bese ni tawase tani mai nai vau nei Ijipita (vuravura), era tomana tiko ga na nodra bula i valavalav ca vakasisila (44:17) baleta ni ra domoni ira na kena yalewa (44:15). Io, dina ga o ira qo era sa tawase tani mai na lotu taumada, e sega ni vinakata ko Jiova me ra cavuta tale na yacana (44:26), o ira oqo era sa tiki Papiloni talega (44:30, 46:1-26).

A i naki ni Kalou, ni oti na tolu na i taba tamata ni vei vanua (lotu) e vuravura kece ena nodra veisuki tu, qali, liutaki, ka vau tu vei Papiloni (27:7), ena kacivi ira tani mai Papiloni (o ira na lotu kece sara), o koya e gadreva me nona tamata tale (27:22, 29:10-14, 30:3). Ni oti e tolu nai taba tamata, o ira na talaidredre kei na caka ca, o ira a kau taumada vakabobula ki Papiloni, era na mate, ka ra na vakatovolei e dua tale nai kumukumu vou ni tamata me laurai o cei era digitaka me muria. Na Kalou se na tamata. Na Kalou, ena kacivi ira tani tale na nona tamata mai na nodrta lotu i valavala ca ki na bula vakatovolei e veikau, na vanua e kune duadua kina na nona loloma (31:1-2). Ena cakava, baleta na nona loloma tawa yalani, ena kaciva ka dreta mai na tamata e sega ni beci koya me tawase tani ena vukuna (31:3). Na I naki ni Kalou me tara cake ka vakataudeitaka o ira oqo, me ra nona ulu ni vanua ko Saioni (31:4-6) ka kena vo ni nona tamata (31:7). Ena tamadra ga o ira e ra digitaka me tawase tani mai vei Papiloni, o koya ka tarai cake mai vei ira na veivanua lotu kece e vuravura - bau tale ga kina na lotu digitaki taumada ni Kalou. Na veivanua kece - sega ni vo e dua - a tara cake kina o Papiloni, o ira ga era tawase tani mai na nodra lotu vaka. Papiloni, lako mai vakatabakidua vua na Kalou, era na ciqoni lesu me nona tamata digitaki tale na Kalou (31:8-9, 32:37-41, 33:6-11).

A laurai, vei ira kece a rogoca na kaci ni tawase tani ka me ra yaco tale me tamata digitaki ni Kalou, e dua na kena vo e lailai sara a digitaka me talairawarawa kina (Esera 8:1-14). E raici ni kena i wase levu era digitaka me ra talaidredre ki na i vakaro ni Kalou, ka ra calata na nodra vakatovolei. A laurai votu ni sega ni dua vei ira na luve i Livai - o ira na i vakatawa era namaki me ra muria na Loma ni Kalou kei na nona i vunau kece ena i matai ni gauna, era tawase tani ena nodra muria na vosa ni Kalou (Esera 8:15). Ia ena i otioti ni gauna eso era digidigi me ra tawase tani (Esera 8:16-20), na berabera ni nodra muria na vosa e vuna me so era vakamuri ira ena talaidredre kei na vakaberabera. Era sega ni rawata ena gauna e gadrevi kina na vakatulewa ni digidigi me ra tomani ira na sa tawase tani, kera a liutaki ira na tamata me talairawarawa ka vakayacora vakakina. Ia na kena sega ni matata na nodra sega ni kauwai e vakaraitaka na kedra i tuvaki dina me baleta nai naki ni Kalou vei ira na nona tamata.

Io, na ka sa yaco oti, ena nodra gauna na parofita - sa yaco sara tale tiko ga e daidai, kei na veika e vakarau yaco - na ka e tiko e matada - sa vakayacori ena gauna sa oti. Na gauna ni veiyalayalati makawa e tiko kina na i vola nei Jeremaia kei na nona i tukutuku kece na Kalou. Kena i balebale na veika o sa wilika oti e cake e sega walega ni sa yaco oti, ia esa yaco sara tale tiko ga ena vei lotu e daidai!

Io, ena yaco tale, na matanitu kece (vei matalotu taucoko) - sega ni vo e dua - na veimatalotu kece sara era sa mateni tu ena waini ni cudru ni valavala ca nei Papiloni. Na veimatanitu kece sara, wili kina na lotu tau mada ni Kalou e daidai (Vakatakila 18:3), era veibutakoci ka vei domoni tiko kei na yalewa dautagane oqo, ka ra vauci vei koya, lewai ka tiki Papiloni - era tara cake kina na kena matanitu. Sa oti yani e tolu nai taba tamata na kena sa vauci tu na veimatalotu kece me yalewa dautagone kei Papiloni vakatalega kina na lotu taumada ni Kalou (raica 8T 250)!

Ena vakarusai vakaoti o Papiloni, wili kina o ira era lewena tiko, se ena dua na ka era vauci kina vua (51:1, 12, 50:30). Era na moce ena moce tawa mudu ni mate (51:39, 57). Ia na Kalou e se sega ni biuti ira na nona tamata (Vakatakila 12:17, 19:10, 14:12), ena sega tale ga ni vakatara me ra vakarusai vakatawadodonu vata kei Papiloni (51:5)!

Na Kalou se tomana tiko ga me vakatuburi ira cake na nona i vakatawa yalodina, o ira era vakasaqaqara tiko me siwati ira lesu tani mai na nona tamata mai Papiloni (16:14-16). Sa kaci tiko na Kalou vei ira era gadreva me nona tamata digitaki tale me vakaraitaka ena nodra tawase tani mai na nodra lotu vaka-Papiloni, me ra lesu mai ena tagi kei na veivutunitaki ni nodra i valavala ca kece, ki na nona veiyalayalati duavata o koya ka na sega ni guilecavi rawa (50:4-5). O ira kece na lewe ni veimatalotu era vakasesei tu mai vei ira na nodra i liuliu kei na i talatala tabaki ena liga ni tamata, ka ra sa guilecava o koya e solia na vakacegu - sega e loma ni nodra lotu, ia e solia na solia na Kalou (50:6).

Yaco kina me tala na Kalou e dua na matanitu me valuti Papiloni kei na ka kece e nona (50:9). Sa tala na nona mataivakatawa kei ira era vakarautaka na lawa ni valu (51:12), dolava na vale ni nona i yaragi, ka kauta mai na nona i yaragi (Nona tamata yalodina (50:25, 51:19-23), o ira oqo e vakarusai tiko kina na matanitu kece o Papiloni - era kacivaka me ra dro tani mai ka tawase tani mai Papiloni (50:8). Sa tau nai sele-i-wau ni Kalou vei Papiloni kei ira na kena tamata qaqa (50:35-37), ka vakaroti ira na nona i toki ni valu kei ira na dauiri sila me ra kauti ira tani mai na nona tamata mai Papiloni (50:10, 51:2) sa vakarautaki ira tale ga na dau vana ena dakai me ra vanalaki koya ena nodra gasau ka na sega ni tale lala mai na nona gasau (vosa) (50:9, 14, 29, 51:3, 11). Na Kalou ena sega ni maninitaka na nona valuti ira (50:14) ia ena kailavaka vei ira na tamata ni Kalou me ra dro tani (50:15, 41-42). Ena vakavuna me na muduki kina na veimatalotu vaka-Papiloni mai na nodra daukaburaki ka tamusika ena vula i matua, me kua kina ni tubu cake na lewe i Papiloni (50:16). Na duru kei na lalaga (yavu dei) era na talaraki sobu (50:15, 51:44), ena sega ni vo e dua na ka me ubia se vunitaka (50:26).

Ena nona yalovinaka kei na loloma na Kalou, sa kacivi ira tiko na nona tamata me ra tawase tani mai na veimatalotu kecega me ra kakua kina ni vakadukadukalitaki mai vei ira na yalewa dautagane - ena nodra veitokonitaka vata na nona i valavala ca kei na rusa - ka ra na vakayalia kina na nodra bula (51:6, 45). E vakatalega kina na lotu digitaki taumada ni Kalou ena gauna e daidai, ena sega ni lako ki Lomalagi, ia ena vakarusai - ki eli (raica Review and Herald, vol 3, p 69, col 3).

E vakacegu tiko o Papilon ka wele ni dei tiko na nona vakatulewa vei ira na lewena ka sa tarova na nona vei valuti (51:30). Ni oti na kena kacivaki nai tukutuku, o koya ka na tubu cake me yacova na uca taumuri (vakatakila 14:7-12, 18:1-5), ka levu cake tiko ga na mataivalu ni Kalou e valuti koya ena tubu cake na kaukauwa ni nona veivala me rawa kina ni tauri ira matua tikoga na lewena - ni bese ni laivi ira me ra lako (Jere 50:33). Ia, dina ga e vakaruru na domona ena rorogo levu, ena sega ni cakava na ka vinaka, baleta e sega na ka me tarova na noa vakacacani ka vakarusai, na nona kaivesu era na sereki kece mai vua – kevaka era vinakata (51:53-58, 64). Na Kalou e kaukauwa cake sara mai vei ira kece na matanitu vaka-Papiloni, ka ra na qai rogoca na domona o ira kece era vesu tu vua ka digidigi me tawase tani se tikoga - me ra muria na Kalou se talaidredre vua (50:34).

Ia me vaka na gauna nei Jeremaia, e lewe levu era na digitaka me talaidredre vua na Kalou, ka ra na cakava talega na ka e vakayacora ‘o Setekaia. Era na sega ni digitaka me tawase tani mai na nodra lotu me ra muria nai vakaro ni Kalou. Era na mataboko, wili vei Papiloni, mate e kea - era na sega ga ni raici rawa (mataboko vakaylo). Ia ko ira era digidigi me tawase tani mai na nodra lotu ka bulataka na cili ni ‘veiyalayalati vou’, era na ciqomi mai vua na KaLou, era wili tale me luvena ka Tamadra na Kalou. O ira oqo era na tara cake tale na nona vale-ni-soro, dina ga era na cati mai vei ira kece ga na tamata, ka levu na i naki ca ena caka me tovolei me tarovi kina na nodra cakacaka. Ia na nodra i vakabula e kaukauwa cake mai vei ira kece ga nai to ni veisaqa. O ira na tamata ni Kalou era na vakaotia na tarai cake ni nona vale-ni-soro, o ira na kena vatu bula (1 Pita 2:5) ka ra na tiko vata kei na Kalou, o koya ena kedra maliwa, ka tawa mudu.

E daidai me vaka na gauna nei Jeremaia, na sala ni bula (tawase tanimai na veimatalotu kece sara) kei na sala ki na rusa (vauci ka lewe i Papiloni tiko ga) sa vakaraitaki mai vakamataka vei ira kece sara era gadreva me raica ka rogoca. Na veika sa yaco oti sa vakadeitaki ni sa yaco tale tiko e daidai. Na tamata kece era cakava na nodra digidigi, me digitaka na yasana cava ni veivaluvaluti me tu tawa mudu kina, o cei era na valataka-Karisito se Setani.

"Ia ko Karisito, me vaka na gone ena nona vale, na nona vale koi keda, kevaka eda taura matua na noda doudou kei na reki ni i nuinui me tudei me yacova nai vakataotioti. O koya oqo me vaka sa kaya na Yalo Tabu, ena siga e daidai kevaka dou via rogoca na domona, dou kakua ni vakaukauwataka na yalomudou". Iperiu 3:6-8.